18 şairden Seferad şiirleri
Güncelleme Tarihi:
Serhan YEDİG
Oluşturulma Tarihi: Şubat 17, 2002 01:05
Çeşitli ülkelerde yaşayan Türkiye kökenli 18 şairin İspanyol asıllı Yahudilerin kullandığı Judeo Espanyol dilinde yazdığı şiirler Avusturya'da EYE yayınevince yayımlandı. Sirkeci'den bahseden bir türküden esinlenerek Sandverwehte Wege (Kumların Örttüğü Yollar) adı verilen antolojide şiirlerin Türkçe ve Almanca çevirileri de yer aldı.
Günümüzden 786 yıl önce üç dinin kültürünü birbirine aktarmak, toplumları birbirine yakınlaştırmak amacıyla İspanya'da kurulan çeviri okulu, milenyumda bir grup aydına esin kaynağı oldu. Hıristiyan, Müslüman, Yahudi toplumlarının yazın ürünleri üzerine çalışan Ortaçağ Toledo'sunun ünlü çeviri merkezinden esinlenen 10 kişilik grup, Anadolu kökenli 18 çağdaş Yahudi şairin Judeo Espanyol dilindeki şiirlerini Almanca ve Türkçe'ye çevirdi. 48 şiirin yer aldığı Sandverwehte Wege başlıklı Çağdaş Sefarad Şiirleri Antolojisi, EYE Yayınları tarafından geçen ay Avusturya'da yayımlandı.
Türkiye'de de satışa sunulacak olan kitap 26 Şubat'ta Avusturya Kültür Ofisi'nde düzenlenecek bir etkinlikle kamuoyuna tanıtılacak. Sefarad Şiirleri Antolojisi'nin hazırlanmasında yedi kişilik çeviri grubunun yanısıra Paris, Salzburg, Miami, Tufts, Ben Grion üniversitelerinden bir grup dilbilimci yazılarıyla, şiirleriyle katkıda bulundu. Antolojinin editörlüğünü Salzburg Üniversitesi dilbilim uzmanlarından Dr. Armin Eidherr yaptı.
Antolojinin, alanında ilk olduğunu belirten Dr Eidherr 'Sefaradların dili, tarihi, folkloru üzerine birçok kitap yazıldı. Ancak bugüne dek, çağdaş Judeo Espanyol şiirini geniş kitlelere tanıtacak, iki veya daha çok dilde birden hazırlanmış tek antoloji yayımlanmadı' diyor. Dil ve konu seçimindeki özgün yönleriyle Sefarad şiirinin ilgiyi fazlasıyla hak ettiğini belirtiyor. Kitabın fikir babası ise Dr. Robert Schild. İstanbul'da yayımlanan Şalom Gazetesi'ndeki yazılarıyla, tiyatro eleştirileriyle tanınan Schild, Judeo Espanyol dilinin yaşaması, yaşatılması için mücadele veriyor.
Judeo Espanyol şiirlerinde birbirinden çok farklı üslupları görmek mümkün. Fransız ya da İspanyol şiirinin on ikili, on dörtlü ölçüsüne, mutlak kafiye anlayışına uyanların yanısıra günlük konuşmanın serbest yapısını kullananlara da antolojide yer verilmiş.
Şiirlerin konularına gelince. Aşk, doğaya, gençliğe övgü, barış özlemi, çağdaş yaşamın çelişkileri, kimlik arayışları gibi temalar şiirlerin eksenini oluşturuyor. Aralarında ironi ile kaleme alınmış eserler de mevcut.
Anadolu’dan dünyaya
Antolojide şiirlerine yer verilen 18 şairin büyük kısmı Fransa, ABD, Arjantin, Yunanistan, İsrail gibi birbirinden binlerce kilometre uzaktaki ülkelerde yaşıyor. Ancak ortak özellikleri Judeo Esyanyol dilinde yazmaları ve Anadolu kökenli olmaları. Örneğin Ailesi İzmir kökenli, Yale'de edebiyat okuyan Gloria Joyce Ascher (63) New York doğumlu. Columbia Üniversitesi'nin filoloji mezunlarından David Fintz Altabe ve Arjantinli Beatriz Mazliah da aynı şekilde. Yunanistan'da doğan Rita Gabbai Simantov'un (67) ailesi istanbullu. İtalya'da doğup, İsrail'de yaşayan Malitda Koen Sarano (63) ise Türk Sefaradlarından.
İstanbul aşığı yayımcı
Çağdaş Sefarad Şiirleri Antolojisi, EYE Yayınevi'nin Avrupa'nın Kalbinden başlıklı 'Azınlıkların Şiir Dünyası' dizisinin beşinci kitabı olarak yayımlandı. Yok olma tehlikesiyle karşı karşıya kalan azınlık dilleri, yayınevinin sahibi Gerald Nitsche'nin özel ilgi alanı. 'Çocukluğumdan beri azınlık dillerine ilgi duyarım. Eğitimim süresince altı ayrı kantonun okullarında okudum. Yerel kelimeleri not alma alışkanlığını o günlerde kazandım' diyor.
Önce Avusturya'daki kaybolmak üzere olan dilleri, sonra komşu ülkelerdekini inceleyip kitaplar hazırlar Nitsche.
Bu merakı sayesinde Türkiye'ye kadar gelip bir süre St Georg Avusturya Lisesi'nde öğretmenlik yapar.
Kitabın önsözünde Dr. Eidherr, Nitsche'nin Emirgan'daki evinde Boğaziçi'ni seyrettikleri bir akşam antolojiyi hazırlamaya karar verdiklerini anlatıyor.
Prof. Gerald Nitsche, Türkiye'de bulunduğu yıllarda bu topraklara sevgisi nedeniyle Kurdoğlu soyadını aldı. Daha sonra ülkesine döndü. Ancak aklı hala Anadolu'da. İlk fırsatta geri dönüp Anadolu'daki azınlık dilleri üzerine çalışma yapmak istiyor.
26 Şubat’ta Avusturya Kültür Ofisi’nde
Prof Nitche 26 Şubat'ta yine İstanbul'da olacak. Ozanlarla, editör ve çevirmenlerle Avusturya Kültür Ofisi'nde kitap için düzenlenecek özel etkinliğe katılacak. Sumru Yavrucuk'un sesinden bazı şiirlerin sunulacağı gecede Jack ve Janet Esim ikilisi de bir konser verecek.
Türkiye'de de satışa sunulacak olan kitap 26 Şubat'ta Avusturya Kültür Ofisi'nde düzenlenecek bir etkinlikle kamuoyuna tanıtılacak. Sefarad Şiirleri Antolojisi'nin hazırlanmasında yedi kişilik çeviri grubunun yanısıra Paris, Salzburg, Miami, Tufts, Ben Grion üniversitelerinden bir grup dilbilimci yazılarıyla, şiirleriyle katkıda bulundu. Antolojinin editörlüğünü Salzburg Üniversitesi dilbilim uzmanlarından Dr. Armin Eidherr yaptı.
Antolojinin, alanında ilk olduğunu belirten Dr Eidherr 'Sefaradların dili, tarihi, folkloru üzerine birçok kitap yazıldı. Ancak bugüne dek, çağdaş Judeo Espanyol şiirini geniş kitlelere tanıtacak, iki veya daha çok dilde birden hazırlanmış tek antoloji yayımlanmadı' diyor. Dil ve konu seçimindeki özgün yönleriyle Sefarad şiirinin ilgiyi fazlasıyla hak ettiğini belirtiyor. Kitabın fikir babası ise Dr. Robert Schild. İstanbul'da yayımlanan Şalom Gazetesi'ndeki yazılarıyla, tiyatro eleştirileriyle tanınan Schild, Judeo Espanyol dilinin yaşaması, yaşatılması için mücadele veriyor.
Judeo Espanyol şiirlerinde birbirinden çok farklı üslupları görmek mümkün. Fransız ya da İspanyol şiirinin on ikili, on dörtlü ölçüsüne, mutlak kafiye anlayışına uyanların yanısıra günlük konuşmanın serbest yapısını kullananlara da antolojide yer verilmiş.
Şiirlerin konularına gelince. Aşk, doğaya, gençliğe övgü, barış özlemi, çağdaş yaşamın çelişkileri, kimlik arayışları gibi temalar şiirlerin eksenini oluşturuyor. Aralarında ironi ile kaleme alınmış eserler de mevcut.
Anadolu’dan dünyaya
Antolojide şiirlerine yer verilen 18 şairin büyük kısmı Fransa, ABD, Arjantin, Yunanistan, İsrail gibi birbirinden binlerce kilometre uzaktaki ülkelerde yaşıyor. Ancak ortak özellikleri Judeo Esyanyol dilinde yazmaları ve Anadolu kökenli olmaları. Örneğin Ailesi İzmir kökenli, Yale'de edebiyat okuyan Gloria Joyce Ascher (63) New York doğumlu. Columbia Üniversitesi'nin filoloji mezunlarından David Fintz Altabe ve Arjantinli Beatriz Mazliah da aynı şekilde. Yunanistan'da doğan Rita Gabbai Simantov'un (67) ailesi istanbullu. İtalya'da doğup, İsrail'de yaşayan Malitda Koen Sarano (63) ise Türk Sefaradlarından.
İstanbul aşığı yayımcı
Çağdaş Sefarad Şiirleri Antolojisi, EYE Yayınevi'nin Avrupa'nın Kalbinden başlıklı 'Azınlıkların Şiir Dünyası' dizisinin beşinci kitabı olarak yayımlandı. Yok olma tehlikesiyle karşı karşıya kalan azınlık dilleri, yayınevinin sahibi Gerald Nitsche'nin özel ilgi alanı. 'Çocukluğumdan beri azınlık dillerine ilgi duyarım. Eğitimim süresince altı ayrı kantonun okullarında okudum. Yerel kelimeleri not alma alışkanlığını o günlerde kazandım' diyor.
Önce Avusturya'daki kaybolmak üzere olan dilleri, sonra komşu ülkelerdekini inceleyip kitaplar hazırlar Nitsche.
Bu merakı sayesinde Türkiye'ye kadar gelip bir süre St Georg Avusturya Lisesi'nde öğretmenlik yapar.
Kitabın önsözünde Dr. Eidherr, Nitsche'nin Emirgan'daki evinde Boğaziçi'ni seyrettikleri bir akşam antolojiyi hazırlamaya karar verdiklerini anlatıyor.
Prof. Gerald Nitsche, Türkiye'de bulunduğu yıllarda bu topraklara sevgisi nedeniyle Kurdoğlu soyadını aldı. Daha sonra ülkesine döndü. Ancak aklı hala Anadolu'da. İlk fırsatta geri dönüp Anadolu'daki azınlık dilleri üzerine çalışma yapmak istiyor.
26 Şubat’ta Avusturya Kültür Ofisi’nde
Prof Nitche 26 Şubat'ta yine İstanbul'da olacak. Ozanlarla, editör ve çevirmenlerle Avusturya Kültür Ofisi'nde kitap için düzenlenecek özel etkinliğe katılacak. Sumru Yavrucuk'un sesinden bazı şiirlerin sunulacağı gecede Jack ve Janet Esim ikilisi de bir konser verecek.