Güncelleme Tarihi:
HAKKARİ’DE İHLAL
Genelkurmay açıklamasında, ABD’ye ait iki F-16 uçağının 24 Mayıs Perşembe günü Hakkari’nin Üzümlü bölgesinde Türk Hava Sahası’nı dört dakika süreyle ihlal ettiği bildirildi. Gerekli girişimlerde bulunulması maksadıyla olayın Dışişleri Bakanlığı’na bildirildiği de kaydedildi. Hürriyet’e konuşan askeri yetkililer de, "Barış Zamanı" içinde ABD’den bir hava ihlalini hatırlamadıklarını belirterek, bunun ilk olmasına dikkat çektiler. Genelkurmay’ın olaydan üç gün sonra yaptığı açıklamanın, Irak Özel Temsilcisi Oğuz Çelikkol ve beraberindeki heyetin Bağdat’a gittiği güne denk gelmesi de bir diğer önemli ayrıntı oldu.
Bakan Gül, dün Sivas’ta konu kendisine sorulduğunda ayrıntıların henüz kendisine ulaşmadığını belirterek, "Daha önce bu tür olaylar olduğunda Kuzey Irak’tan olmamıştı. Başka yerlerde bazı ihlaller olmuştu, gereken işlemler hemen yapılıp, nota verilmişti" diye konuştu.
Türkiye ile ABD arasında "barış zamanında" ilk kez havada böylesine sıcak saatlerin yaşandığını ortaya koyan bu gelişmeyle ilgili, Dışişleri Bakanlığı, Genelkurmay’ın bildiriminin resmen eline ulaşmasını bekliyor. Üst düzey bir diplomat, araya hafta sonu tatili girdiği için Genelkurmay’ın başvurusuyla ilgili ABD nezdinde girişimin bugün yapılabileceğini belirtti. F-16 uçaklarında bulunan bir sistem uçakların konumunu elektronik olarak pilota ve merkeze bildirdiği için uçakların sınırı yanlışlıkla geçmesi mümkün değil.
ABD:İHLAL 1 DAKİKA
ABD Büyükelçisi Ross Wilson, ihlalin 1 dakikalık olduğunu söyleyerek, henüz yeterince bilgi almadığını kaydetti. Wilson, TSK ile ABD’nin sürekli yakın ilişki ve işbirliği içinde olduğunu da sözlerine ekledi. ABD Büyükelçiliği Basın Sözcüsü Cathryn Schalaw, Hürriyet muhabirine konu hakkında Türk Hükümeti tarafından birkaç gün önce bilgilendirildiklerini belirterek, "Söz konusu olayın tamamiyle önceden planlanmamış ve bir kaza sonucu gerçekleştiğini düşünüyoruz. Olay ve pilotlar hakkında soruşturma başlatıldı. Şu anda daha fazla açıklama yapmak mümkün değil" diye konuştu.
BÜYÜKANIT İZMİR'DE ÖĞRENDİ
ABD F-16 savaş uçaklarının 24 Mayıs 2007 günü hava sahamızı 4 dakika süreyle ihlal ettiği öğrenildi. Genelkurmay Başkanı Orgeneral Yaşar Büyükanıt ihlali Efes 2007 tatbikatı için gittiği İzmir’de öğrendi.
Alınan bilgiye göre uçaklar Türk hava sahasını Güneydoğu Anadolu Bölgesinde Üzümlü Hakkari’de ihlal etti ve 4 dakika süreyle Türk sahasında uçtu ve Türk uçakları herhangi bir önlemede bulunmadan tekrar Irak’a döndü.
4 DAKİKA’DA NELER OLUR
Sesten iki kat daha hıza ulaşabilen F-16 savaş uçakları bu hıza acil şartlar dışında çıkmaz ve genellikle saatte 900 kilometre hızla uçar bu nedenle 4 dakika sürede yaklaşık 80 kilometre boyunca Türk sınırında uçabilir.
NEDEN 4 DAKİKA
Hava sahası ihlallerinin genelde 1 ile 2 dakika sürdüğüne dikkat çeken uzmanlar Türk uçaklarının önleme uçuşu yapmak için duruma göre en az 2 en çok 5 dakika içinde havalandığına ve sesten 2 kat hızla uçarak kısa sürede olay yerine ulaşma imkanına sahip olduğuna dikkat çektiler. Türk hava kuvvetlerinin önleme uçuşu yapacak uçakları Diyarbakır’da konuşlu bulunuyor ve Hava sahası ihlali yapan bir uçak için bu nedenle 4 dakikalık ihlal uçuşu riske etmeyecek en uzun süre olarak geçiyor.
UÇAKTA NE VARDI
Bu tür ihlallerin havadan bilgi toplamak amacıyla yapıldığına dikkat çeken uzmanlar F-16 uçaklarının hava ve uçuş koşullarına göre uçtuğu hat boyunca 100 kilometre genişliğinde bir alanın fotoğraflarını çekebildiğini belirtiler. Uydulardan çekilen fotoğraflar iki boyutlu olduğu için yeterince bilgi vermiyor ve uçaktan çekilen fotoğraflar uydu görüntülerinin anlamlandırılmasına yardımcı oluyor. TSK, yaklaşık 2 aydır Kuzey Irak’a girmek için operasyon hazırlıkları yaptığı için Amerikan uçaklarının Türk Silahlı Kuvvetlerinin hazırlıklarını gözlemlemesi en yakın ihtimal olarak görülüyor.
SINIRIN YANLIŞLIKLA GEÇİLMESİ MÜMKÜN DEĞİL
F-16 uçaklarında bulunan bir sistem uçakların konumunu elektronik olarak pilota ve merkeze bildirdiği içi uçakların sınırı yanlışlıkla geçmesi mümkün değil. Amerikan hava kuvvetlerine ait uçaklar daha önce hava sahasını ihlal etmemişti ancak geçmişte helikopterlerin sınır ihlalinde bulunduğu biliniyor.
HİK OLSAYDI TÜRKİYE ÖNLEMİNİ DAHA ERKEN ALIRDI
Türkiye bu tür olaylara karşı önlem olarak talep ettiği Havadan İhbar Uçağı (Batış Kartalı Projesine) şu anda sahip olsaydı Türkiye Güneydoğu sınırına yaklaşan uçaklardan daha erken haberdar olabilirdi. Türkiye’nin 2003 yılında başlattığı proje gecikmesiz yürüyor olsaydı ilk HİK uçağı Türkiye’ye teslim edilmiş olacaktı. HİK projesinin yürütücüsü Amerikan Boeing firması iki hafta önce yaptığı açıklamada projenin 3 yıl gecikeceğini belirtti ve gecikmenin Türkiye’ye getireceği güvenlik zafiyeti hakkında konuşmak istemedi.