1968 öÄŸrenci hareketinden doÄŸdu kapitalist barona satılıyor

Düşen tirajlarla birlikte derin bir finansman krizine giren Fransız basınında üç büyük gazete el deÄŸiÅŸtirme sancıları yaşıyor. 1968 yılında öğrenci hareketinden doÄŸan sol eÄŸilimli Liberation gazetesinin üçte birlik hissesi, Fransız kapitalizminin aristokratı, bankacı Baron Edouard de Rothschild’e satılıyor.Le Monde ise kaynak arayışı içinde silah grubu Lagardere ile flört ediyor. Le Figaro’nun kontrolünü ele geçiren uçak sanayi devi Dassualt da, gazete çalışanları tarafından kendi çıkarlarını kollamakla suçlanıyor.Jean Paul Sartre ölmemiÅŸ olsaydı, herhalde kahrından ölürdü. Ya da alafranga deyiÅŸiyle, mezarında ters dönerdi. Fransız entelektüel çevreleri böyle düşünüyor. Çünkü 1968 öğrenci hareketi sonrasında Sartre ve Michel Foucault gibi entelektüellerin katkılarıyla kurulan Liberation gazetesine önümüzdeki yıl başından itibaren yeni bir patron geliyor. Fransız kapitalizminin aristokratı, bankacı Baron Edouard de Rothschild, 27 milyon dolara gazetenin yüzde 37 hissesini satın alıyor. AnlaÅŸmanın son rötuÅŸları ÅŸu günlerde yapılıyor ve Rothschild’in önümüzdeki ocak ayının başından itibaren ana hissedar konumuna gelmesi bekleniyor. Baronun, çekirdeÄŸinde Liberation’un yer aldığı bir medya ÅŸirketi kurmak için planlar yaptığı da biliniyor. Gerçi Liberation’un kurucu CEO’su Serge July, baronun gazetenin sol çizgisine karışmayacağını söylüyor ama, sendikalar Fransız basınında artık bağımsızlık döneminin kapanmakta olduÄŸu görüşünde. Sendikalar böyle düşünüyor çünkü yeni ortak arayışındaki tek gazete Liberation deÄŸil. Onlarca çalışanı iÅŸten çıkaran, ülkenin en prestijli gazetesi Le Monde da bazı yatırımcılarla görüşmeler yapıyor. Acilen 50 milyon Euro’luk taze kaynaÄŸa ihtiyaç duyan Le Monde’un Yayın Yönetmeni Jean-Marie Colombani, silah grubu Lagardere’ın gazetedeki mevcut hissesini artırmak için ÅŸirketle görüşmelere oturunca gazetede keyifler kaçıyor. Ve son 10 yılda asık yüzlü Le Monde’u daha okunabilir bir gazete haline getiren YazıiÅŸleri Müdürü Edwy Plenel (52) geçenlerde, ‘ihanet’ olarak gördüğü bu flört iliÅŸkisi yüzünden istifa ediyor. Kendisini ‘kültürel Troçkist’ olarak tanımlayan Plenel’in istifası Paris’teki medya çevrelerinde ÅŸok etkisi yaratıyor. Çünkü Plenel, gazetenin geçirdiÄŸi, kendine göre köklü deÄŸiÅŸim sürecinin itici gücü. Son 10 yılda gazeteye fotoÄŸrafı, sporu, rengi ve atlatma haberi sokan kiÅŸi Plenel’in ta kendisi. Plenel’in, Colombani ile ÅŸiddetli bir kavgaya tutuÅŸtuktan sonra istifa ettiÄŸi söyleniyor. Çünkü Colombani kaynak arayışına girerken, Plenel krizin editoryal deÄŸiÅŸiklerle aşılmasını savunuyor. ÖrneÄŸin piyasaya çıkış saatinin öğleden sonradan sabaha alınmasını öneriyor.Fransız basınının muhafazakar dinamosu Le Figaro ise gazetenin yeni patronu, savaÅŸ uçağı baronu Serge Dassault’yla boÄŸuÅŸuyor. Le Figaro ve daha birçok bölgesel gazetenin sahibi olan Socpresse SA’yı geçen mart ayında satın alan Dassault, gazetenin editörlerini, ‘Fransa’nın ticari ve sınai çıkarlarına zarar verecek yayın yapmamaları’ konusunda uyarmış. Tabii Dassault Aviation ÅŸirketinin çıkarları da Fransa’nın çıkarlarına dahil bulunuyor ve gazeteciler arasında ‘otosansür baÅŸladı’ homurdanmaları yayılıyor. NEDEN TÄ°RAJ KAYBETTÄ°LERAslında tirajlarda ve ilanda küçük bir oynama Fransız gazetelerini krizden kurtarmaya yetecek, ancak o küçük kıpındanmalar olmuyor. Ä°ÅŸte nedenleri: Metro ve 20 Minutes gibi bedava gazeteler, özellikle genç okur kitlesini Liberation’un elinden aldı.Çalışma süresi haftada 35 saate indiÄŸi için izin günleri arttı ve iÅŸe giderken gazete alanların sayısı azaldı.Le Monde’daki Colombani-Plenel rejimini Fransa’dan nefret etmek ve ülkeyi yönetmeye çalışmakla suçlayan kitap gazeteyi vurdu. Geçen yıl yayınlanan ‘Le Monde’un Gizli Yüzü’ adlı bu kitap, bu ikiliyi saÄŸcı politikacıların yükselmesine çanak tutmak ve eski Sosyalist BaÅŸbakan Lionel Jospin’e köstek olmakla suçluyordu. Ve bütün gazetelerin ortak kabahati, okurun deÄŸiÅŸen ihtiyaçlarına cevap verecek yenilikleri yapmamak.Paris basınının künyesiLE MONDEKuruluÅŸu: 1944Tiraj: Geçen yıl 337 bindi. Ancak son bir yıl içinde yüzde 10 tiraj kaybetti.Okur kitlesi: Öğretmen, entelektüel, politikacı, üst düzey bürokrat, Paris’teki diÄŸer gazeteciler.Siyasi çizgisi: Ilımlı soldan aşırı sola kadar uzanan bir yelpaze, AB yanlısı.LE FIGAROKuruluÅŸu: 1866. Tiraj: Geçen yıl 334 bindi, ancak düşüş var.Okur kitlesi: Ä°ÅŸadamı, esnaf, avukat, memur, emekli, Katolik burjuvalar.Siyasi çizgisi: Merkez saÄŸ. ÇoÄŸunlukla AB yanlısı.LIBERATIONKuruluÅŸu: 1968. Tiraj: 149 bin. Okur kitlesi: Öğretmenler, entelektüeller, sanatçılar ve öğrenciler.Siyasi çizgisi: Ilımlı sol-özgürlükçü, Üçüncü Dünya ve AB yanlısı.Â