10,5 yılda, 58 bin otomobil çalındı

İstanbul'da oto hırsızlığı 10 yılda beş kat arttı. Kaybolan 16 bin araç bulunamadı

Oto Hırsızlık Büro Amirliği'nin verilerine göre 1988'de 1801 araba çalınan İstanbul'da, 1998'in sadece ilk altı ayında 5432 araba ortadan kayboldu.

Resmi verilere göre bir milyon 837 bin 354 aracın kayıtlı olduğu İstanbul’da, son 10.5 yılda 58 bin 743 otomobil çalındı. Bu otomobillerden sadece 42 bin 525’i bulunurken, olaylarla ilgili 9 bin 681 kişi yakalandı.

Oto Hırsızlık Büro Amirliği’nin verdiği bilgilere göre, hırsızlar en çok 'düz kontak yapma' yöntemini kullanıyor. Arabaya giren hırsızlar, kontağa gelen kabloları söküp birbirine dokundurarak motoru çalıştıyor ve arabayı kaçırıyor. Anahtar uydurma yönteminde ise ya başka otoların anahtarı kilit sistemine uyarlanıyor ya da çalınacak otonun benzin deposu kapağı çalınarak anahtar kopyalanıyor. Bir başka yöntem ise hırsızın kendisini otoparkçı gibi tanıtıp anahtarı almak.

Oto kiralama şirketlerinden de heryıl birçok araba sahte kimlikle kiralandıktan sonra ortadan kayboluyor.

Sahte evrak uzman işi

Otomobil hırsızlığının birçok nedeni var. Satma, parçalayıp yedek parça olarak kullanma, suç işlemek için kullanma amacıyla çalınan otoların büyük bir kısmı sahte evrak düzenlenerek el değiştiriyor.

Sahte evrak düzenleme de ayrı bir uzmanlık alanı. Hırsızlar çalıntı otoyu satmak için arabanın özelliklerine göre sahte ruhsat tanzim ediyor, ruhsatta tahrifat yapıyor, sahte faturayla otoyu tescil ettiriyor. Eğer hiçbirini başaramazlarsa araç sahibinin ismiyle kendilerine sahte kimlik yaptırıyorlar.

Çalıntı araba sektöründe otomobiller üzerinde değişiklik yapmak da oldukça yaygın bir uygulama. Motor ve şase numarasının değiştirilip 'change' yapılması en yaygın yöntem. 'Change' işlemi ülkeye kaçak sokulan arabaların yasallaştırılmasında da kullanılıyor.

Emniyet, çalıntı arabaları bulmak için geniş bir iletişim ağı oluşturmuş durumda. Çalıntı arabalarla bilgiler Türkiye'nin her yerindeki polis birimlerinin ulaşabileceği merkezi bilgisayarda depolanıyor. Kontrollar sırasında olduğu kadar, trafik tescil şube müdürlüklerindeki bilgisayar bağlantısı sayesinde tescil işlemleri sırasında da çalıntı arabalar saptanabiliyor.

Cezası bir ay

Polis oto hırsızlığını kontrolleri yoğunlaştırarak engellemeye çalışıyor. Bu amaçla, hırsızlığın yoğun olduğu bölgelerde operasyanlar düzenleniyor, oto hurdalıkları kontrol altında tutuluyor.

Oto hırsızlığı suçunu işleyen kişiler hakkında, asliye ceza mahkemelerinde dava açılıyor ve Türk Ceza Kanunu’nun 491 ve 492. maddelerine göre işlem yapılıyor.

TCK’nın 491. maddesi gereğince, kişiler hakkında oto hırsızlığını kolaylaştıracak ve cezbedecek nedenler varsa, bir ila beş yıl arasında cezai yaptırım uygulanıyor ve İnfaz Yasası’na göre bu kişiler sadece 1 ila 1.5 ay hapis yatıyor.

TCK’nın 492. maddesi gereğince de, her türlü tedbiri alınmış otomobillerin menfaat temin etmek amacıyla çalınması halinde, sanıklar hakkında 3 ila 8 yıl arasında cezai yaptırım uygulanıyor ve İnfaz Yasası’na göre bu kişiler 1 ila 3 ay arasında hapis yatıyor.

Otomobil sahiplerine uzman uyarısı

İstanbul Asayiş Şube Müdürlüğü Oto Hırsızlık Büro Amirliği yetkilileri araç sahiplerine hırsızlıktan korunmak için şu tavsiyelerde bulunuyor:

Arabanızı mümkün olduğunca kapalı ve bekçili otoparklara bırakın. l Arabanızı aydınlık yerlere bırakın.

Gizli kontak sistemi yaptırın.

Baston kilit kullanın veya alarm sistemi taktırın.

Arabanızın çalışmasını önleyecek distribütör kablosu alın.

Kasko sigortasını ihmal etmeyin.

Çalıntı araba nasıl bulunuyor?

Polis, çalıntı otomobil veya ruhsat sahibinin karakola yaptığı yazılı başvurudan sonra harekete geçiyor. Otoyla ilgili bilgiler, kayıt numarasıyla Emniyet Haber Merkezi ve Oto Hırsızlık Büro Amirliği’ne bildiriliyor. Son aşamada bilgiler emniyetin çalıntı otolar için kullanıldığı bilgisayarlara yükleniyor. Merkezi bilgisayar sistemi sayesinde, Türkiye'nin herhangi bir yerinde kontrol yapan polis ekipleri karşılaştıkları arabaların çalıntı olup olmadığını öğrenebiliyor.

YILLARA GÖRE ÇALINAN OTO SAYISI

1988: 1801; 1989: 2225; 1990: 3022; 1991: 2979; 1992: 3500; 1993: 6580; 1994: 6559; 1995: 8094; 1996: 9195; 1997: 9356; 1998'in ilk 6 ayında: 5432