125 yıllık tarih... Atatürk’ün İzmir’deki özel fotoğrafçısıydı

Girit’ten İzmir’e mübadele sonrası göç eden Hamza Rüstem, İzmir’in ilk Müslüman Türk fotoğrafçılarından biriydi. Hamza Rüstem’in torunu Mert Rüstem de İzmir’deki Tarihi Kemeraltı Çarşısı’nda ailesinin mirasını yaşatıyor. Dedesi Hamza Rüstem’in hayatının maceralarla dolu olduğunu belirten Mert Rüstem, 1890 yıllarındaki olaylar nedeniyle dedesinin Girit’ten ayrıldığını, Jön Türk olarak tutuklandığını ve yeniden kaçıp Girit’e geri döndüğünü söyledi. Dedesine belediyede mühendislik teklif edilmesine rağmen bu teklifi kabul etmediğini anlatan Rüstem, 1897 yılında fotoğrafçı Bahaeddin Bey tarafından kurulan fotoğrafhanede çırak olarak çalışmaya başladığını aktardı. Rüstem, ustasının İstanbul’a gitmesiyle fotoğrafhaneyi dedesinin devraldığını kaydetti.

GİRİT’TEN İZMİR’E TAŞINDI

Mübadele döneminde dedesinin araştırma yaparak İzmir’de fotoğrafçı olmadığını tespit ettikten sonra 1925 yılında İzmir’e taşındığını, fotoğrafhane çalışanları ile ailelerini ve fotoğrafhane malzemelerini de yanlarına getirdiklerini belirten Mert Rüstem, “Yanında getirdiği ailelere mesleği öğreterek pek çok fotoğrafçının yetişmesini sağladı. İzmir’de 1950-1960 yılına kadar açılan fotoğrafçıların hepsi Giritlidir. İzmir fotoğraf sanatı büyükbabamın İzmir’e yeniden yerleşmesinden sonra tekrar can bulmuştur. İzmir ve İstanbul Fotoğrafçılar Odası’nı kurmuştur. İzmir’de fotoğraf sanatının yerleşmesinin duayeni ustası Hamza Rüstem’dir” ifadelerini kullandı. 

YAKIN YERLERE GİDİYORDU

Dedesinin Mustafa Kemal Atatürk’ün İzmir ziyaretlerinde özel fotoğrafçılığını yaptığını dile getiren Mert Rüstem, Rıza Şah Pehlevi, İsmet İnönü, Hasan Ali Yücel gibi devlet büyüklerini ve ünlü isimleri de fotoğrafladığını aktarıp, “Büyükbabamın İzmir’e geldiği 1925 yılı fotoğrafların gazetelerde kullanılmaya başlandığı dönem ve İzmir’e gelen ünlülerin fotoğraflarını çekiyor. En başta Gazi Mustafa Kemal Atatürk İzmir’e geldiğinde fotoğraflarını çeken bir kişi. Isparta, Burdur, Aydın gibi yakın seyahatlerinde ya yanındaki fotoğrafçılardan gönderiyor ya da kendi giderek Mustafa Kemal’in özel fotoğraflarını çekiyor” dedi.

MÜZEYE DÖNÜŞTÜRDÜ

Ailesinin Türk fotoğrafçılığının köşe taşı olduğunu belirten Rüstem, “2011 yılında Karşıyaka’da Hamza Rüstem Fotoğraf Müzesi’yle bunu taçlandırdık. Avrupa’nın ve Türkiye’nin sayılı koleksiyonlarından birine sahibim. Hamza Rüstem Fotoğrafhanesi yaklaşık 125 yıldır hayatına İzmir’de devam ediyor. Eskiden ofis olarak kullandığım bu alan şimdilerde müzeye döndü” diye konuştu.