10 bin yıllık sakızın sırrı
Güncelleme Tarihi:
Türk biliminsanı Dr. Emrah Kırdök, İsveç’te bulunan 10 bin yıl önceye ait bir çiğnenmiş sakızı inceledi. Kırdök yaptığı incelemede, o dönemdeki insanların ağız sağlıklarının çok iyi olmadığını ve fındık, balık, elma, geyik ile beslendiklerini söyledi.
İSVEÇ’te araştırma yapan arkeologlar yaklaşık 10 bin yıl önceye ait bir çiğnenmiş sakız buldu. Sakızı inceleyen ekipten Türk biliminsanı Dr. Emrah Kırdök, 10 bin yıl önce, ‘avcı toplayıcı çağ’daki insanın ağız mikrobiyatasını öğrendi. Avcı toplayıcı çağda ilkel aletler yapmak için huş ağacının reçinesini çiğneyen insanların diş eti hastalıklarına sahip olduğunu, elma, fındık, balık ve geyik eti yedikleri öğrenildi. Sakızda diş izlerinin dahi durduğunu belirten Dr. Kırdök’ün farklı ülkelerdeki üniversiteler ile işbirliğiyle gerçekleşen araştırması 6 yıl sürdü. Mersin Üniversitesi Biyoteknoloji Bölümünden Dr. Emrah Kırdök, İstanbul Üniversitesi Moleküler Biyoloji ve Genetik Anabilim Dalı'ndan Dr. Andres Octavio Aravena Duarte ve Stockholm Üniversitesi Paleogenetik Merkezi'nden Prof. Dr. Anders Götherström çalışmada aktif rol aldılar.
DNA’SI ÇIKARILDI
‘Avcı toplayıcı’ denen dönemde, insanların huş ağacından reçine ile sakız benzeri bir madde elde ettiğini belirten Dr. Emrah Kırdök, “Bu maddeyi kullanarak kendi eşyalarını üretiyorlar ve yapıştırıyorlar. Bunun yanı sıra sağlık için de kullanıyorlar. Hatta diş izleri hala duruyor. Madde ağızda çiğnendiği için insan mikrobiyatasını da elde ettik. Daha önce insan DNA’sını elde ettik ve inceledik. Çalışmanın ağızdaki bakteriler ile ilgili kısmını da şimdi yaptık. Bizim ilk amacımız madde içerisindeki mikrobiyataları kullanarak insanların ağız sağlığı, beslenme şekilleri hakkında bilgi sahibi olmaktı. İlk olarak ağız bakterilerine ait birçok DNA dizisi elde ettik. O dönemki insanlarda diş eti hastalığına sebep olan bakteriler çok fazlaydı. Yani ağız sağlıklarının çok iyi olmadığını gördük. Ayrıca fındık, balık, elma ve geyik ile beslendiklerini gördük. Bu insanlar bu sakız parçasını çiğneyip atmadan önce bunlarla besleniyormuş. Bununla birlikte hem bir diş eti hastalığı olan periodontit ile ilişkili olduğunu bildiğimiz bakterileri de bulduk. Çalışmamız perşembe günü Scientific Reports’da da yayımlandı” dedi.
Prof. Dr. Anders Götherström
Dr. Andres Octavio Aravena Duarte