2 bin yıldır aynı söylenti

Deprem söylentileri, günlük yaşantımızın ayrılmaz bir parçası haline geldi. Prof. Dr. Sencer Şahin, ‘‘Tanrı’nın cezası’’ zihniyetinin 1999'a özgü olmadığını, 2 bin yıl önce yaşanan felaketlerde de aynı yaklaşımların sergilendiğini açıkladı.

BİNLERCE yıldır depremlerle coğrafi yapısı değişen yeryüzünde, depremle değişmeyen tek şey depremin nedenine dair inançlar... Akdeniz Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Eskiçağ Dilleri ve Kültürleri Bölüm Başkanı Prof. Dr. Sencer Şahin, depremin antik dönemlerde de ‘‘Tanrı'nın insanları cezalandırması’’ olarak yorumlandığını anlattı.

2 BİN YIL ÖNCE DE MALZEMEDEN ÇALIP ÇÜRÜK BİNA YAPMIŞLAR

Antik dönemlerde özellikle İzmit, İznik ve Adapazarı'nın çok sayıda depremle defalarca yıkıldığını belirten Şahin, şunları söyledi:

‘‘Roma döneminde İzmit, Adapazarı, Bolu, İzmir ve Bursa Bütinya Eyaleti olarak anılıyordu. İ.S. 2'nci Yüzyıl'da İmparator Traian döneminde Bütinya'ya vali olan Plinius, imparatora yazdığı mektuplarda depremlerden ve yapı denetimlerinden sıkça bahsediyor. Mektuplarda inşaatlardaki malzemelerden çalınması, zeminin nemli ve yumuşak olması gibi nedenlerle çürük yapılmış binaların deprem olmadan bile çökebileceğini belirten Plinius'un, hırsızlığa ve tehlikeye işaret ettiği mektuplarından 8 yıl sonra meydana gelen deprem, tüm şehri altüst ediyor.’’

ROMALILAR, ADAPAZARI'NA BİLEREK ŞEHİR KURMAMIŞ

Şahin, yazıtlardan elde ettiği bilgileri değerlendirirken şunları kaydetti:

‘‘Birkaç ay önce yerlebir olan Adapazarı'nda, antik dönemde zemininin yumuşak olduğu gerekçesiyle hiç şehir kurulmadı. Sadece halkın ihtiyaçlarını karşılayacak bir pazar kurulurdu.’’

Şahin, M.S. 368’de İzmit'te bir depremin ardından yazar Zozomennos'un şunları yazdığını bildirdi:

‘‘Pek şiddetli yer sarsıntılarının Nikaya'da da (İzmit) feci yıkıma yol açmasına rağmen, İmparator Valens ve Piskopos Eudoksios kendilerinden farklı düşünen Müslümanları kovuşturmaktan vazgeçmiyorlar.’’

İNSANLARA ZULMEDEN İMPARATORA TANRI CEZASI

Zozomennos'un bu sözleriyle, insanlara zulmeden imparatorun depremle cezalandırdığını ifade ettiğini anlatan Şahin, bu yaklaşımın bugün de geçerli olduğunu vurguladı. Şahin, şöyle devam etti:

‘‘Anadolu halklarının değişmeyen tek yönü tarihten ders almamaları. Yumuşak zeminde eksik malzemeyle çürük inşaatlar yapıldı. Suçu da günahkarlara atarak, sorumluluklarından kaçmaya çalışıyorlar. Umuyorum 21'inci Yüzyıl'a girerken bunlardan bir ders çıkarırız.’’