2 partiyle başladı 7 partiyle bitti
Güncelleme Tarihi:
Melda Çetiner -A.A
Oluşturulma Tarihi: Haziran 06, 2007 12:25
İki partinin girdiği 22. Dönem Parlamentosu, zaman içinde temsil edilenlerle birlikte dönemi 7 partiyle kapattı.
AKP, 3 Kasım 2002 seçimlerinde, 1987 genel seçiminden beri ilk kez tek başına iktidara gelen parti oldu. Uzun aradan sonra sadece iki parti (AKP ile CHP) Meclise girebildi. AKP, yüzde 34.28 oy oranıyla 363 milletvekili, CHP ise 19.39 oy oranı ile 178 milletvekili çıkarırken, aralarında Mehmet Ağar, Edip Safter Gaydalı, Sabahattin Cevheri, Ülke Güney'in de bulunduğu 9 milletvekili ise bağımsız olarak Meclise girdi.
3 Kasım seçimi, Cumhuriyet tarihinin en büyük “siyasi tasfiyesine” sahne oldu. DSP, MHP, ANAP, DYP ve SP barajı aşamadığı için Meclis dışında kaldı.
AKP'den 13, CHP'den ise 11 kadın milletvekili Meclise gelirken, 550 kişilik parlamentoda kadınların temsil oranı yüzde 4.36'da kaldı.
YSK, Siirt'in Pervari ilçesi Doğanköyü'nde toplam 706 seçmenin kayıtlı olduğu 17, 18 ve 19 numaralı sandıklarda sandık kuralları usulünce oluşturulmadığı için oy kullanılmadığı gerekçesiyle seçimin yenilenmesine karar verirken, CHP Milletvekili Ekrem Bilek, AKP Milletvekili Mervan Gül ve bağımsız seçilen Fadıl Akgündüz'e ait milletvekili tutanaklarını da iptal etti.
Hakkındaki mahkumiyet kararı nedeniyle 3 Kasım seçimlerine katılamayan AKP Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğan, 9 Mart 2003 Siirt Milletvekili Yenileme Seçimi sonucu Parlamentoya girdi. Erdoğan ile Öner Gülyeşil ve Öner Ergenç'in de seçilmesiyle AKP'nin Meclisteki sandalye sayısı 363'ten 365'e çıktı.
MİLLETVEKİLİ OLARAK GİRDİLER, GENEL BAŞKAN OLDULAR
Seçimde Meclis dışında kalan DYP, Elazığ Bağımsız Milletvekili Mehmet Ağar'ın katılımı dolayısıyla 2002 sonundan itibaren Mecliste temsil edilmeye başladı. Ağar, 14-15 Aralık 2002 tarihlerinde yapılan DYP 7. Olağan Kongresinde Genel Başkan seçildi. DYP ile Mecliste temsil edilen parti sayısı, 3'e yükseldi.
Anavatan Partisi (ANAP) Hakkari Bağımsız Milletvekili Mustafa Zeydan'ın partiye katılımıyla 11 Nisan 2003'den itibaren TBMM'de temsil edilmeye başlandı. Mecliste temsil edilen parti sayısı 4'e yükseldi. Ancak Zeydan'ın istifa ederek AKP'ye geçmesi sonucu, ANAP tekrar Meclis dışında kaldı.
CHP İstanbul Milletvekili Yaşar Nuri Öztürk, CHP'den istifa ettikten sonra HYP'yi kurdu ve genel başkan oldu. Böylece HYP de Mecliste temsil edildi.
Siyasi yaşamına Anavatan Partisi'nde başlayan, 3 Kasım seçimlerinde AKP'den milletvekili seçilen Erkan Mumcu, Mart 2005'te hem Kültür ve Turizm Bakanlığı görevinden hem de AKPden ayrıldı. Mumcu'nun, Anavatan Partisi Genel Başkanı olmasının ardından bu parti yeniden temsil edilmeye başladı.
İSTİFA VE KATILIMLARLA YENİ BİR GRUP
Mumcu'nun ardından, istifalar durmadı. Hem AKP hem de CHP'den ayrılan milletvekilleri, Anavatan Partisine katıldı.
Malatya Milletvekili Süleyman Sarıbaş, Yozgat Milletvekili Mehmet Erdemir, Isparta Milletvekili Mehmet Sait Armağan, Mardin Milletvekili Muharrem Doğan, Bitlis Milletvekili Edip Safter Gaydalı, İzmir Milletvekili Serpil Yıldız, Malatya Milletvekili Miraç Akdoğan, Muğla Milletvekili Hasan Özyer, CHP'den ayrılan Diyarbakır Milletvekili Muhsin Koçyiğit, Kars Milletvekili Selami Yiğit, Şanlıurfa Milletvekili Turan Tüysüz, Mersin Milletvekili Hüseyin Güler ve Hüseyin Özcan, Ankara Milletvekili Muzaffer Kurtulmuşoğlu, Anavatan Partisine katıldı.
Yeni katılımlarla Anavatan Partisi, Mecliste 3. grup oldu.
CHP'DEN AYRILMALAR
CHP içinde bazı muhalif milletvekilleri, partiyle yollarını ayırdı.
CHP'den ayrılan İstanbul Milletvekili Ahmet Güryüz Ketenci, İzmir Milletvekili Hakkı Akalın, Amasya Milletvekili Mustafa Sayar ve Mersin Milletvekili Ersoy Bulut, CHP'den ayrıldıktan sonra SHP'ye katıldı. SHP ile Mecliste temsil edilen parti sayısı da arttı. Ancak, Ketenci dışındaki milletvekilleri, SHP'den de ayrılarak bağımsız kaldı.
İstanbul Milletvekili Zülfü Livaneli ve Memduh Hacıoğlu, Hatay Milletvekili İnal Batu da CHP ile yollarını ayırdı.
CHP'den ayrılan Adıyaman Milletvekili Şevket Gürsoy, Ağrı Milletvekili Naci Aslan, Kayseri Milletvekili Muharrem Eskiyapan ise AKP'ye katıldı.
PARTİ DEĞİŞTİRENLER
Meclisteki sandalye dağılımı sürekli olarak değişti. Şanlıurfa'dan bağımsız olarak seçilen Sabahattin Cevheri, CHP'den seçilen Ağrı Milletvekili Cemal Kaya, Batman Milletvekili Nezir Nasıroğlu, Edirne Milletvekili Necdet Budak ve Adana Milletvekili Atilla Başoğlu, partilerinden istifa ettikten sonra AKP'ye geçti.
Iğdır Bağımsız Milletvekili Dursun Akdemir, AKPden ayrılan Afyon Milletvekili Reyhan Balandı, Erzurum Milletvekili İbrahim Özdoğan, Denizli Milletvekili Ümmet Kandoğan ve Hatay Milletvekili Mehmet Eraslan, DYP'ye katıldı. Eraslan dışındaki milletvekilleri, kongrede listeye alınmamalarına tepki göstererek istifa etti. Kandoğan, daha sonra DYP'ye geri dönerken; Balandı, Özdoğan ve Akdemir ise Anavatan Partisine katıldı. Kandoğan, cumhurbaşkanı seçimi için Genel Kurula girince partiden ihraç edildi. Aynı gerekçeyle disipline sevk edilen Eraslan ise partiden ayrıldı.
İstanbul Milletvekili Emin Şirin, AKP'den sonra LDP'ye, sonra Anavatan'a, arkasından ise Genç Parti'ye katıldı. İstanbul Milletvekili Göksal Küçükali, AKP'den istifa ettikten sonra Anavatan'a katıldı, cumhurbaşkanı seçimi öncesinde ise bu partiden de ayrıldı.
AKP'DEN İHRAÇLAR
AKP; Afyonkarahisar Milletvekili Mahmut Koçak, Hatay Milletvekili Fuat Geçen'i partiden ihraç ederken, Amasya Milletvekili Hamza Albayrak, Afyonkarahisar Milletvekili İbrahim Hakkı Aşkar, Edirne Milletvekili Ali Ayağ ise AKP'den istifa etti. Albayrak, daha sonra Anavatan Partisine katıldı.
İSTİFA VE ÖLÜMLER
Enerji Bakanlığı ihalelerine ilişkin yolsuzluk iddialarında adı geçen Cemal Kaya hakkında dokunulmazlığının kaldırılması için fezleke hazırlanması üzerine TBMM üyeliğinden, CHP İstanbul Milletvekili Kemal Derviş ise BM Kalkınma Programı Başkanlığı'na seçilmesi nedeniyle milletvekilliğinden istifa etti. AKP Kütahya Milletvekili Halil İbrahim Yılmaz, 22. Dönem parlamentosunun kaybettiği ilk milletvekili oldu. Yılmaz, 27 Temmuz 2004'de Ankara'da vefat etti.
AKP Ağrı Milletvekili Mehmet Melik Özmen, AKP Yozgat Milletvekili İlyas Arslan, CHP Konya Milletvekili Nezir Büyükcengiz, Anavatan Partisi Grup Başkanvekili ve Gaziantep Milletvekili Ömer Abuşoğlu, TBMM Başkanvekili ve CHP Bursa Milletvekili Ali Dinçer, Samsun Milletvekili İlyas Sezai Önder vefat etti. Meclis'te boş sandalye sayısı 9'a yükseldi.
3 Kasım seçimi, Cumhuriyet tarihinin en büyük “siyasi tasfiyesine” sahne oldu. DSP, MHP, ANAP, DYP ve SP barajı aşamadığı için Meclis dışında kaldı.
AKP'den 13, CHP'den ise 11 kadın milletvekili Meclise gelirken, 550 kişilik parlamentoda kadınların temsil oranı yüzde 4.36'da kaldı.
YSK, Siirt'in Pervari ilçesi Doğanköyü'nde toplam 706 seçmenin kayıtlı olduğu 17, 18 ve 19 numaralı sandıklarda sandık kuralları usulünce oluşturulmadığı için oy kullanılmadığı gerekçesiyle seçimin yenilenmesine karar verirken, CHP Milletvekili Ekrem Bilek, AKP Milletvekili Mervan Gül ve bağımsız seçilen Fadıl Akgündüz'e ait milletvekili tutanaklarını da iptal etti.
Hakkındaki mahkumiyet kararı nedeniyle 3 Kasım seçimlerine katılamayan AKP Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğan, 9 Mart 2003 Siirt Milletvekili Yenileme Seçimi sonucu Parlamentoya girdi. Erdoğan ile Öner Gülyeşil ve Öner Ergenç'in de seçilmesiyle AKP'nin Meclisteki sandalye sayısı 363'ten 365'e çıktı.
MİLLETVEKİLİ OLARAK GİRDİLER, GENEL BAŞKAN OLDULAR
Seçimde Meclis dışında kalan DYP, Elazığ Bağımsız Milletvekili Mehmet Ağar'ın katılımı dolayısıyla 2002 sonundan itibaren Mecliste temsil edilmeye başladı. Ağar, 14-15 Aralık 2002 tarihlerinde yapılan DYP 7. Olağan Kongresinde Genel Başkan seçildi. DYP ile Mecliste temsil edilen parti sayısı, 3'e yükseldi.
Anavatan Partisi (ANAP) Hakkari Bağımsız Milletvekili Mustafa Zeydan'ın partiye katılımıyla 11 Nisan 2003'den itibaren TBMM'de temsil edilmeye başlandı. Mecliste temsil edilen parti sayısı 4'e yükseldi. Ancak Zeydan'ın istifa ederek AKP'ye geçmesi sonucu, ANAP tekrar Meclis dışında kaldı.
CHP İstanbul Milletvekili Yaşar Nuri Öztürk, CHP'den istifa ettikten sonra HYP'yi kurdu ve genel başkan oldu. Böylece HYP de Mecliste temsil edildi.
Siyasi yaşamına Anavatan Partisi'nde başlayan, 3 Kasım seçimlerinde AKP'den milletvekili seçilen Erkan Mumcu, Mart 2005'te hem Kültür ve Turizm Bakanlığı görevinden hem de AKPden ayrıldı. Mumcu'nun, Anavatan Partisi Genel Başkanı olmasının ardından bu parti yeniden temsil edilmeye başladı.
İSTİFA VE KATILIMLARLA YENİ BİR GRUP
Mumcu'nun ardından, istifalar durmadı. Hem AKP hem de CHP'den ayrılan milletvekilleri, Anavatan Partisine katıldı.
Malatya Milletvekili Süleyman Sarıbaş, Yozgat Milletvekili Mehmet Erdemir, Isparta Milletvekili Mehmet Sait Armağan, Mardin Milletvekili Muharrem Doğan, Bitlis Milletvekili Edip Safter Gaydalı, İzmir Milletvekili Serpil Yıldız, Malatya Milletvekili Miraç Akdoğan, Muğla Milletvekili Hasan Özyer, CHP'den ayrılan Diyarbakır Milletvekili Muhsin Koçyiğit, Kars Milletvekili Selami Yiğit, Şanlıurfa Milletvekili Turan Tüysüz, Mersin Milletvekili Hüseyin Güler ve Hüseyin Özcan, Ankara Milletvekili Muzaffer Kurtulmuşoğlu, Anavatan Partisine katıldı.
Yeni katılımlarla Anavatan Partisi, Mecliste 3. grup oldu.
CHP'DEN AYRILMALAR
CHP içinde bazı muhalif milletvekilleri, partiyle yollarını ayırdı.
CHP'den ayrılan İstanbul Milletvekili Ahmet Güryüz Ketenci, İzmir Milletvekili Hakkı Akalın, Amasya Milletvekili Mustafa Sayar ve Mersin Milletvekili Ersoy Bulut, CHP'den ayrıldıktan sonra SHP'ye katıldı. SHP ile Mecliste temsil edilen parti sayısı da arttı. Ancak, Ketenci dışındaki milletvekilleri, SHP'den de ayrılarak bağımsız kaldı.
İstanbul Milletvekili Zülfü Livaneli ve Memduh Hacıoğlu, Hatay Milletvekili İnal Batu da CHP ile yollarını ayırdı.
CHP'den ayrılan Adıyaman Milletvekili Şevket Gürsoy, Ağrı Milletvekili Naci Aslan, Kayseri Milletvekili Muharrem Eskiyapan ise AKP'ye katıldı.
PARTİ DEĞİŞTİRENLER
Meclisteki sandalye dağılımı sürekli olarak değişti. Şanlıurfa'dan bağımsız olarak seçilen Sabahattin Cevheri, CHP'den seçilen Ağrı Milletvekili Cemal Kaya, Batman Milletvekili Nezir Nasıroğlu, Edirne Milletvekili Necdet Budak ve Adana Milletvekili Atilla Başoğlu, partilerinden istifa ettikten sonra AKP'ye geçti.
Iğdır Bağımsız Milletvekili Dursun Akdemir, AKPden ayrılan Afyon Milletvekili Reyhan Balandı, Erzurum Milletvekili İbrahim Özdoğan, Denizli Milletvekili Ümmet Kandoğan ve Hatay Milletvekili Mehmet Eraslan, DYP'ye katıldı. Eraslan dışındaki milletvekilleri, kongrede listeye alınmamalarına tepki göstererek istifa etti. Kandoğan, daha sonra DYP'ye geri dönerken; Balandı, Özdoğan ve Akdemir ise Anavatan Partisine katıldı. Kandoğan, cumhurbaşkanı seçimi için Genel Kurula girince partiden ihraç edildi. Aynı gerekçeyle disipline sevk edilen Eraslan ise partiden ayrıldı.
İstanbul Milletvekili Emin Şirin, AKP'den sonra LDP'ye, sonra Anavatan'a, arkasından ise Genç Parti'ye katıldı. İstanbul Milletvekili Göksal Küçükali, AKP'den istifa ettikten sonra Anavatan'a katıldı, cumhurbaşkanı seçimi öncesinde ise bu partiden de ayrıldı.
AKP'DEN İHRAÇLAR
AKP; Afyonkarahisar Milletvekili Mahmut Koçak, Hatay Milletvekili Fuat Geçen'i partiden ihraç ederken, Amasya Milletvekili Hamza Albayrak, Afyonkarahisar Milletvekili İbrahim Hakkı Aşkar, Edirne Milletvekili Ali Ayağ ise AKP'den istifa etti. Albayrak, daha sonra Anavatan Partisine katıldı.
İSTİFA VE ÖLÜMLER
Enerji Bakanlığı ihalelerine ilişkin yolsuzluk iddialarında adı geçen Cemal Kaya hakkında dokunulmazlığının kaldırılması için fezleke hazırlanması üzerine TBMM üyeliğinden, CHP İstanbul Milletvekili Kemal Derviş ise BM Kalkınma Programı Başkanlığı'na seçilmesi nedeniyle milletvekilliğinden istifa etti. AKP Kütahya Milletvekili Halil İbrahim Yılmaz, 22. Dönem parlamentosunun kaybettiği ilk milletvekili oldu. Yılmaz, 27 Temmuz 2004'de Ankara'da vefat etti.
AKP Ağrı Milletvekili Mehmet Melik Özmen, AKP Yozgat Milletvekili İlyas Arslan, CHP Konya Milletvekili Nezir Büyükcengiz, Anavatan Partisi Grup Başkanvekili ve Gaziantep Milletvekili Ömer Abuşoğlu, TBMM Başkanvekili ve CHP Bursa Milletvekili Ali Dinçer, Samsun Milletvekili İlyas Sezai Önder vefat etti. Meclis'te boş sandalye sayısı 9'a yükseldi.