'16 Türk devleti askerleri' için tarihçiler ne diyor?
Güncelleme Tarihi:
Cumhurbaşkanlığı sarayında düzenlenen karşılama töreninden 16 Türk devleti askerlerinin kostümleri içerisinde ortaya çıkan askerleri konunun uzmanları değerlendirdi.
Radikal’den Barış Avşar’ın haberine göre Cumhurbaşkanlığı Sarayı’nda Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından dün Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas için düzenlenen karşılama töreninde ilk kez yer alan 16 Türk devletinin askeri kıyafetleri giyen askerler büyük ilgi çekti.
Cumhurbaşkanlığı internet sitesinde söz konusu 16 Türk devleti, Büyük Hun İmparatorluğu (M.Ö. 204-M.S. 216), Batı Hun İmparatorluğu (M.S. 48-216), Avrupa Hun İmparatorluğu (M.S. 375-469), Ak Hun İmparatorluğu (M.S. 420-552), Göktürk İmparatorluğu (M.S. 552-745), Avar İmparatorluğu (M.S. 565-835), Hazar İmparatorluğu (M.S. 651-983), Uygur Devleti (M.S. 745-1368), Karahanlılar (M.S. 940-1040), Gazneliler (M.S. 962-1183), Büyük Selçuklu İmparatorluğu M.S. 1040-1157, Harzemşahlar (M.S. 1097-1231), Altınordu Devleti (M.S. 1236-1502), Büyük Timur İmparatorluğu (M.S. 1368-1501), Babür İmparatorluğu (M.S. 1526-1858) Osmanlı İmparatorluğu (M.S. 1299-1922) olarak sıralanıyordu.
GÖRSEL KAYNAKLAR 8. YÜZYILA KADAR GİDİYOR
Törene ait fotoğrafların çok konuşulmasının nedenlerinden biri kostümlerin gerçeğe yakınlığı ile ilgiliydi. Konunun Türkiye’deki en önemli uzmanlarından olan Prof. Dr. Nurhan Atasoy, ‘ayrıntılarda’ hatalar söz konusu olabilse de bu tip kostüm uygulamalarının yapılabileceğini söylüyor. Görsel kaynaklar ise Uygur dönemine kadar uzanıyor. Konuştuğumuz sırada tören fotoğraflarını henüz görmediği için sadece genel bilgi vereceğini belirten Atasoy, “Erken tarihlere ait minyatürler çok az ancak 8-9. yüzyıllardan Uygurlara ait minyatürler var. Gazzelilere ait duvar kabartmaları, Reşiddüdin tarihindeki savaş ve taht sahneleri de önemli kaynaklar arasındadır. Ancak bunlardan hareketle kostüm tasarlayıp uygulamak zordur, yine de tahmin yürütülebilir” diyor.
’16 TÜRK DEVLETİ DEĞERLENDİRMESİ HATALI’
Törenin ses getiren bir diğer tarafı olan tarihte kurulan Türk devletleri için doğru sayının 16 olup olmadığı konusunu ise Prof. Dr. Vahdettin Engin’e sorduk. Fotoğrafları ‘sembolik olarak hoş bir düşünce olabilir’ şeklinde değerlendiren Engin, “16 Türk devleti” değerlendirmesine ise katılmıyor. Engin, “16 Türk devletinden çok doğuda ve batıda kurulan iki devletten söz etmek gerekir. Doğudaki Asya kökenli devlettir ve tarih boyunca birbirini takip eden çok sayıda devlet ortaya çıkmıştır. Batıda ise Malazgirt’le birlikte ortaya çıkan ve 1075’te kurulduğunu belirtebileceğimiz devlet vardır. Bu devlet Selçuklu’dan, Osmanlı’ya oradan da rejim değiştirerek Türkiye Cumhuriyeti’ne kadar gelmiştir. Bugün ortaya çıkan bu tören fotoğrafı ile ise milli hassasiyet konusunda konjonktür olarak bir imaj verme istediği şeklinde değerlendirebiliriz.”
Fotoğraflara ilişkin Sabancı Üniversitesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Hakan Erdem’in yorumu ise tek cümle, “Tarihçi olarak bir yorum yapmak istemem çünkü bu fotoğraf tarihle değil bugünle ilgilidir.”