12 dev müzisyen
Güncelleme Tarihi:
Zeynep GÜVEN
Oluşturulma Tarihi: Kasım 25, 2001 01:46
3 bin 400 öğrencisi var, yarısı başka başka ülkelerden okyanuslar aşıp gelmiş. Dinler, diller, renkler farklı, amaç aynı: Dünyanın en iyi müzisyenlerinden biri olmak. Burası Amerika'nın Boston şehrindeki Berklee College of Music. Sizi Berklee'deki 12 Türk öğrenciyle tanıştırmak istiyoruz.
New York'ta yaşayan müzik adamı Arif Mardin, dünyaca ünlü caz kompozitörü ve piyanisti Aydın Esen, Türk pop müzik piyasasının en ünlü genç aranjörlerinden Ozan Çolakoğlu... Müziğin bambaşka alanlarını seçmiş bu başarılı isimlerin ortak noktası Berklee sıralarından geçmiş olmaları. Şimdi aynı okulda 12 Türk öğrenci, gelecekteki iddialı müzik kariyerlerinin temellerini atıyorlar.
BİTİRMEK ZOR
Aralarında Yağmur Kaplan, Sarp Taplamacıoğlu gibi, geçmişte bir üniversite okuyup başka alanlarda çalışmış olanlar da var; Emir Işılay, Eren Gümrükçüoğlu gibi liseden sonra hemen müzik öğrenimine başlayanlar da. Geçmişleri birbirinden çok farklı ama müziğe olan tutkuları ve 'en iyi' olma hırsları onları Berklee'de buluşturdu.
Tutku, hırs gibi iddialı kavramları lafın gelişi kullandığımızı sanmayın. Berklee'de okumak kolay değil. Gerçi bu okula kabul edilmek eskiye göre daha kolay olsa da mezun olmak tıpkı geçmişteki gibi bugün de çok zor.
Geçen senenin istatistikleri bunun delili: 900 öğrenciden 760'ı okulu bırakmış. Okulu bırakma oranı ortalama yüzde 70. Berklee'de rekabetin dozu da yüksek: ‘‘Hocalar öğrencilerle rekabet ediyor. Çünkü çoğu hem hocalık yapıyor hem de müzik piyasasında çalışıyor. Biz de yarın bir gün o piyasanın içinde olacağımız için bir yerde bizi rakip gibi görüyorlar’ diyor bir öğrenci.
Türk öğrencilerin çoğu yarım burslu okuyor, yani okul ücretinin bir kısmını ödüyor. Ekonomik kriz onların eğitim planlarını da alt üst etmiş.
ODTÜ makine mühendisliğini bitirip geçen yıl Berklee'ye gelen Sarp, bu dönem maddi sebeplerden dolayı ara vermek zorunda kalmış.
TÜRK POPU KÖTÜ DEĞİL
Seçilen bölüm ne olursa olsun herkes belli temel dersleri almak zorunda. Bunlar, armoni, kulak eğitimi, aranjman, müzik teknolojisi, temel enstrüman. Daha sonra seçilen bölüme göre ders programı da değişiyor.
Son bir kaç yıldır okulun en çok talep gören, bu yüzden de sınavla öğrenci kabul eden tek bölümü MP& E (Music Production and Engineering), Müzik Yapımcılığı ve Ses Mühendisliği. Bu bölümde Cem Oyal ve Erim Sönmez okuyor.
Cem tam bir Ozan Çolakoğlu hayranı. Amacı okulu bitirince Türk pop piyasasına girmek. Türk popundaki kalite tartışmalarını çok ciddiye almıyor: ‘Dünyanın her yerinde iyisi de var kötüsü de. Türk popunun diğer pop piyasalarından bu anlamda bir farkı yok.’ Rahat ve komplekssiz tavrıyla Cem'in Türk popu için bir kazanç olacağı kuvvetle muhtemel.
Erim'in amacı Bill Laswell gibi bir prodüktör olmak: ‘Laswell'in amacı dünya müziklerini biraraya getirmek. Bunu yaparken de daha önce denenmemiş yolları deniyor. Yenilikçi biri, müzik değil sound yaptığını söylüyor. Ben onun yanında çıraklık yapmak istiyorum.’
ŞANI CAZDAN
Berklee College of Music, müziğin farklı dallarında uzmanlaşmak isteyenler için geniş bir ders programı yelpazesine sahip. Caz kompozisyon, film müziği, performans (bir müzik aletini çalma konusunda uzmanlaşma), prodüktörlük ve ses mühendisliği, şarkı yazarlığı, müzik terapi, müzik öğretmenliği, müzik business belli başlı bölümleri. Yine de Berklee'nin esas şanı cazdan geliyor.
Okulun web sitesinden okuyoruz: Müzik endüstrisinin 'mikrokozmoz'u olan Berklee Amerika'da caz ile başlayan popüler müziği öğretmek için 1945'te kuruldu. Klasik müzikle birlikte caz, pop, rock ve dünya müziğinin diğer formlarını öğretiyor.
İLK TÜRK MEZUN: ARİF MARDİN
Berklee College of Music'ten 1961'den mezun olan Arif Mardin, okula girişini 'piyango' olarak tanımlıyor: ‘‘1956'da Dizzy Gillespie Caz Orkestrası ve Quincy Jones Türkiye'de konserler verdi. Ben de bir caz aşığı olarak bu konserleri takip ettim. Quincy Jones ile ahbaplık kurdum. Bir kaç yıl sonra o arkadaşlıklardan da cesaret alarak eserlerimi Amerika'nın Sesi Radyosu'na yolladım, yayınladı. Bu arada Quincy Jones Berklee mezunudur, okul onun adına bir burs vermek istemiş. O da, ben biliyorum bu bursu kime vermemiz gerektiğini demiş, benim ismimi vermiş. Ben o zamana kadar böyle bir okul olduğunu bilmiyordum. Piyango gibi oldu. ‘Mardin, Berklee'yi bitirdikten sonra bir süre okulda hocalık yaptı. Sonra New York'a gelerek Atlantic Records'daki kırk yıla yakın sürecek olan yapımcılık, aranjörlük yaşamına başladı: ‘‘İlk müzik bilgilerimi kendi kendime edindim. Berklee bu bilgilerin yerli yerine oturmasını sağladı. Okulla bağlantım hiç kopmadı. Her sene gidip seminerler veririm. Benim adıma bir burs da var. Benim öğrenci olduğum yıllarda dört katlı küçücük bir binada ders yapıyorduk. O zaman yabancı öğrenci olarak üç kişiydik. Ama okulun kurucusu Lawrance Berk o kadar vizyon sahibiydi ki, okulu bir dünya okulu haline getirmeyi başardı.’’ Arif Mardin, 38 yıl çalıştığı Atlantic Records'dan bu yıl emekli oldu, şimdi kurucuları arasında bulunduğu Manhattan Records'da çalışmalarına devam ediyor. Oğlu Joe (Yusuf) Mardin de Berklee mezunu.
12 DEV MÜZİSYEN
CEM OYAL (21) Liseden sonra bir sene Türk pop piyasasına takıldı ve ardından Berklee'ye geldi. MP&E bölümünde 3. senesi. İdolü Tarkan'ın yapımcısı Ozan Çolakoğlu.
YAĞMUR KAPLAN (23) Küçüklüğünden itibaren gitar çalıyor. İsponyol Dili ve Edebiyatı okudu. Caz kompozisyonu ve film müziği okuyor. Berklee'nin web sayfasını hazırlayan üç kişiden biri.
EREN GÜMRÜKÇÜOĞLU (19) Lisede öğrenci değişim programı ile Amerika'ya geldi. Bir daha geri dönmedi. Duke Ellington School of Arts and Music'i bitirdi. Berklee'de caz kompozisyonu ve film müziği okuyor.
EMİR IŞILAY (23) Caz kompozisyonu ve film müziği okuyor. Seneye okulu bitirip Los Angeles'a gidecek. Şansını Hollywood'da film müziği piyasasında deneyecek.
İDİL ÖZKAN (24) Boğaziçi Psikoloji mezunu. Piyano çalıyor. Bu, Berklee'deki ilk senesi.
EBRU ERLAÇİN (30) Bilkent Üniversitesi Konservatuvarı’nı bitirdi. Sakatlanınca piyanoyu bırakmak zorunda kaldı. 6 sene önce Amerika'ya geldi, ses mühendisliği okudu. Geçen sene Berklee'ye başladı.
SARP TAPLAMACIOĞLU (30) ODTÜ Makine mezunu. Mühendislik yaptı, piyasalarda çaldı. Geçen yıl Berklee'ye geldi. Okulu bitirince Türkiye'ye dönecek. Türkiye'de daha faydalı olabileceğini düşünüyor.
UYGAR ÖVÜNÇ (23) İÜ'de yarı zamanlı konservatuvarda piyano okudu. Koç Üniversitesi İşletme mezunu. Bu sene Berklee'ye geldi. Çağdaş müzik ve prodüksiyon okuyor. Türk ve Ortadoğu müziklerinden oluşan bir portfolyo hazırlayarak Türk müziğinin tanıtımına katkıda bulunmak istiyor. Yapımcılık va aranjman gibi sahne arkası işleri tercih ediyor.
ERİM SÖNMEZ (27) MP&E okuyor. Müziğin ticari başarısının yapımcıda bittiğine inanıyor. Seneye mezun oluyor.
ZÜLFİKAR BAGİROV (29) Performans bölümünde. Enstrümanı klarnet. Röportajın olduğu gün piyanist Ülkem Özsezen'le birlikte resital verdi.
ÜLKEM ÖZSEZEN (24) Küçük yaşlardan beri cazla haşır neşir. Piyano çalıyor. Bu sene okulu bitiriyor.
NECATİ ÖZMÜCÜR (19) Cazdan hoşlanmasına rağmen daha çok alternatif akımların takipçisi. Bu yüzden şarkı yazarlığı ve şarkıcılık bölümünde okuyor.
Ebru Erlaçin, Emir Işılay, Sarp Taplamacıoğlu, Eren Gümrükçüoğlu, İdil Özkan, Erim Sönmez, Yağmur Kaplan, Cem Oyal. Burada sekiz kişi var, ama birinin resitali, öbürünün uyuyakalması derken 12 kişilik tam kadroyu bir araya toplayamadık. Diyecektik ki, '12 Dev Adam'dan sonra, gurur duyulacak bir 12'miz daha oldu.
Emir Işılay, kemancı Sadi Işılay'ın torunu. Çok küçük yaşlardan beri müzikle haşır neşir. Beş sene önce bilgisayarda beste yarışmasını kazandığında onunla bir röportaj yapmıştım. Berklee'ye gideceğini film müziği okuyacağını söylüyordu. Söylediklerini aynen yaptı. Emir, Berklee'den bir senede mezun olan ve okulda hálá efsane gibi anlatılan piyanist Aydın Esen'in takipçisi: ‘Ondan hem müzik hem de hayat anlamında çok şey öğrendim. Aydın'ı hálá hatırlar buradakiler. Provalarında izdiham olurmuş, resitallerinde yer bulunmazmış. Berklee'de Türk deyince herkesin aklına Aydın Esen geliyor. Zaten okula gelişi de ilginç. Hocalardan biri Bodrum'da dinlemiş Aydın'ı. Hemen okula davet etmiş. Tam burs vermişler. Çok az öğrenciye verilir tam burs.’
Karmaşık müzik sistemlerini ustaca kullanmayı öğreten MP&E (Müzik Prodüksiyon ve Mühendislik) son yıllarda o kadar popüler oldu ki, sınavla öğrenci almaya başladı. MP&E öğrencisi Erim, Berklee'nin avantajını vurguluyor: ‘Berklee bence en iyisi. Çünkü burada sürekli pratik yapma imkanımız var.’
BİTİRMEK ZOR
Aralarında Yağmur Kaplan, Sarp Taplamacıoğlu gibi, geçmişte bir üniversite okuyup başka alanlarda çalışmış olanlar da var; Emir Işılay, Eren Gümrükçüoğlu gibi liseden sonra hemen müzik öğrenimine başlayanlar da. Geçmişleri birbirinden çok farklı ama müziğe olan tutkuları ve 'en iyi' olma hırsları onları Berklee'de buluşturdu.
Tutku, hırs gibi iddialı kavramları lafın gelişi kullandığımızı sanmayın. Berklee'de okumak kolay değil. Gerçi bu okula kabul edilmek eskiye göre daha kolay olsa da mezun olmak tıpkı geçmişteki gibi bugün de çok zor.
Geçen senenin istatistikleri bunun delili: 900 öğrenciden 760'ı okulu bırakmış. Okulu bırakma oranı ortalama yüzde 70. Berklee'de rekabetin dozu da yüksek: ‘‘Hocalar öğrencilerle rekabet ediyor. Çünkü çoğu hem hocalık yapıyor hem de müzik piyasasında çalışıyor. Biz de yarın bir gün o piyasanın içinde olacağımız için bir yerde bizi rakip gibi görüyorlar’ diyor bir öğrenci.
Türk öğrencilerin çoğu yarım burslu okuyor, yani okul ücretinin bir kısmını ödüyor. Ekonomik kriz onların eğitim planlarını da alt üst etmiş.
ODTÜ makine mühendisliğini bitirip geçen yıl Berklee'ye gelen Sarp, bu dönem maddi sebeplerden dolayı ara vermek zorunda kalmış.
TÜRK POPU KÖTÜ DEĞİL
Seçilen bölüm ne olursa olsun herkes belli temel dersleri almak zorunda. Bunlar, armoni, kulak eğitimi, aranjman, müzik teknolojisi, temel enstrüman. Daha sonra seçilen bölüme göre ders programı da değişiyor.
Son bir kaç yıldır okulun en çok talep gören, bu yüzden de sınavla öğrenci kabul eden tek bölümü MP& E (Music Production and Engineering), Müzik Yapımcılığı ve Ses Mühendisliği. Bu bölümde Cem Oyal ve Erim Sönmez okuyor.
Cem tam bir Ozan Çolakoğlu hayranı. Amacı okulu bitirince Türk pop piyasasına girmek. Türk popundaki kalite tartışmalarını çok ciddiye almıyor: ‘Dünyanın her yerinde iyisi de var kötüsü de. Türk popunun diğer pop piyasalarından bu anlamda bir farkı yok.’ Rahat ve komplekssiz tavrıyla Cem'in Türk popu için bir kazanç olacağı kuvvetle muhtemel.
Erim'in amacı Bill Laswell gibi bir prodüktör olmak: ‘Laswell'in amacı dünya müziklerini biraraya getirmek. Bunu yaparken de daha önce denenmemiş yolları deniyor. Yenilikçi biri, müzik değil sound yaptığını söylüyor. Ben onun yanında çıraklık yapmak istiyorum.’
ŞANI CAZDAN
Berklee College of Music, müziğin farklı dallarında uzmanlaşmak isteyenler için geniş bir ders programı yelpazesine sahip. Caz kompozisyon, film müziği, performans (bir müzik aletini çalma konusunda uzmanlaşma), prodüktörlük ve ses mühendisliği, şarkı yazarlığı, müzik terapi, müzik öğretmenliği, müzik business belli başlı bölümleri. Yine de Berklee'nin esas şanı cazdan geliyor.
Okulun web sitesinden okuyoruz: Müzik endüstrisinin 'mikrokozmoz'u olan Berklee Amerika'da caz ile başlayan popüler müziği öğretmek için 1945'te kuruldu. Klasik müzikle birlikte caz, pop, rock ve dünya müziğinin diğer formlarını öğretiyor.
İLK TÜRK MEZUN: ARİF MARDİN
Berklee College of Music'ten 1961'den mezun olan Arif Mardin, okula girişini 'piyango' olarak tanımlıyor: ‘‘1956'da Dizzy Gillespie Caz Orkestrası ve Quincy Jones Türkiye'de konserler verdi. Ben de bir caz aşığı olarak bu konserleri takip ettim. Quincy Jones ile ahbaplık kurdum. Bir kaç yıl sonra o arkadaşlıklardan da cesaret alarak eserlerimi Amerika'nın Sesi Radyosu'na yolladım, yayınladı. Bu arada Quincy Jones Berklee mezunudur, okul onun adına bir burs vermek istemiş. O da, ben biliyorum bu bursu kime vermemiz gerektiğini demiş, benim ismimi vermiş. Ben o zamana kadar böyle bir okul olduğunu bilmiyordum. Piyango gibi oldu. ‘Mardin, Berklee'yi bitirdikten sonra bir süre okulda hocalık yaptı. Sonra New York'a gelerek Atlantic Records'daki kırk yıla yakın sürecek olan yapımcılık, aranjörlük yaşamına başladı: ‘‘İlk müzik bilgilerimi kendi kendime edindim. Berklee bu bilgilerin yerli yerine oturmasını sağladı. Okulla bağlantım hiç kopmadı. Her sene gidip seminerler veririm. Benim adıma bir burs da var. Benim öğrenci olduğum yıllarda dört katlı küçücük bir binada ders yapıyorduk. O zaman yabancı öğrenci olarak üç kişiydik. Ama okulun kurucusu Lawrance Berk o kadar vizyon sahibiydi ki, okulu bir dünya okulu haline getirmeyi başardı.’’ Arif Mardin, 38 yıl çalıştığı Atlantic Records'dan bu yıl emekli oldu, şimdi kurucuları arasında bulunduğu Manhattan Records'da çalışmalarına devam ediyor. Oğlu Joe (Yusuf) Mardin de Berklee mezunu.
12 DEV MÜZİSYEN
CEM OYAL (21) Liseden sonra bir sene Türk pop piyasasına takıldı ve ardından Berklee'ye geldi. MP&E bölümünde 3. senesi. İdolü Tarkan'ın yapımcısı Ozan Çolakoğlu.
YAĞMUR KAPLAN (23) Küçüklüğünden itibaren gitar çalıyor. İsponyol Dili ve Edebiyatı okudu. Caz kompozisyonu ve film müziği okuyor. Berklee'nin web sayfasını hazırlayan üç kişiden biri.
EREN GÜMRÜKÇÜOĞLU (19) Lisede öğrenci değişim programı ile Amerika'ya geldi. Bir daha geri dönmedi. Duke Ellington School of Arts and Music'i bitirdi. Berklee'de caz kompozisyonu ve film müziği okuyor.
EMİR IŞILAY (23) Caz kompozisyonu ve film müziği okuyor. Seneye okulu bitirip Los Angeles'a gidecek. Şansını Hollywood'da film müziği piyasasında deneyecek.
İDİL ÖZKAN (24) Boğaziçi Psikoloji mezunu. Piyano çalıyor. Bu, Berklee'deki ilk senesi.
EBRU ERLAÇİN (30) Bilkent Üniversitesi Konservatuvarı’nı bitirdi. Sakatlanınca piyanoyu bırakmak zorunda kaldı. 6 sene önce Amerika'ya geldi, ses mühendisliği okudu. Geçen sene Berklee'ye başladı.
SARP TAPLAMACIOĞLU (30) ODTÜ Makine mezunu. Mühendislik yaptı, piyasalarda çaldı. Geçen yıl Berklee'ye geldi. Okulu bitirince Türkiye'ye dönecek. Türkiye'de daha faydalı olabileceğini düşünüyor.
UYGAR ÖVÜNÇ (23) İÜ'de yarı zamanlı konservatuvarda piyano okudu. Koç Üniversitesi İşletme mezunu. Bu sene Berklee'ye geldi. Çağdaş müzik ve prodüksiyon okuyor. Türk ve Ortadoğu müziklerinden oluşan bir portfolyo hazırlayarak Türk müziğinin tanıtımına katkıda bulunmak istiyor. Yapımcılık va aranjman gibi sahne arkası işleri tercih ediyor.
ERİM SÖNMEZ (27) MP&E okuyor. Müziğin ticari başarısının yapımcıda bittiğine inanıyor. Seneye mezun oluyor.
ZÜLFİKAR BAGİROV (29) Performans bölümünde. Enstrümanı klarnet. Röportajın olduğu gün piyanist Ülkem Özsezen'le birlikte resital verdi.
ÜLKEM ÖZSEZEN (24) Küçük yaşlardan beri cazla haşır neşir. Piyano çalıyor. Bu sene okulu bitiriyor.
NECATİ ÖZMÜCÜR (19) Cazdan hoşlanmasına rağmen daha çok alternatif akımların takipçisi. Bu yüzden şarkı yazarlığı ve şarkıcılık bölümünde okuyor.
Ebru Erlaçin, Emir Işılay, Sarp Taplamacıoğlu, Eren Gümrükçüoğlu, İdil Özkan, Erim Sönmez, Yağmur Kaplan, Cem Oyal. Burada sekiz kişi var, ama birinin resitali, öbürünün uyuyakalması derken 12 kişilik tam kadroyu bir araya toplayamadık. Diyecektik ki, '12 Dev Adam'dan sonra, gurur duyulacak bir 12'miz daha oldu.
Emir Işılay, kemancı Sadi Işılay'ın torunu. Çok küçük yaşlardan beri müzikle haşır neşir. Beş sene önce bilgisayarda beste yarışmasını kazandığında onunla bir röportaj yapmıştım. Berklee'ye gideceğini film müziği okuyacağını söylüyordu. Söylediklerini aynen yaptı. Emir, Berklee'den bir senede mezun olan ve okulda hálá efsane gibi anlatılan piyanist Aydın Esen'in takipçisi: ‘Ondan hem müzik hem de hayat anlamında çok şey öğrendim. Aydın'ı hálá hatırlar buradakiler. Provalarında izdiham olurmuş, resitallerinde yer bulunmazmış. Berklee'de Türk deyince herkesin aklına Aydın Esen geliyor. Zaten okula gelişi de ilginç. Hocalardan biri Bodrum'da dinlemiş Aydın'ı. Hemen okula davet etmiş. Tam burs vermişler. Çok az öğrenciye verilir tam burs.’
Karmaşık müzik sistemlerini ustaca kullanmayı öğreten MP&E (Müzik Prodüksiyon ve Mühendislik) son yıllarda o kadar popüler oldu ki, sınavla öğrenci almaya başladı. MP&E öğrencisi Erim, Berklee'nin avantajını vurguluyor: ‘Berklee bence en iyisi. Çünkü burada sürekli pratik yapma imkanımız var.’