2.9 milyar dolarlık rüya gerçek oldu

Türkiye-Gürcistan-Azerbaycan liderleri Bakü-Ceyhan boru hattının temelini törenle attı. Dünya petrol sektöründe ‘‘Binyılın projesi’’ denilen Bakü-Tiflis-Ceyhan Boru Hattı'nın temeli dün Türkiye-Gürcistan-Azerbaycan cumhurbaÅŸkanları tarafından atıldı. Boru hattı, 2005'de tam iÅŸletmeye geçince günde 1 milyon varil petrol ihraç edebilecek. Türkiye, 2.9 milyar dolara malolacak boru hattından yılda 200 milyon dolar gelir elde edecek.Türkiye'nin Avrupa BirliÄŸi'nden sonra en büyük projesi olan ve dünya petrol sektöründe de ‘‘Binyılın projesi’’ olarak adlandırılan Bakü-Tiflis-Ceyhan boru hattında dün ‘‘mutlu son’’a ulaşıldı. Temeli dün atılan Bakü-Tiflis-Ceyhan Boru Hattı, 2005'de tam iÅŸletmeye geçtiÄŸinde Türkiye, boru hattından yılda 200 milyon dolar gelir elde edecek. Günde 1 milyon varil Azerbaycan petrolünün 1760 kilometrelik bir boru hattıyla Tiflis üzerinden Ceyhan'a ve oradan da dünya pazarlarına taşınmasını saÄŸlayacak olan boru hattı, 2.9 milyar dolara malolacak.10 yıldır tartışılan ve Turgut Özal, Süleyman Demirel, Tansu Çiller ve Mesut Yılmaz'ın da aralarında bulunduÄŸu birçok Türk siyasetçisinin gerçekleÅŸmesi için emek verdiÄŸi boru hattı projesinin temelini atmak CumhurbaÅŸkanı Ahmet Necdet Sezer'e kısmet oldu. Azerbaycan CumhurbaÅŸkanı Haydar Aliyev ve Gürcistan CumhurbaÅŸkanı Eduvard Åževardnadze ile birlikte boru hattının temelini atan Sezer, Bakü-Tiflis-Ceyhan (BTC) projesinin efsane olmaktan çıkıp, gerçeÄŸe dönüştüğünü söyleyerek, ‘‘Artık, DoÄŸu-Batı koridorunda bölgesel kalkınma ve halkın gönenci için yeni efsaneler bulmak ve bunları hayata geçirmek için çalışmalıyız’’ dedi.TEMELE GELECEÄžE KAPSÃœL KONDUBakü'ye 40 km uzaklıktaki Sangachal Terminali'nde düzenlenen ve yaklaşık bin kiÅŸinin katıldığı temel atma töreninde CumhurbaÅŸkanları Sezer, Aliyev ve Åževardnadze küreklerle temele sembolük olarak ilk harcı koydular. CumhurbaÅŸkanlarının, içinde projenin gelecek kuÅŸaklar açısından önemini anlatan bir mektubun yer aldığı metal bir kapsülün temel noktasında açılan çukura yerleÅŸtirmelerinin ardından üç ülkenin projedeki katkılarını anlatan ‘‘Hatıra tabelaları’’ üzerlerindeki örtü alınarak açıldı. Törenlerin ardından CumhurbaÅŸkanları günün anısına fotoÄŸraf çektirdi.Sezer, Türkiye'nin en başından beri BTC'nin en doÄŸru seçenek olarak savunduÄŸunu ve bu konuda yoÄŸun çaba harcadığını söyleyerek, ‘‘Tarihsel Ä°pekyolu'nun yeniden canlandırılması olarak da deÄŸerlendirilebilecek bu tasarıların Hazar Havzası ülkeleri yönünden önemi çok büyüktür’’ diye konuÅŸtu. BTC'nin aynı zamanda en güvenli seçenek olduÄŸunu da vurgulayan Sezer, bu projeyle Türk boÄŸazları üzerindeki trafik yükünün hafifleyeceÄŸini ve çevrenin korunmasına katkıda bulunacağını bildirdi.ÖZAL VE DEMÄ°REL'E TEÅžEKKÃœR‘‘Türkiye, Enerji stratejisini arz güvenliÄŸini dikkate alarak biçimlendiriyor’’ diyen Sezer, zaman zaman alkışlarla kesilen konuÅŸmasında projeye emeÄŸi geçen herkese teÅŸekkür ederken, eski CumhurbaÅŸkanları Turgut Özal ile Süleyman Demirel'e özel teÅŸekkürde bulundu. Sezer, ‘‘Görev sürelerinde siyasal kararlılıkları ve yol gösterici çabalarıyla katkılarını ortaya koymuÅŸ olan Türkiye Cumhuriyeti'nin benden önceki CumhurbaÅŸkanları merhum Turgut Özal'ı ve sayın Süleyman Demirel'i saygı ve şükran duygularıyla anıyorum’’ dedi.Aliyev: Asrın projesiAzerbaycan CumhurbaÅŸkanı Aliyev, BTC'nin Kafkas bölgesinde barışın garantisi olacağını ve üç ülkeyi birbirine daha sımsıkı baÄŸlarla baÄŸlayacağını söyleyerek, şöyle konuÅŸtu: ‘‘Bize çok terör ettiler, taciz ettiler, korkutmak istediler ama korkmadık. Hepsini karşımıza alıp, ‘asrın kontratını' imzaladık. Üç ülke, Amerika'nın da desteÄŸini alarak birlikte hareket ettik. Bize (mühim deÄŸil, burada petrol yok) diyenler oldu. Ama gerçek oldu.’’Şevardnadze: Ä°pek YoluGürcistan CumhurbaÅŸkanı Åževardnadze, doÄŸu-batı koridorunda Türkiye’nin rolünün çözümleyici olduÄŸunu belirterek, ‘‘Mucize yaratılabileceÄŸini bütün dünyaya gösterdik’’ dedi. Åževardnadze şöyle konuÅŸtu: ‘‘Türkiye tarihi bir görev taşıyor. Bu Gürcistan ve Azerbaycan halklarının Avrupa ve dünyayla entegrasyonunun özünü oluÅŸturuyor. Türkiye yeni Ä°pek yolu idealinin hayata geçirilmesinde asıl güç oldu.’’Bush: Boru hattı insanlığın yararınaBakü-Tiflis-Ceyhan Boru Hattı'nın Ä°mza törenine katılan, ABD Enerji Bakanı Spencel Abraham da, bu projede Aliyev'in öngörüsünün önemine deÄŸinerek, ABD BaÅŸkanı George Bush'un tören için gönderdiÄŸi ‘‘Selam ve tebrik’’ mesajını okudu. Bush mesajında, BTC'nin bütün dünya insanlığının yararına olduÄŸunu söyledi. Törende ayrıca, Ä°ngiltere BaÅŸbakanı Tony Blair'in mesajı da okundu. Boru Hattı için özel tim kuruluyorBTC Boru Hattı'nın güvenliÄŸi için hattın geçtiÄŸi üç ülkede birbirinden farklı güvenlik ve koruma modelleri geliÅŸtiriliyor. Hattın Türkiye'deki 1065 km'sinin 1037 km'lik bölümünde 11 karakol ve 16 tim oluÅŸturulacağı öğrenildi. BOTAÅž'ın bu amaçla Jandarma Genel Komutanlığıyla yaptığı müzakerelerden mutabakat saÄŸladığı öğrenildi. BTC'nin Azerbaycan kısmında ise, hattın güvenliÄŸi için atlı askerlerin görev yapacağı öğrenilirken, Gürcistan kısmında ise CIA ile iÅŸbirliÄŸi kurularak güvenlik güçlerinin eÄŸitileceÄŸi belirtildi.BTC'nin temel atma töreninin yapıldığı Sangachal'a cumhurbaÅŸkanları saat 11.00 civarında geldiler. Hangardaki resmi konuÅŸmaların ardından temel atma töreni için dışarıya çıkan CumhurbaÅŸkanları ellerinde küreklerle temele ilk harcı koymaya çalışırken bastıran kum fırtınası nedeniyle zor anlar yaÅŸadı.BTC'nin Azerbaycan'da açtığı ihale sonucunda iÅŸ verdiÄŸi CCC adlı ÅŸirkete yedi Ermeni yöneticinin bulunduÄŸu iddialarının Azerbaycan halkını kızdırdığı Bakü'de yayınlanan gazetelerde yeraldı.Â