15 maddelik yeni seçim kanunu
Güncelleme Tarihi:
AK Parti ve MHP’nin uzun süredir üzerinde çalıştığı Seçim Kanunu Değişikliği teklifi Meclis Başkanlığı’na sunuldu. Teklif seçim barajını yüzde 10’dan 7’ye düşürürken, partiler ülke genel barajını ittifakla geçecek ancak milletvekili sayısını kendi oylarıyla belirleyecek. ‘Artık oylarla’ vekil çıkarma dönemi de bitecek.
AK Parti Genel Başkan Yardımcısı Hayati Yazıcı ile MHP Genel Başkan Yardımcısı Feti Yıldız, yaklaşık iki yıldır üzerinde çalışılan Seçim Kanunu Değişikliği teklifini dün TBMM Başkanlığı’na sundu. Daha sonra iki Genel Başkan Yardımcısı, TBMM’de düzenlediği ortak basın toplantısıyla 15 maddelik teklifi ayrıntılarıyla tanıttı. İlerleyen günlerde Anayasa Komisyonu’na gelerek görüşülmesi beklenen teklif, TBMM Genel Kurulu’nda kabul edilerek yasalaşması halinde, bir yıl içindeki seçimlerde uygulanamayacak.
BARAJ YÜZDE 7’YE DÜŞÜYOR
Teklifteki en büyük değişiklik ülke seçim barajında oldu. 1980 darbesi sonrası getirilen yüzde 10 seçim barajı, Milletvekili Seçim Kanunu’nda yapılan değişiklik ile yüzde 7’ye çekildi. Birinci maddede yapılan düzenlemeye göre yüzde 7 oy alan ittifaktaki siyasi partiler, Meclis’e milletvekili gönderebilecek.
Altında 'dönüşüm' netleşti‘ARTIK OY’ HESABI BİTİYOR
Teklifin ikinci maddesi de siyasi partilerin milletvekili çıkarabilmesine yönelik düzenlemeyi içeriyor. Mevcut yasada, ittifak içerisinde yer alan partilere düşen milletvekili sayısı, ittifakta yer alan partilerin aldıkları oyların kıyaslanması ile ittifak içinde belirleniyor. Görüşmelerde bu uygulamada seçmen iradesinin kendi partisi dışında başka partilere yansıdığı görüşü savunularak, çok büyük haksızlıklara sebep olduğuna değinildi. Teklif ile ittifakı oluşturan siyasi partilerin her birinin çıkaracağı milletvekili sayısı, her seçim bölgesinde ittifak içinde elde ettiği oy sayısı esas alınarak genel D’Hondt uygulamasıyla belirlenecek. Önerilen bu değişiklikle, siyasi partiler Türkiye genel barajını ittifak ile geçecek ancak milletvekilini partisinin aldığı oy sayısı ile çıkarabilecek.Yani partiler, ittifakın ‘artık oy’undan faydalanarak milletvekili çıkaramayacak.
GRUP ŞARTI KALKIYOR
En önemli değişikliklerden biri de siyasi partilerin seçimlere katılmalarına ilişkin TBMM’de grubu bulunması koşulunu kaldıran 3. madde. Bu maddede önceki seçimlere İYİ Parti’nin katılabilmesi için CHP’den yaptığı milletvekili transferleri feyz alınıyor. Düzenleme ile seçimlere girebilmek için milletvekili transferlerinin önü kesiliyor. Seçime katılmak için partilerin teşkilatlanma ve kongre yapmaları yeterli oluyor.
SEÇMEN KÜTÜĞÜNE GÜNCELLEME
Teklifle yerleşim yeri adresine göre bir yıl önceki seçmen kütüğü üzerinden güncelleme yapılıyor. Özellikle muhtarlık seçimlerinde tartışma konusu olan seçmen kütüklerinin değiştirilmesinin de önüne geçilmesi planlanıyor. Seçimlere kısa bir süre kala seçmen kütüklerinin yer değiştirilmesi mümkün olmayacak. Bunun için de seçmenin son bir yıl içinde sürekli olarak bulunduğu adres dikkate alınacak. Tayin ve atama gibi haller istisna tutulacak.
SEÇİM KURULLARI KURAYLA
Ayrıca adresi kapanmış olması sebebiyle gözükmeyenler, en son seçmen olduğu adrese göre kaydedilecek. Böylece vatandaşın seçmen kütüğünden düşmesi önlenecek. İl ve ilçe seçim kurulları ise, birinci sınıfa ayrılmış hâkimler arasından kurayla belirlenecek.
Atina'da gündem leblebi helvasıMUHTARLARA DÜZENLEME
teklifin 11’inci maddesi, yasadaki başbakan ve bakanlara yönelik seçim yasaklarıyla ilgili, Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’ne ilişki bir uyum düzenlemesi. Başbakan sözü metinden çıkarılarak, “Bakanların yasaklara uymamaları halinde” diye düzenleniyor. Teklif ile seçilen muhtarın seçilme yeterliliğine sahip olduğunu bir ay içerisinde belgelendirmesi de gerekiyor. Aksi takdirde kendisinden sonra gelen seçilme ehliyetine sahip muhtar adayına mazbata verilecek.
Davutoğlu, Babacan ve Karamollaoğlu CHP adayı olacak mı?