1968 öğrenci hareketinden doğdu kapitalist barona satılıyor
Güncelleme Tarihi:
Ayşe AKARSU
Oluşturulma Tarihi: Aralık 11, 2004 00:28
Düşen tirajlarla birlikte derin bir finansman krizine giren Fransız basınında üç büyük gazete el değiştirme sancıları yaşıyor. 1968 yılında öğrenci hareketinden doğan sol eğilimli Liberation gazetesinin üçte birlik hissesi, Fransız kapitalizminin aristokratı, bankacı Baron Edouard de Rothschild’e satılıyor.
Le Monde ise kaynak arayışı içinde silah grubu Lagardere ile flört ediyor. Le Figaro’nun kontrolünü ele geçiren uçak sanayi devi Dassualt da, gazete çalışanları tarafından kendi çıkarlarını kollamakla suçlanıyor.
Jean Paul Sartre ölmemiş olsaydı, herhalde kahrından ölürdü. Ya da alafranga deyişiyle, mezarında ters dönerdi. Fransız entelektüel çevreleri böyle düşünüyor. Çünkü 1968 öğrenci hareketi sonrasında Sartre ve Michel Foucault gibi entelektüellerin katkılarıyla kurulan Liberation gazetesine önümüzdeki yıl başından itibaren yeni bir patron geliyor. Fransız kapitalizminin aristokratı, bankacı Baron Edouard de Rothschild, 27 milyon dolara gazetenin yüzde 37 hissesini satın alıyor. Anlaşmanın son rötuşları şu günlerde yapılıyor ve Rothschild’in önümüzdeki ocak ayının başından itibaren ana hissedar konumuna gelmesi bekleniyor. Baronun, çekirdeğinde Liberation’un yer aldığı bir medya şirketi kurmak için planlar yaptığı da biliniyor.
Gerçi Liberation’un kurucu CEO’su Serge July, baronun gazetenin sol çizgisine karışmayacağını söylüyor ama, sendikalar Fransız basınında artık bağımsızlık döneminin kapanmakta olduğu görüşünde.
Sendikalar böyle düşünüyor çünkü yeni ortak arayışındaki tek gazete Liberation değil. Onlarca çalışanı işten çıkaran, ülkenin en prestijli gazetesi Le Monde da bazı yatırımcılarla görüşmeler yapıyor. Acilen 50 milyon Euro’luk taze kaynağa ihtiyaç duyan Le Monde’un Yayın Yönetmeni Jean-Marie Colombani, silah grubu Lagardere’ın gazetedeki mevcut hissesini artırmak için şirketle görüşmelere oturunca gazetede keyifler kaçıyor.
Ve son 10 yılda asık yüzlü Le Monde’u daha okunabilir bir gazete haline getiren Yazıişleri Müdürü Edwy Plenel (52) geçenlerde, ‘ihanet’ olarak gördüğü bu flört ilişkisi yüzünden istifa ediyor. Kendisini ‘kültürel Troçkist’ olarak tanımlayan Plenel’in istifası Paris’teki medya çevrelerinde şok etkisi yaratıyor. Çünkü Plenel, gazetenin geçirdiği, kendine göre köklü değişim sürecinin itici gücü. Son 10 yılda gazeteye fotoğrafı, sporu, rengi ve atlatma haberi sokan kişi Plenel’in ta kendisi.
Plenel’in, Colombani ile şiddetli bir kavgaya tutuştuktan sonra istifa ettiği söyleniyor. Çünkü Colombani kaynak arayışına girerken, Plenel krizin editoryal değişiklerle aşılmasını savunuyor. Örneğin piyasaya çıkış saatinin öğleden sonradan sabaha alınmasını öneriyor.
Fransız basınının muhafazakar dinamosu Le Figaro ise gazetenin yeni patronu, savaş uçağı baronu Serge Dassault’yla boğuşuyor. Le Figaro ve daha birçok bölgesel gazetenin sahibi olan Socpresse SA’yı geçen mart ayında satın alan Dassault, gazetenin editörlerini, ‘Fransa’nın ticari ve sınai çıkarlarına zarar verecek yayın yapmamaları’ konusunda uyarmış. Tabii Dassault Aviation şirketinin çıkarları da Fransa’nın çıkarlarına dahil bulunuyor ve gazeteciler arasında ‘otosansür başladı’ homurdanmaları yayılıyor.
NEDEN TİRAJ KAYBETTİLER
Aslında tirajlarda ve ilanda küçük bir oynama Fransız gazetelerini krizden kurtarmaya yetecek, ancak o küçük kıpındanmalar olmuyor. İşte nedenleri:
Metro ve 20 Minutes gibi bedava gazeteler, özellikle genç okur kitlesini Liberation’un elinden aldı.
Çalışma süresi haftada 35 saate indiği için izin günleri arttı ve işe giderken gazete alanların sayısı azaldı.
Le Monde’daki Colombani-Plenel rejimini Fransa’dan nefret etmek ve ülkeyi yönetmeye çalışmakla suçlayan kitap gazeteyi vurdu. Geçen yıl yayınlanan ‘Le Monde’un Gizli Yüzü’ adlı bu kitap, bu ikiliyi sağcı politikacıların yükselmesine çanak tutmak ve eski Sosyalist Başbakan Lionel Jospin’e köstek olmakla suçluyordu.
Ve bütün gazetelerin ortak kabahati, okurun değişen ihtiyaçlarına cevap verecek yenilikleri yapmamak.
Paris basınının künyesi
LE MONDE
Kuruluşu: 1944
Tiraj: Geçen yıl 337 bindi. Ancak son bir yıl içinde yüzde 10 tiraj kaybetti.
Okur kitlesi: Öğretmen, entelektüel, politikacı, üst düzey bürokrat, Paris’teki diğer gazeteciler.
Siyasi çizgisi: Ilımlı soldan aşırı sola kadar uzanan bir yelpaze, AB yanlısı.
LE FIGARO
Kuruluşu: 1866.
Tiraj: Geçen yıl 334 bindi, ancak düşüş var.
Okur kitlesi: İşadamı, esnaf, avukat, memur, emekli, Katolik burjuvalar.
Siyasi çizgisi: Merkez sağ. Çoğunlukla AB yanlısı.
LIBERATION
Kuruluşu: 1968.
Tiraj: 149 bin.
Okur kitlesi: Öğretmenler, entelektüeller, sanatçılar ve öğrenciler.
Siyasi çizgisi: Ilımlı sol-özgürlükçü, Üçüncü Dünya ve AB yanlısı.
Jean Paul Sartre ölmemiş olsaydı, herhalde kahrından ölürdü. Ya da alafranga deyişiyle, mezarında ters dönerdi. Fransız entelektüel çevreleri böyle düşünüyor. Çünkü 1968 öğrenci hareketi sonrasında Sartre ve Michel Foucault gibi entelektüellerin katkılarıyla kurulan Liberation gazetesine önümüzdeki yıl başından itibaren yeni bir patron geliyor. Fransız kapitalizminin aristokratı, bankacı Baron Edouard de Rothschild, 27 milyon dolara gazetenin yüzde 37 hissesini satın alıyor. Anlaşmanın son rötuşları şu günlerde yapılıyor ve Rothschild’in önümüzdeki ocak ayının başından itibaren ana hissedar konumuna gelmesi bekleniyor. Baronun, çekirdeğinde Liberation’un yer aldığı bir medya şirketi kurmak için planlar yaptığı da biliniyor.
Gerçi Liberation’un kurucu CEO’su Serge July, baronun gazetenin sol çizgisine karışmayacağını söylüyor ama, sendikalar Fransız basınında artık bağımsızlık döneminin kapanmakta olduğu görüşünde.
Sendikalar böyle düşünüyor çünkü yeni ortak arayışındaki tek gazete Liberation değil. Onlarca çalışanı işten çıkaran, ülkenin en prestijli gazetesi Le Monde da bazı yatırımcılarla görüşmeler yapıyor. Acilen 50 milyon Euro’luk taze kaynağa ihtiyaç duyan Le Monde’un Yayın Yönetmeni Jean-Marie Colombani, silah grubu Lagardere’ın gazetedeki mevcut hissesini artırmak için şirketle görüşmelere oturunca gazetede keyifler kaçıyor.
Ve son 10 yılda asık yüzlü Le Monde’u daha okunabilir bir gazete haline getiren Yazıişleri Müdürü Edwy Plenel (52) geçenlerde, ‘ihanet’ olarak gördüğü bu flört ilişkisi yüzünden istifa ediyor. Kendisini ‘kültürel Troçkist’ olarak tanımlayan Plenel’in istifası Paris’teki medya çevrelerinde şok etkisi yaratıyor. Çünkü Plenel, gazetenin geçirdiği, kendine göre köklü değişim sürecinin itici gücü. Son 10 yılda gazeteye fotoğrafı, sporu, rengi ve atlatma haberi sokan kişi Plenel’in ta kendisi.
Plenel’in, Colombani ile şiddetli bir kavgaya tutuştuktan sonra istifa ettiği söyleniyor. Çünkü Colombani kaynak arayışına girerken, Plenel krizin editoryal değişiklerle aşılmasını savunuyor. Örneğin piyasaya çıkış saatinin öğleden sonradan sabaha alınmasını öneriyor.
Fransız basınının muhafazakar dinamosu Le Figaro ise gazetenin yeni patronu, savaş uçağı baronu Serge Dassault’yla boğuşuyor. Le Figaro ve daha birçok bölgesel gazetenin sahibi olan Socpresse SA’yı geçen mart ayında satın alan Dassault, gazetenin editörlerini, ‘Fransa’nın ticari ve sınai çıkarlarına zarar verecek yayın yapmamaları’ konusunda uyarmış. Tabii Dassault Aviation şirketinin çıkarları da Fransa’nın çıkarlarına dahil bulunuyor ve gazeteciler arasında ‘otosansür başladı’ homurdanmaları yayılıyor.
NEDEN TİRAJ KAYBETTİLER
Aslında tirajlarda ve ilanda küçük bir oynama Fransız gazetelerini krizden kurtarmaya yetecek, ancak o küçük kıpındanmalar olmuyor. İşte nedenleri:
Metro ve 20 Minutes gibi bedava gazeteler, özellikle genç okur kitlesini Liberation’un elinden aldı.
Çalışma süresi haftada 35 saate indiği için izin günleri arttı ve işe giderken gazete alanların sayısı azaldı.
Le Monde’daki Colombani-Plenel rejimini Fransa’dan nefret etmek ve ülkeyi yönetmeye çalışmakla suçlayan kitap gazeteyi vurdu. Geçen yıl yayınlanan ‘Le Monde’un Gizli Yüzü’ adlı bu kitap, bu ikiliyi sağcı politikacıların yükselmesine çanak tutmak ve eski Sosyalist Başbakan Lionel Jospin’e köstek olmakla suçluyordu.
Ve bütün gazetelerin ortak kabahati, okurun değişen ihtiyaçlarına cevap verecek yenilikleri yapmamak.
Paris basınının künyesi
LE MONDE
Kuruluşu: 1944
Tiraj: Geçen yıl 337 bindi. Ancak son bir yıl içinde yüzde 10 tiraj kaybetti.
Okur kitlesi: Öğretmen, entelektüel, politikacı, üst düzey bürokrat, Paris’teki diğer gazeteciler.
Siyasi çizgisi: Ilımlı soldan aşırı sola kadar uzanan bir yelpaze, AB yanlısı.
LE FIGARO
Kuruluşu: 1866.
Tiraj: Geçen yıl 334 bindi, ancak düşüş var.
Okur kitlesi: İşadamı, esnaf, avukat, memur, emekli, Katolik burjuvalar.
Siyasi çizgisi: Merkez sağ. Çoğunlukla AB yanlısı.
LIBERATION
Kuruluşu: 1968.
Tiraj: 149 bin.
Okur kitlesi: Öğretmenler, entelektüeller, sanatçılar ve öğrenciler.
Siyasi çizgisi: Ilımlı sol-özgürlükçü, Üçüncü Dünya ve AB yanlısı.