Güncelleme Tarihi:
Sergi açılışından görüntüler - Foto Galeri
İstanbul 2010 Avrupa Kültür Başkenti Ajansı’ndan yapılan açıklamaya göre, sergi ajans tarafından Kültür ve Turizm Bakanlığı ile İran Cumhurbaşkanlığı himayesinde gerçekleştiriliyor.
Kültür ve Turizm Bakanı Ertuğrul Günay, İran Cumhurbaşkanı Yardımcısı, İran El Sanatları ve Turizm Kurumu Başkanı Hamid Baghael ile 2009 İran-Türkiye Kültür Yılı etkinlikleri kapsamında Topkapı Sarayı Has Ahırlar'da düzenlenen, “On Bin Yıllık İran Medeniyeti İki Bin Yıllık Ortak Miras” sergisinin açılışını yaptı.
Açılışta konuşan Bakan Günay, İran ve Türkiye'nin aynı topraklar üzerinde binlerce yıldır birlikte yaşayan iki medeniyetin temsilcisi olduklarını ifade etti. İran medeniyetinin eserlerinin, dünya üzerinde özel yere sahip olan bir kentte ve özel bir mekanda sergilendiğini kaydeden Günay, “On binlerce yıl eskiye dayanan bir medeniyetin simgesel ürünlerinin, on binlerce yıl tarihe uzanan özel bir kent olan İstanbul'la birbirine çok yakıştığını düşünüyorum” dedi.
“İlk defa kardeş İran devleti ile somut ve ortak bir kültürel çalışma gerçekleştiriyoruz” diyen Günay, İran ve Türkiye arasında 50 yıllık kültür anlaşması, ortak kültür çalışma protokolü ve turizm anlaşmaları olduğunu belirterek, “İlk kez iki büyük medeniyetin kültürünün önemli eserlerinin ortak bir çalışmayla birleştirmesini yaptık. Bunun, bundan sonraki çalışmalar için çok güzel bir başlangıç olmasını diliyorum” şeklinde konuştu.
Topkapı Sarayı Müzesi veya Anadolu müzelerindeki eserleri İran'da Tahran ve belki İsfahan'da sergilemeyi düşündüklerini anlatan Günay, bunun için Baghael ile bir başlangıç görüşmesi gerçekleştirdiklerini, bundan sonra da temaslarda bulunacaklarını söyledi.
Günay, serginin ardından Moskova Çarlık Sarayı'nda Osmanlı Padişahları tarafından Çarlara gönderilen parçaların da yer alacağı bir sergi açılacağını, ayrıca Türkiye'de Japon Yılı dolayısıyla Tokyo İmparatorluk Sarayı'ndan getirilen eserlerin sergileneceğini bildirdi.
Bakan Günay, Arkeoloji Müzeleri işbirliğiyle Anadolu topraklarında ayak izleri bulunan imparatorlara ait eşyaların da “İmparatorlar İstanbul'da” ismiyle sergileneceğini anlattı.
Hamid Baghael
Hamid Baghael de “On Bin Yıllık İran Medeniyeti İki Bin Yıllık Ortak Miras” sergisiyle İran kültür ve medeniyetini, İranlı sanatla uğraşan şahsiyetleri anlatma fırsatı bulduğu için mutluluk duyduğunu belirtti.
İran medeniyetinin barış, adalet ve insani değerler üzerine kurulduğunu anlatan Baghael, İran ve Türkiye'nin hassas ve stratejik bir coğrafyada bulunduğunu, din, tarih ve coğrafya gibi birçok ortak noktaları olduğunu belirterek, bu kapsamda ortak çalışmalar yürüttüklerini kaydetti.
Baghael, İran turizminin kapasitesini artırmayı hedeflediklerini vurgulayarak, bu amaçla sergi açılışına katılanları 2010'da İran'da yapılacak Dünya Nevruz törenlerine davet etti.
Sağlık, din ve kültür turizmini canlandırmayı da hedeflediklerini kaydeden Baghael, “Ben Cumhurbaşkanı yardımcısı olarak İran'da turizmi geliştirmek amacıyla her türlü yatırımı desteklemeye söz veriyorum” dedi.
Topkapı Sarayı Müzesi Başkanı Prof. Dr. İlber Ortaylı da bir İranlı düşünürün, “Bir insan 80 yaşına bile gelse anasını özler” sözünü hatırlatarak, İran ve Türk medeniyetinin arasında böyle bir bağ olduğunu belirtti.
Sadece İslam değil, İslamiyet öncesi de ortak değerlerin bu kadar yakın olduğu iki medeniyet olmadığını söyleyen Ortaylı, Türk dilinin Farsçadan, edebiyatının Fars edebiyatından izler taşıdığını ifade etti. Ortaylı, “Biz, birbirimizi tanımayan, ama ikiz olan kardeşleriz” dedi.
Ortaylı, sergiyi getirmekte büyük katkısı olan İstanbul 2010 AKB Ajansına teşekkür etti. Kazılarda yeni çıkan 5 bin yıllık heykellerin de Türkiye'ye gönderildiğine işaret eden Ortaylı, “İran ve Türkiye ilk defa burada buluşuyor. Sergilerin yurt dışına gönderilmesi İran kamuoyunda hoş karşılanmaz, ama Türkiye'ye gönderileceği söylenince herkes sevinmiş ve mutlu olmuş” diye konuştu.
Sergi bütçesi 1.5 Milyon TL'nin üzerinde
İstanbul 2010 AKB Ajansı Yürütme Kurulu Başkanı Şekib Avdagiç de bu sergiye destek vermekten duydukları mutluluğu dile getirerek, ajans olarak kültürler arası diyaloğa önem verdiklerini ifade etti.
Avdagiç, “Sergi, Türkiye'de İran medeniyetine ait daha önce hiç sergilenmemiş koleksiyonları gün yüzüne çıkarması açısından önemli. Türkiye-İran ilişkilerini sadece siyasi boyutta değil, ekonomik ve kültürel bağlamda da inceleme imkanı bulacağız. Sergileri 2010'da da devam ettireceğiz” şeklinde konuştu.
Avdagiç, Topkapı Sarayı Has Ahırlar bölümünün restorasyonunun maliyetinin 530 bin TL, serginin toplam bütçesinin ise 1 milyon 540 bin TL olduğunu bildirdi.
İran İslami ve Kültür İlişkileri Müdürü Mehdi İmanipur da serginin medeniyetlerin birbirini tanımasında faydalı olacağını ifade etti. Konuşmaların ardından Bakan Günay, Baghael ile birlikte açılışı yaparak, sergiyi gezdi. Açılışa, İran'ın Ankara Büyükelçisi Bahman Hüseyinpur, İstanbul Valisi Muammer Güler, İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Kadir Topbaş ve Fatih Belediye Başkanı Mustafa Demir'in de aralarında bulunduğu çok sayıda davetli katıldı.
Sergi hakkında
5 Şubat 2010 tarihine kadar ziyarete açık olacak sergide, İran Ulusal Müzesi ile Topkapı Sarayı Müzesi, İstanbul Arkeoloji Müzeleri, İstanbul Türk ve İslam Eserleri Müzesi, Askeri Müze, Sadberk Hanım Müzesi ve Millet Yazma Eserler Kütüphanesi koleksiyonlarına ait seçkin eserler yer alıyor.
İslamiyet öncesi ve sonrası olarak iki bölümden oluşan sergi, İran coğrafyasında varlık gösteren geçmiş medeniyetlerin çivi yazılı tabletlerinden hat örneklerine, minyatür ve el yazmalarına, pişmiş toprak kaplarından çiniye, insan ve hayvan figürleri ve heykellerden tekstil, sikke, maden ve ahşap eserlere kadar yaklaşık 300 eseri içeriyor.
Eski Taş, Yeni Taş, Bakır Taş, Bronz ve Demir çağlarına ait eserler, kronolojik olarak sergileniyor. Bunlar arasındaki en önemli eserler arasında, İran'da yazının gelişimini ortaya koyan Elam ve Ahameniş İmparatorluğu'na ait yazı ve kitabeler yer alıyor. Sergide önemli bir eser grubunu da İran'ın batısındaki Luristan bölgesine ait formları bezemeleri ve yapım teknikleriyle oldukça zengin bir çeşitlilik gösteren bronz eserler oluşturuyor. İran'ın en önemli medeniyetlerinden Sasanilerin maden eserleri de seçkin örnekleriyle sergide yer alıyor.
İran'ın İslami dönemine ait eserleri, Abbasi, Selçuklu, İlhanlı, İncu, Muzafferi, Celayiri, Timuri, Karakoyunlu, Akkoyunlu, Safevi ve Kaçar dönemlerinin iki ülke müzelerindeki seramik, çini, maden, el yazma kitap, tekstil ve ahşap örneklerinden oluşuyor.