1.730 kilometrelik boru hattı

Bakü-Tiflis-Ceyhan Ham Petrol Boru Hattı Projesi, Azerbaycan'da üretilen ham petrolün boru hattı ile Gürcistan üzerinden Ceyhan'daki bir deniz terminaline, buradan da tankerlerle dünya pazarlarına ulaÅŸtırılmasını amaçlıyor.KRONOLOJÄ° 15 Mayıs 1998: Azerbaycan, Türkiye ve Gürcistan arasında mutabakat zaptı. 18 Kasım 1999: ABD BaÅŸkanı Bill Clinton ÅŸahitliÄŸinde üç ülke arasında Ä°stanbul Deklarasyonu. 9 Mayıs 2000: Hükümetlerarası protokol. 24 Eylül 2000: Kazak petrolünü BTC'ye dahil etmek için Kaztransoil ile koordinasyon protokolü imzalandı. 3 Ekim 2000: SOCAR, BP, Unocal, Statoil, TPAO, Itochu, Ramco ve DeltaHess Sponsor Grup (SG) adıyla Ana Ä°hrac Boru hattı (MEP) katılımcıları olduklarını ilan ettiler. 17 Ekim 2000: Sponsor Grup finansman ve iÅŸbirliÄŸi anlaÅŸması imzalandı. 18 Ekim 2000: Ä°talyan devi ENI de SG'ye katıldı. Gürcistan ve Azerbaycan ile Ev sahibi ülke anlaÅŸmaları imzalandı. 19 Ekim 2000: SG, Türkiye ile ev sahibi ülke ve hükümet garantisi anlaÅŸması, BotaÅŸ'la da anahtar teslim müteahhitlik anlaÅŸması imzaladı. 14 Kasım 2000: BotaÅŸ, PLE ÅŸirketiyle temel mühendislik anlaÅŸması imzaladı. 8 Åžubat 2001: Chevron SG'ye katıldı 15 Mayıs 2001: Temel mühendislik çalışmaları tamamlandı. 19 Haziran 2001: Detay mühendislik çalışmaları baÅŸladı. Haziran 2002:Detay mühendislik çalışmaları tamamlandı. Projeyi desteklemek amacıyla 3 Ekim 2000'de, Socar (Azerbaycan), BP (Ä°ngiltere), Unocal (ABD), Statoil (Norveç), TPAO, Itochu (Japonya), Ramco (Ä°ngiltere) ve Delta-Hess (Suudi Arabistan-ABD) olmak üzere AIOC üyesi 8 ÅŸirketten oluÅŸturulan Sponsor Grup 17 Ekim 2000'de, Sponsor Grup Finansman ve Ä°ÅŸbirliÄŸi AnlaÅŸması imzaladı. BP ÅŸirketi liderliÄŸinde hareket eden Sponsor Grup üyeleri, Ana Ä°hraç Boru Hattı (MEP) Katılımcıları olarak da anılıyor.Kurulan bu Sponsor Grup içerisindeki ÅŸirketler ve payları zaman içerisinde deÄŸiÅŸmiÅŸ olup, Ekim 2001 sonun itibarıyle hisse dağılımı aÅŸağıdaki gibidir:SOCAR % 45.00 BP Exploration (Caspian Sea) Ltd.% 25.72 Unocal BTC Pipeline Ltd. % 7.74 Statoil BTC Caspian As % 6.45 TPAO % 5.08 ENI % 5.00 Itochu Oil Exploration (Azerbaijan) Inc. % 2.96 Delta - Hess (BTC) Ltd. % 2.05 Kazakistan'da petrol alanında pek çok faaliyet gösteren bir ÅŸirket olan Ä°talyan ENI ÅŸirketinin 18 Ekim 2001 tarihinde BTC HPBH Projesi'ne katılması Proje'nin geleceÄŸi açısından önemli bir geliÅŸme oldu. ENI, AIOC üyesi olmayan, yani taşınacak petrolün sahibi olmayan bir firma olarak MEP katılımcısı ünvanını aldı. ENI'nin katılımının en büyük özelliÄŸi BTC hattının Kazak petrolleri için kullanımının önünün açılmasıdır.MEP katılımcıları, 17-18 Ekim 2000 tarihlerinde sırasıyla Azerbaycan ve Gürcistan ile "Ev Sahibi Ãœlke AnlaÅŸmaları"nı tamamladı; 19 Ekim 2000 tarihinde ise Türkiye Cumhuriyeti ile "Ev Sahibi Ãœlke AnlaÅŸması" ve "Hükümet Garantisi AnlaÅŸması"nı, BOTAÅž ile de "Anahtar Teslim Müteahhitlik AnlaÅŸması"nı imzaladı. Böylece, bir "dünya projesi" haline de dönüşen bu önemli boru hattı projesinin realize edilmesinin önündeki tüm engeller ortadan kalktı ve Bakü-Tiflis-Ceyhan Ham Petrol Boru Hattı için onay alındı.Anahtar Teslim AnlaÅŸması çerçevesinde Bakü-Tiflis-Ceyhan Ham Petrol Boru Hattı Projesi Türkiye kesimi ana müteahhidi olarak görevlendirilen BOTAÅž, her biri Proje'nin ana aÅŸamalarını da temsil eden, "Temel Mühendislik" çalışmalarını 6 ay, "Detay Mühendislik" çalışmalarını 12 ay ve "Arazi ve Ä°nÅŸaat" çalışmalarını ise 32 ay içerisinde bitirmekle yükümlü kılındı. Tüm hattın 2005 yılında tamamlanması ve devreye alınması hedeflenmektedir.PROJE SÃœRESÄ°Esas süre 40 yıl olmakla birlikte, Proje Katılımcılarının talep etmesi durumunda, 10’ar yıllık dönemler halinde iki kez uzatılması mümkündür. PROJE YATIRIM MALÄ°YETÄ°Proje'nin toplam sistem için yatırım maliyeti 2.4 Milyar $ olarak hesaplandı. Türkiye kesiminin tahmini maliyeti ise 1.3 Milyar $ düzeyinde.Türkiye kesiminin tüm finansmanı, Türkiye tarafından deÄŸil; bizzat projeye iÅŸtirak eden ÅŸirketlerce (MEP Katılımcıları) karşılanacak olup; iÅŸin zamanında bitirilmesi durumunda Proje, Türkiye'ye hiç bir maliyet getirmeyecek.PROJENÄ°N TEKNÄ°K ÖZELLÄ°KLERÄ°Maksimum Kapasite 50 Milyon ton/yıl (1 Milyon varil/gün) Toplam uzunluk 1,730 km Türkiye kesimi 1,070 km Çıkış noktası Sangachal (Bakü-Azerbaycan) Varış noktası Ceyhan Terminali, Türkiye Boru çapı 42-inç ve 34-inç Dizayn basıncı 100 Bar Pompa istasyonu 10-12 Türkiye 2+2 Petrol gravitesi 330 API Kaynak: BOTAÅžÂ