12 yıllık zorunlu eğitime 1 milyar lira lazım

Bugüne kadar 4+4+4 eğitim sistemi ile ilgili olarak ne kadar para harcandı? Sistemin tam olarak yerleşmesi için tahmini maliyet ne kadar?
- 12 yıllık kademeli zorunlu eğitime geçildikten sonra hedeflerimize göre eğitimdeki yapılanmanın gerçekleşebilmesi için yeniden yaptığımız hesaplamalara göre, her kademede tekli öğretim, yüzde 100 okullaşma ve her bir dersliğin en fazla 30 öğrenciden oluşması için önümüzdeki 4 yıllık dönemde 35.917.040.892 TL yapım, 4.449.620.089 TL donatım olmak üzere toplam 40.366.660.981 TL’ye ihtiyaç var. 2012 yılında, 12 yıllık zorunlu kademeli eğitimin getirdiği değişimlerin sorunsuz bir şekilde uygulanabilmesi için 1.130.000.000 TL’ye acil ihtiyaç duyulmakta.

Bu yıl bir kısım öğrenci birinci sınıfa gitmemek için rapor aldı. Bu öğrenciler ilkokul ve ortaokul yıllarında bir yıl daha zorunlu ara verir veya sınıfta kalırsa açık ilköğretime mi gönderilecek?
-Yeni sistem nedeniyle 66 aylıklar dâhil bu öğretim yılında birinci sınıflara sistem üzerinden kaydı yapılarak başlayacak öğrenci sayısı 1 milyon 656 bin 211.  60-65 aylık çocukların sayısı ise 657 bin 677. Bir önceki öğretim yılında 1. sınıflara kaydolarak başlayan öğrenci sayısı ise 1 milyon 294 bin 703. Yani zorunlu kayıt kapsamında bir önceki yıla göre fazladan birinci sınıfa başlayacak olan öğrenci sayısı 361 bin 508. Bu öğrencilerden ne kadarının rapor alarak başlamayacağı veya 657.677 öğrenciden (60-65 aylık) ne kadarının başlayacağı konusunda şu anda bir rakam verebilmek mümkün değil. Ancak 14 Eylül 2012 Cuma günü itibariyle rapor alarak okula gelmeyeceğini bildiren öğrenci sayısı Türkiye genelinde 24 bin. Bu durumdaki kesin sonuç kasım sonu itibarıyla ortaya çıkacak. Ancak 21 Eylül 2012 Cuma günü itibarıyla ortaya çıkan sonuç bu konuda daha gerçekçi eğilimi ortaya koyacaktır.

Ortaokul için son yaş 15

Rapor alarak okula baÅŸlamayanlar sonra ne olacak?
-Eğitim hakkını bir yıl ertelemiş olacaklar. Bir sonraki eğitim öğretim yılında bu çocuklar 1. sınıfa kaydolacak. İlkokullarda sınıfta kalma veya sınıf tekrarı diye bir durum söz konusu olmadığından, bu çocuklar ortaokula da bir yıl geç başlayacaklar. Ancak ilköğretimi tamamlama yaşı bilindiği gibi 13 yaşın tamamlanıp 14 yaştan gün alındığı eğitim yılının sonudur. Diğer taraftan, yine düzenlemelerimize göre 13 yaş tamamlanmasına rağmen ortaokulu tamamlayamayan öğrencilere 2 yıl daha eğitim hakkı veriliyor. Bu nedenle 15 yaşını bitirip 16 yaşından gün alan ve ortaokulu tamamlayamayan öğrencilere ders yılı sonunda öğrenim belgesi düzenlenerek kayıtları e-okul sistemi üzerinden açıköğretim ortaokuluna yapılacak. Dolayısıyla bu çocukların açık ilköğretime gönderilmesi gibi bir durum söz konusu değil.

SBS sınavı kalkacak mı? Kalkacaksa Galatasaray, İstanbul gibi gözde okullara nasıl öğrenci alınacak?
-Eğitim öğretim sistemimizde ülke olarak fark etmemiz gereken çok önemli bir değişim yaşanmakta. Merkezi sistemle öğrenci alan ortaöğretim kurumlarına öğrenci yerleştirmek için yapılan Seviye Belirleme Sınavı’nın (SBS) 2013 yılında son kez yapılması planlanmakta. 2010 yılında alınan bir kararla genel liselerin tamamının 4 yıl içinde Anadolu lisesine veya mesleki ve teknik liseye dönüştürülmesi çalışmaları devam ediyor. Bu öğretim yılı tamamlandığında kalan genel liselerin tamamı da Anadolu lisesine dönüştürülecek ve artık sistemimizde genel lise türü kalmayacak. Mevcut SBS sistemi başarı ve seviye düzeyini ölçmek üzere değil, yarışma esaslı bir sıralama gerçekleştirmek üzere elemeye dayalı bir sistem. Bu nedenle öğrencilerin konuları öğrenmeleri yerine test tekniğini öğrenmesine yönelik olarak okul dışı alanlara, dershanelere yönelmelerine yol açmakta, teşvik etmekte. Şu anda dershanelere giden öğrencilerin yaklaşık yarısı SBS’ye hazırlanmak amacıyla giden öğrencilerden oluşmakta.

Genel liseler tamamen kalkıyor mu?
-Sistemimizde 2013-2014 öğretim yılından itibaren genel liseler kalmayacak ve tüm liseler Anadolu lisesine dönüşecek, liselerin türleri azaltılacak, program çeşitliliği güncellenerek arttırılacak. Yeni okul türü ve programı sistemi gereği SBS’nin kaldırılması gerekiyor. Bu nedenle ortaöğretime geçiş sisteminin bu yeni oluşacak duruma göre yeniden düzenlenmesi gerekiyor. Sıralama ve eleme mantığına büründürülmeden öğrencinin sınav kaygısını ve velilerin dershane vb. konulardaki ek malî yükünü ortadan kaldıracak şekilde ortaöğretime geçiş sistemi yeniden düzenlenecek.

İstanbul Lisesi’nin bir ayrıcalığı yok

Ya Galatasaray, İstanbul Lisesi’ne giriş nasıl olacak?
-Okullar arasındaki nitelik farklılıklarının giderilerek fırsat eşitliğinin sağlanması amaçlanıyor. Yeni sistemde çocuklarımızın her birinin almak istedikleri eğitimi ikametine en yakın tercih ettikleri okullarda alabilecekleri bir düzenleme yapılacak. Galatasaray Lisesi, uluslararası anlaşmadan doğan farklılığı nedeniyle bugün de Yönetmeliği uyarınca merkezi sınav dışında kendisi öğrenci alabilmektedir. Bunun dışındaki okullar, İstanbul Lisesi de dâhil, kamu okulları için bir ayrıcalık düşünülmemektedir. Güzel sanatlar ve spor liselerine giriş zaten yeteneğe dayalı bir sistemle yapıldığından bu liseler bakımından bir sorun bulunmuyor. Ancak yeni sistemde konunun önemli bir boyutunu fen liseleri ve sosyal bilimler liselerine giriş sistemi oluşturmaktadır. Bu konudaki hazırlıklarımız da devam etmekte ve tamamlandığında önce paydaşlarla, sonra da kamuoyu ile paylaşılacaktır.

Ä°kili eÄŸitim zorunluluktan oldu

Kanuna göre ilkokul ve ortaokul binalarının ayrı olması gerekiyor. Türkiye’de birçok ilde bu yapılmadı, neden? Ve bu dönüşümler ne zaman tam anlamıyla tamamlanabilir?
-Yeni sistemin 2012-2013 eğitim öğretim yılından itibaren tüm kademeler ve bu kademelerin tüm sınıflarında uygulanmak üzere değil, bu öğretim yılından itibaren her bir kademenin 1. sınıfından başlamak suretiyle 4 yıllık bir süre içerisinde yürürlüğe girmesi öngörüldü. İlkokul, ortaokul ve lise binalarının ayrı olması, ancak bu geçiş süreci tamamlandığında söz konusu olacak. Bu yapının tam olarak oturtulabilmesi aynı zamanda ekonomik imkânlarla doğrudan ilgilidir. Her bir kademedeki çağ nüfusunun yüzde 100 okullaştığı, bütün okullarımızın tekli eğitim yaptığı ve her bir sınıfta 30’dan fazla öğrencinin bulunmadığı bir yapı oluşturabilmek için daha çok yatırım ödeneği ayırmak gerekecek.

Öncelikle belirtelim ki, yeni sistemde her üç kademenin de fizikî bakımdan bağımsız olması esastır. Bu nedenle yaz boyunca tüm illerimizde bu yönde yoğun bir çalışma yürütüldü ve bu çalışma kapsamında hangi ilköğretim okullarının ilkokul, hangi ilköğretim okullarının ise ortaokul olacağına karar verildi. Bu kararlar oluşturuluyorken il ve ilçe müdürlerimiz eğitim bölgelerini de dikkate alarak, okul yönetimi ile görüşerek kararlarını oluşturdular.

İlköğretim kurumlarının 5, 6, 7 ve 8’inci sınıflarında eğitim görenler eğitimlerini bu kurumlarda tamamlayacaklar. Buna göre, mümkün olan yerlerde öğrencilerin taşınması da dâhil olmak üzere, eğitim bölgelerindeki ilköğretim okullarının bazıları ilkokul bazıları da ortaokul olarak belirlenecek. Aynı bina içerisinde ilkokul ile ortaokulun veya ortaokul ile lisenin birlikte bulunması durumunda, okul giriş çıkış kapıları ile bahçe gibi ortak kullanım alanlarının öğrencilerin yaş seviyeleri dikkate alınarak düzenlenmesi sağlanacak, ayrıca ikili öğretimle her iki kademe öğrencileri farklı zamanlarda okulda bulunacaklar.

Yeni eğitim sistemine geçilmeden önce 31.480 ilköğretim okulumuz vardı. Yeni sistemin hayata geçirilmesiyle birlikte 27.948 ilkokul ve 14.153 ortaokul eğitim kurumları olarak düzenlendi. Yeterli okul binası olmayan illerde bir binaya iki okul yapılacak şekilde düzenleme zorunluluğu ortaya çıktı. Ayrıca bazı ilköğretim okul binalarının İmam Hatip Ortaokulu ve liselere tahsis edilmesi nedeniyle derslik sayısında azalma oldu. Bu nedenle dönüşüm sürecinde mevcut tekli öğretim yapan bazı okul binaları ikili öğretim sistemine geçti. Eğitim kurumlarının dönüşümünde tam anlamıyla hedeflenen amaç gerçekleştirilemedi. Tam gün eğitime geçme planları çerçevesinde illerden alınacak net rakamlar ve yapı programları dâhilinde dönüşümün gerçekleşeceği tarih ortaya çıkacak. Sınıflarımız oluşsun, nakiller vb. uygulamalar sonuçlansın ve yerleşsin. Belki de bazı okullarımızın durumu bu sonuçlara göre yeniden gözden geçirilecek ve bazı değişiklikler gerçekleştirilecek.

İmam hatip ortaokulları

TÃœRKÄ°YE genelinde 697 bağımsız imam hatip ortaokulu açıldı. Bu okullara 100 bine yakın öğrenci kayıt yaptırdı. Ä°lkokul 4’üncü sınıfı bitirip 5’inci sınıfa geçecek olan 1 milyon 250 bin öğrenciden yüzde 91’i normal ortaokullarI, yüzde 9’u ise imam hatip ortaokullarını seçti. Ä°stanbul’da 85 imam hatip ortaokulunda 20 bine yakın öğrenci eÄŸitim görecek.Â

Yeni sistemin getirdiği değişiklikler Ders programları

* İlkokullarda haftalık ders çizelgesi 30 saat olarak kaldı, ancak içeriğinde değişiklik yapıldı.
* Ortaokullarda haftalık ders saati 5 ve 6’ncı sınıflarda 3;  6, 7 ve 8’inci sınıflarda 37 saate çıkarıldı. 
* 1,2,3,4’üncü sınıflarda seçmeli dersler kaldırıldı. Ortaokul kısmında ise 6 alanda 21 seçmeli ders konuldu. Seçmeli ders saati 8 saate çıkarıldı.
* Matematik ders saati tüm sınıflarda 4 saatten 5 saate çıkarıldı.
* Türkçe ders saatlerinde değişiklik yapıldı. Bazı sınıflarda ders saati düşürüldü bazı sınıflarda arttırıldı.  1,2,3. sınıflarda haftada 11 saatten 10 saate, 3. sınıflarda 11 saatten 8 saate düşürüldü. 4’üncü sınıflarda 6 saatten 8 saate; 6’ıncı sınıflarda 5 saatten 6 saate çıkarıldı. 5,7,8’inci sınıflarda aynı kaldı.
* Fen ve teknoloji dersinin yeni adıyla fen bilimleri dersinin saatlerinde değişiklik yapıldı. 3’üncü sınıflara 3 saat fen bilimleri dersi konuldu. 5’inci sınıflarda ders saati 3’ ten 4’ e çıkarıldı.
* Yabancı dil dersi 4’ üncü sınıftan 2’inci sınıfa indirildi. 
* İlkokulda, oyun ve fiziki etkinlikler dersi getirildi (1.2,3. sınıflarda 5 saat; 4. sınıflarda 2 saat)

* Trafik güvenliği dersi 5’inci sınıftan 4’üncü sınıfa kaydırıldı.
* Teknoloji ve tasarım dersi 6,7,8’inci sınıflarda okutulurken 6’ıncı sınıftan kaldırıldı. 7 ve 8’inci sınıflarda okutulacak
* Rehberlik ve sosyal etkinlikler dersi 6 ve 7’inci sınıflardan kaldırıldı. Sadece 8’inci sınıfta yer aldı.
* Sınıflara insan hakları yurttaşlık ve demokrasi adlı ders konuldu.
* Sersbest etkinlik saatlerinde değişiklik yapıldı. 4 ve 5’inci sınıflarda kaldırıldı. Birinci sınıflarda haftada 4, 2 ve 3. sınıflarda 2 şer saat olarak belirlendi.

Norm fazlası açıkta kaldı

* 5’inci sınıflarda sınıf öğretmenleri yerine branş öğretmenleri derse girecek.
* İlkokulun 4 yıl olarak kabul edilmesi nedeniyle sınıf öğretmenleri norm fazlası durumuna düştü (30.000 öğretmen).
* Matematik, Türkçe, fen bilimleri gibi derslerdeki saat artışı ve seçmeli dersler nedeniyle branş öğretmeni açığında artış oldu.
* Okul yöneticilerinden sınıf öğretmeni olanlar ancak ilkokullarda, branş öğretmeni olanlar ise ortaokullarda yöneticilik yapabileceği için 2 yıl içinde uygun kuruma atanamayanların yöneticiliği düşecek.
* 30 bin sınıf öğretmeni fazlalığı oluşması nedeniyle sınıf öğretmenlerinin il dışı ve özür grubu atamaları yapılamadı. 
* Bakanlığın yaptığı ilk atamalar da kademeli eğitimden etkilendi. Her yıl en fazla sınıf öğretmeni alınırken bu yıl çok az sayıda sınıf öğretmeni alındı. Mezunlar açıkta kaldı.

İlköğretim diploması iptal edildi

* İlköğretim okullarının ilkokul ve ortaokul olarak ayrı binalarda eğitim vermesi kararlaştırıldı. Birçok kurum ilkokul veya ortaokula dönüştürüldü. Bu dönüşüm kademeli olarak tamamlanacak.
* İmam-hatip ortaokulları açıldı.
* İlköğretimden mezun olanlara ortaöğretime devam zorunluluğu getirildi. Sınavla herhangi bir liseye kaydolamayan öğrencilerin tamamı sınavla öğrenci almayan liselere kaydolacak.
* Mesleki eğitim merkezine devam eden öğrenciler açık liseye devam edecek. Ayrıca liselere devam hakkını kaybeden öğrenciler de açık liseye nakledilecek.
* İlköğretim diploması iptal edildi. Diploma lise bitince verilecek.
* Kur’an Kursu’na devam eden 5. sınıf öğrencisine 1 yıl izin verilecek.