17 sevgili ve istihbaratçı dostlar Cohen’i kurtaramadı

Ä°srail DışiÅŸleri Bakanı Åžalom’un meslektaşı Abdullah Gül’le düzenlediÄŸi ortak basın toplantısında Suriye’den kemiklerini istediÄŸi Eli Cohen kimdi? Ä°ÅŸte Åžam’da 17 sevgilisi birden olan, bakanlıklara gayet rahat girip çıkan, Golan Tepeleri’nde elini kolunu sallayarak dolaÅŸan Cohen’in hikayesi. Ä°SKENDERÄ°YE’de 1924’te Halepli bir Yahudi ailesinin çocuÄŸu olarak dünyaya geldiÄŸinde, OrtadoÄŸu tarihinde önemli bir rol oynayacağını bilmiyordu elbette. Ama aldığı Siyonist eÄŸitim mühim bir ÅŸey öğretmiÅŸti: Önemli olan Ä°srail’in çıkarlarıydı. 1949’da ailesi ve 3 kardeÅŸi Ä°srail’e göç ettiÄŸi halde, Eli’nin Mısır’da kalmayı tercih etmesinin sebebi buydu. 1959 AÄŸustosu’nda, Iraklı bir Yahudi olan Nadia Majald ile evlenmiÅŸti. Casusluk yerine ailesini geçindirmek için çalışmaya baÅŸlamıştı ki, Mossad, Arapça’ya ve Arap kültürüne vakıf insanlar ararken Eli’yi hatırlamıştı. Mossad tarafından kendisine verilen kimlikte Kemal Emin Taybet ismi yazılıydı. Beyrut’ta doÄŸduÄŸuna, Suriyeli Müslüman bir aileye mensup olduÄŸuna, 1948’de ailesiyle birlikte Arjantin’e gittiÄŸine ve orada tekstil sektöründe yükseldiÄŸine dair bilgiler de yer alıyordu yeni kimliÄŸinde. Ä°LK DURAK ARJANTÄ°N Eli Cohen, önce Arjantin’in baÅŸkenti Buenos Aires’e gönderildi. Orada Suriyeli göçmenlerle birlikte yaÅŸamaya baÅŸladı. Bir süre sonra Suriye BüyükelçiliÄŸi’nde çalışan politikacılarla, diplomatlarla ve askeri yetkililerle dostluklar kurmakta gecikmedi. 1962’de Åžam’a gitti. Suriye’de Baas Partisi yükseliÅŸe geçmiÅŸti ve Buenos Aires’ten tanıdığı General Amin El-Hafız’ın da Åžam’a dönmüş olması iÅŸini kolaylaÅŸtıracaktı. Evinde verdiÄŸi partilere Åžam’ın siyasi ve sosyal elitleri katılıyordu. Ancak Cohen, sadece Baas Partisi yöneticileriyle yakın iliÅŸkiler kurmakla kalmıyor, baÅŸta Savunma Bakanı’nın sekreteri olmak üzeri ünlü Suriyeli ÅŸarkıcılarla birlikte oluyordu. Bir süre sonra Suriye baÅŸkentinin en ünlü ve en aranan kiÅŸisiydi. Tam 17 sevgilisi vardı ve hepsi de önde gelen ailelere mensuptu. Herhangi bir kriz anında bu kadınlar vasıtasıyla kaçabileceÄŸini umuyordu.Çok geçmeden Golan Tepeleri’ne dikecekti gözünü Cohen. Bu tepeler, büyük stratejik öneme sahipti ve üst düzey Suriyeli komutanlar dışında herkese kapalıydı. Ama Cohen için sorun yoktu. Komutanların kılavuzluÄŸunda Golan Tepeleri’ni dolaşıyor, rahatça fotoÄŸraflar çekiyor ve hatta brifing alıyordu. Ä°nanılmazdı belki ama komutanlardan birisi, hatıra niyetine, Golan Tepeleri’nden Ä°srail’e bakan Cohen’in fotoÄŸrafını bile çekmiÅŸti. RUSLAR YAKALATTI Bütün bunlar olurken Cohen, Golan’da yer alan her türlü silah ve cephanenin yerini öğrenmiÅŸ, krokilerini çizerek Ä°srail gizli servisine ulaÅŸtırmıştı bile. Hatta bir keresinde, Golan Tepeleri’nde gezerken, yanındaki komutana, istikam mevkilerini aÄŸaçlarla kamufle etmelerini önerecekti. Nitekim öyle de yapılacaktı. Bu nedenle, 1967’deki savaÅŸta, Ä°srail’in koordinatlarını neredeyse ezbere bildiÄŸi yerleri bombalayarak tepeleri iki günde ele geçirmesinde hiçbir tuhaflık yoktu elbette. Suriye üzerinde Sovyet denetiminin giderek artması, tedirgin edecekti Cohen’i. Korku ve endiÅŸe iÅŸine de yansımış, daha dikkatsiz davranmaya baÅŸlamıştı. 1965’te telsizin başında suçüstü yakalanması ÅŸaşırtıcı deÄŸildi. Yargılanan Cohen idama mahkum edildi. Ä°srail hükümeti, Amerikalı liderler ve hatta Papa devreye girdiÄŸi halde Suriye Cohen’i iade etmedi ve 18 Mayıs’ta kentin en geniÅŸ meydanında boynuna ipi geçirdi. Ä°bret olsun diye de idamı Suriye televizyonundan yayınlandı. Ceset, 6 saat meydanda teÅŸhir edildi. Â