12 Eylül’ün sessiz generaline veda

12 Eylül Askeri Darbesi’ni gerçekleÅŸtiren Milli Güvenlik Konseyi’nin iki numaralı ismi emekli Org. Nurettin Ersin, dün Cebeci Askeri ÅžehitliÄŸi’nde topraÄŸa verildi.YaÅŸama veda eden Orgeneral Nurettin Ersin, cumhuriyet tarihinin önemli dönemeçlerinin sadece tanığı deÄŸil, aktif bir oyuncusuydu. 12 Mart döneminin MÄ°T MüsteÅŸarı, Kıbrıs Barış Harekátı’na komuta eden korgeneral ve 12 Eylül askeri müdahalesini gerçekleÅŸtiren 5 orgeneralden biriydi.Ersin’in askeri kariyeri, 1937’de Harp Okulu’ndan mezun olmasıyla baÅŸlamıştı. Kariyerinde en önemli dönüm noktası, 12 Mart dönemi oldu. 12 Mart’ta askerlerin yönetime el koymasının ardından MÄ°T MüsteÅŸarlığı’na atandı. MÄ°T’te efsanevi müsteÅŸar Fuat DoÄŸu görevden alınmış, kurumda isyanları oynayan gruplar türemiÅŸti. Ancak Ersin’in geliÅŸi de MÄ°T’teki iç çalkalanmaları engelleyemedi; bir grup istihbaratçının ‘Türk Silahlı Kuvvetleri’nin MÄ°T’teki varlığını eleÅŸtiren ünlü mektubu’ da bu dönemde ortaya çıktı. 2 yıl süren müsteÅŸarlığı sırasında Türkiye’de neler olmadı ki? Atatürk Kültür Merkezi’nin yakılması, Marmara yolcu gemisi ve Eminönü vapurunun batırılması gibi provokatif olaylar da yaÅŸandı, Kızıldere’de Mahir Çayan ve 10 arkadaşının bir baskında öldürülmesi de.MÄ°T MüsteÅŸarı olarak Ersin, o gün Mehmet Eymür ve diÄŸer görevlilerle Kızıldere’deydi. Yola çıkmadan önce BaÅŸbakan Nihat Erim ile görüşmüş, Erim, kaçırılan üç Ä°ngiliz teknisyen için ‘Diri kurtarmak için her gayret gösterilsin’ talimatını vermiÅŸti. Sonuç, Erim’in istediÄŸi gibi olmayacaktı.DENKTAŞ’IN GÖZYAÅžLARI Ersin’in yaÅŸamındaki ikinci dönüm noktası da Kıbrıs Barış Harekátı’ydı. 6. Kolordu’nun komutanı olarak 20 Temmuz 1974 sabahı adaya ayak bastığında, Kıbrıs Türk Cemaati BaÅŸkanı Rauf DenktaÅŸ, onu gözyaÅŸlarıyla karşıladı. Barış harekátı, orgeneralliÄŸe terfi etmesini saÄŸladı. Yine de kıdemde, Harp Okulu’ndan kendisinden bir yıl sonra mezun olan ve Kore kıdemi alan Kenan Evren’in önüne geçemedi. 12 Eylül’de darbe zamanı gelip çattığında, Evren Genelkurmay BaÅŸkanı, Ersin ise Kara Kuvvetleri Komutanı idi. Jandarma Genel Komutanlığı’ndan sonra bu göreve getirilen ikinci orgeneraldi o dönemde.12 EYLÃœL’ÜN GENELKURMAY BAÅžKANI 12 Eylül’ün lideri olarak Kenan Evren’in CumhurbaÅŸkanı olmasıyla, Ersin de Genelkurmay BaÅŸkanı oldu. Fakat askeri dönemin ikinci ismi olmasına raÄŸmen ne bir demecini duyan oldu, ne de bir törende konuÅŸtuÄŸunu duyan. Döneme iliÅŸkin kayıtlarda, dikkati çeken tek konuÅŸması, Milli Güvenlik Konseyi’nde yapılan bir oylamada, bir gence verilen idam cezası onaylanınca ‘Allah taksiratını affetsin’ diyerek üzüntüsünü belli etmesiydi. O kadar.BilindiÄŸi kadarıyla, Evren’in çizgisi dışına da bir kez çıktı. O da MHP aleyhine dava açılması konusu görüşülürken. Hava Kuvvetleri Komutanı Orgeneral Tahsin Åžahinkaya ile birlikte ‘ret’ oyu kullandı. Hep Evren’e baÄŸlı kaldı. Evren’in önünden yürümek gibi bir iddiası olmadı. Fakat CumhurbaÅŸkanlığı Konseyi üyesi olarak, 1983 sonrasında, protokolde seçimle gelmiÅŸ BaÅŸbakan Turgut Özal’ın önünde yer aldı. Ta ki, rahatsızlıklar artana deÄŸin. Evren’e gidip, protokoldeki yerlerinin baÅŸbakanın sonrasına alınmasını istedi. 23 bin kiÅŸinin yargılandığı, 650 bin kiÅŸinin gözaltına alındığı 12 Eylül döneminin ardından getirildiÄŸi CumhurbaÅŸkanlığı Konseyi üyeliÄŸi 6 yıl sürdü. Onu benzerlerinden ayıran en önemli fark, sessizliÄŸini hep korumasındaydı. Ne anılarını yazdı, ne de anlattı yaÅŸadıklarını. Ersin’den geriye, Girne’de adını taşıyan bir cami, Gelibolu’da bir okul ve Türkiye’nin çeÅŸitli kentlerinde caddeler kaldı.Dönemin yasaklıları cenazeye gelmedi12 Eylül askeri darbesini gerçekleÅŸtiren Milli Güvenlik Konseyi’nin iki numaralı ismi ve dönemin Kara Kuvvetleri Komutanı, eski Genelkurmay BaÅŸkanı emekli Orgeneral Nurettin Ersin, dün Ankara’da Cebeci Askeri ÅžehitliÄŸi’nde topraÄŸa verildi. Cenaze törenine, 12 Eylül’de siyaset yasağı konularak sürgüne gönderilen eski BaÅŸbakan ve 9. CumhurbaÅŸkanı Süleyman Demirel, eski BaÅŸbakan Bülent Ecevit, CHP Genel BaÅŸkanı Deniz Baykal ve dönemin diÄŸer siyasetçileri katılmadı. 16 Temmuz 1998’de ölen Konsey’in diÄŸer üyesi Jandarma eski Genel Komutanı emekli Org. Sedat Celasun’un cenazesine de sadece dönemin BaÅŸbakanı Mesut Yılmaz katılmıştı. DEMÄ°REL’DEN MESAJ Demirel, Nurettin Ersin’in kardeÅŸi Nejat Ersin’e baÅŸsaÄŸlığı mesajı gönderdiÄŸini belirterek, ‘İnsani vazifemi yaptım’ dedi. Demirel, son zamanlarda pek törenlere katılmadığını vurguladı ‘Meclis’te yapılan törenlere de katılmadım. Bir özel sebebi hiçbir ÅŸekilde olmaz’ dedi. Ersin için ilk tören Genelkurmay BaÅŸkanlığı karargahında yapıldı. Ersin’in Türk bayrağına sarılı naaşı katafalka konuldu, saygı duruÅŸunda bulunuldu.SÄ°VÄ°LLER VE GENERALLER Genelkurmay’daki törenin ardından Kocatepe Camii’ne getirilen Ersin’in naaşı, vatandaÅŸ Orhan Güven’in naaşıyla birlikte cenaze namazı için yerine konuldu. Ersin’in kardeÅŸi Nejat Ersin, oÄŸlu Oktay Ersin, kızı Yıldız Ãœlgenalp ve damadı Ä°nal Ãœlgenalp, taziyeleri kabul etti. Ersin’in cenaze namazına 12 Eylül’ün Milli Güvenlik Konseyi (MGK) BaÅŸkanı, daha sonra da 7. CumhurbaÅŸkanı olan Kenan Evren, CumhurbaÅŸkanı Ahmet Necdet Sezer, BaÅŸbakan Tayyip ErdoÄŸan, DışiÅŸleri Bakanı Abdullah Gül, Genelkurmay BaÅŸkanı Orgeneral Hilmi Özkök, Devlet Bakanı Ali Babacan, Milli Savunma Bakanı Vecdi Gönül, İçiÅŸleri Bakanı Abdülkadir Aksu, Konsey’in yaÅŸayan üyeleri Nejat Tümer, Tahsin Åžahinkaya, Genelkurmay eski BaÅŸkanı Necip Torumtay; emekli Orgeneral Kemal Yamak, MÄ°T MüsteÅŸarı Emre Taner ile Ersin’in biri kız, diÄŸeri erkek 2 küçük torunu, kardeÅŸi, oÄŸlu, kızı ve damadı ve silah arkadaÅŸları katıldı. Eski siyasetçilerden sadece eski Adalet bakanlarından Oltan Sungurlu dikkat çekti. Eski Merkez Bankası BaÅŸkanı Cafer Tayyar Sadıklar, Ankara Ãœniversitesi’nden Prof. Dr. Nevzat Gözaydın da cenazedeydi. ErdoÄŸan, Gül, Babacan, Gönül ve Aksu, cenaze namazı öncesi öğle namazı da kıldılar. Cenaze namazında ise BaÅŸbakan ErdoÄŸan ve bakanlarla Genelkurmay BaÅŸkanı Org. Özkök, Kara Kuvvetleri Komutanı Org. YaÅŸar Büyükanıt, Jandarma Genel Komutanı Fevzi Türkeri, bazı yüksek rütbeli subaylar ile DYP Genel BaÅŸkan Yardımcısı Saffet Arıkan Bedük de saf tuttu. Deniz Kuvvetleri Komutanı Ora. Yener KarahanoÄŸlu ile Hava Kuvvetleri Komutanı Org. Faruk Cömert cenaze namazına katılmadı. Cenazeye Anavatan Genel BaÅŸkanı Erkan Mumcu gelmedi. Namazdan sonra Ersin’in naaşı top arabasına konuldu.Ersin’in naaşı topraÄŸa verilmek üzere Cebeci Askeri ÅžehitliÄŸi’ne götürülmeden önce, CumhurbaÅŸkanı Sezer, Evren, ErdoÄŸan, Özkök, Gül, Torumtay, Babacan, Gönül, Aksu, Gökçek, Åžahinkaya, Büyükanıt ve diÄŸer komutanlar yan yana dizildiler ve saygı duruÅŸunda bulundular. Madalyaları ERSÄ°N’in tabutunu, Genelkurmay, Kocatepe Camisi ve Cebeci Askeri ÅžehitliÄŸi’ndeki üç tören sırasında da bir karacı asker komutasında, iki karacı, iki denizci ve iki havacı asker taşıdı. Ersin’in madalyaları ve portresi de tören kıtasının önünde yerini aldı. Son görevEMEKLÄ° Orgeneral Nurettin Ersin için Genelkurmay BaÅŸkanlığı’nda tören yapıldı. Genelkurmay’da 1984’ten beri düzenlenen 2’nci cenaze törenine Konsey Ãœyesi Tahsin Åžahinkaya eÅŸi Sema Åžahinkaya ile eski Genelkurmay BaÅŸkanı Necip Torumtay, 7. CumhurbaÅŸkanı Kenan Evren, Nejat Tümer, Milli Savunma Bakanı Vecdi Gönül, Genelkurmay BaÅŸkanı Orgeneral Hilmi Özkök, Kara Kuvvetleri Komutanı Orgeneral YaÅŸar Büyükanıt, Deniz Kuvvetleri Komutanı Oramiral Yener KarahanoÄŸlu, Hava Kuvvetleri Komutanı Orgeneral Faruk Cömert, Jandarma Genel Komutanı Orgeneral Fevzi Türkeri, Milli Ä°stihbarat TeÅŸkilatı MüsteÅŸarı Emre Taner yerini aldı. Â