Gökçek’in Kızılırmak inadı Türkiye’ye pahalıya patladı
Güncelleme Tarihi:
Süleyman DEMİRKAN
Oluşturulma Tarihi: Mart 26, 2009 00:00
Kızılırmak suyunun Ankara’ya bir aylık elektrik maliyeti 8.5 milyon TL. Ancak güvenilir otoritelerin hesabına göre Kızılırmak hattı tam kapasite ile çalıştırıldığında, ASKİ’nin ödeyeceği elektrik faturası ayda 25 milyon TL’yi aşıyor.
ANKARA Büyükşehir Belediye Başkanı Melih Gökçek’in, kredisi hazır Gerede projesi yerine Kızılırmak suyu konusundaki inadının faturası Ankara ve Türkiye’ye ağır oldu. Kızılırmak Suyu’na öncelik verilmesi ile bu suyun üçte bir kapasite ile Ankara’ya pompalanmasının sadece bir aylık maliyeti ortalama 8.5 milyon lira olarak ortaya çıktı.
Örneğin Kasım 2008’de günde ortalama 425 bin m3 Kızılırmak suyu Ankara’ya iletildi. Kızılırmak-Ankara arasına döşenen yaklaşık 400 km’yi bulan ve paralel üç ayrı hattan oluşan iletim borularının toplam kapasitesi ise günde 1 milyon 370 bin m3, yani üç katını buluyor. Aralarında ASKİ ve DSİ uzmanlarının da bulunduğu güvenilir otoritelerin hesabına göre; Kızılırmak hattı tam kapasite ile çalıştırıldığında, ASKİ’nin ödeyeceği elektrik faturası ayda 25 milyon TL’yi aşacak.
Ülkeye bedeli daha da ağır
Buna bir de Kesikköprü’den Kızılırmak’ın Karadeniz’e dökülene kadar, mevcut kurulu hidroelektrik santrallerindeki enerji üretim kayıpları eklenince, bu faturanın ülkeye aylık bedeli 40 milyon TL’yi geçiyor. Buna göre, Kesikköprü-Ankara İçmesuyu Hattı tam kapasite ile çalışınca, sadece yedi 7 aylık pompaj masrafı ve elektrik enerjisindeki üretim kaybı tutarı ile Gerede Sisteminin 1. aşamasının yapımının tamamlanabileceği hesaplandı.
Geçen yıl olduğu gibi, Kızılırmak hattı önümüzdeki yıllarda da üçte bir kapasite ile çalıştırılacak olursa, sadece elektrik tüketimi için harcanacak kaynakla Gerede Projesinin toplam yatırım tutarı (254 milyon Dolar) 19 ayda karşılanabilecekti. Gökçek, 2004’te elektrik giderinin (pompalama masrafının) çok yüksek olacağı gerekçesiyle, toplam yatırım tutarı 254.2 milyon dolar olan DSİ-Gerede Sistemi Projesi’ni reddetmişti.
Projeyi rafa kaldırtmıştı
2004 yılı başında uygulama projeleri hazır olan bu "Işıklı-Gerede" sisteminin toplam yatırım tutarı 254.2 milyon dolar olarak hesaplandı. Bu tutar içinde sadece yurtiçinde ödenmesi gereken KDV ile kamulaştırma bedeli bulunmuyor. Oysa proje, İvedik Arıtma tesisi III. kademesini de kapsıyor.
Gerede Sistemi yapımının dış kredi ile gerçekleştirilmesi yönünde uzun çalışmalar sonucunda Japon kredi kuruluşu olan JBIC ile 2004 başında mutabakat sağlanmıştı. 12 Mart 2004’te Hazine Müsteşarlığında söz konusu kredi anlaşmasının imza töreni için tüm hazırlıklar tamamlanmışken, Gökçek, "DSİ’nin Gerede Sistemi Projesi’ne ihtiyacımız yok, Ankara’ya uzun yıllar yetecek suyumuz var, önceliğimiz metro yatırımıdır. Gerede Projesi’nin işletme gideri fazla" gibi gerekçelerle bu projeyi rafa kaldırttı.
Gerede Projesi ile ilgili olarak tüm maliyet unsurları, DSİ ve JBIC mühendis ve uzmanlarınca ayrıntılarıyla hesaplanıp öngörülmüşken, bir süre sonra 2006’daki kuraklık gerekçe gösterilerek acilen planlaması, projesi ve maliyet hesabı olmayan Kesikköprü Ankara Su Getirme Projesi gündeme alındı.
Üç pompa istasyonun elektrik faturaları
KIZILIRMAK (Kesikköprü)- Ankara (İvedik) ana iletim hattı boyunca kurulu beş Ana Pompa İstasyonunun tükettiği elektrik enerjisi karşılığında ASKİ’ye tahakkuk ettirilen faturalardan sadece 1., 3. ve 4. Pompa istasyonuna ait birkaç örnek yukarıda.
Pompa No: Fatura Dönemi Son Ödeme Tarihi Elektrik Tüketimi Tutarı
P12008/1130.01.20091.918 536.04
P12008/1218.02.20091 736 385.85
P12009/0119.03.20091 527 666.80
P32008/1130.01.20091 499 475.54
P32008/1218.02.20091 480 952.99
P32009/0119.03.20091 323 936.84
P42008/1130.01.20091 498 698.34
P42008/1218.02.20091 462 916.5
P42009/0119.03.20091 304 719.16
Örneğin Kasım 2008’de günde ortalama 425 bin m3 Kızılırmak suyu Ankara’ya iletildi. Kızılırmak-Ankara arasına döşenen yaklaşık 400 km’yi bulan ve paralel üç ayrı hattan oluşan iletim borularının toplam kapasitesi ise günde 1 milyon 370 bin m3, yani üç katını buluyor. Aralarında ASKİ ve DSİ uzmanlarının da bulunduğu güvenilir otoritelerin hesabına göre; Kızılırmak hattı tam kapasite ile çalıştırıldığında, ASKİ’nin ödeyeceği elektrik faturası ayda 25 milyon TL’yi aşacak.
Ülkeye bedeli daha da ağır
Buna bir de Kesikköprü’den Kızılırmak’ın Karadeniz’e dökülene kadar, mevcut kurulu hidroelektrik santrallerindeki enerji üretim kayıpları eklenince, bu faturanın ülkeye aylık bedeli 40 milyon TL’yi geçiyor. Buna göre, Kesikköprü-Ankara İçmesuyu Hattı tam kapasite ile çalışınca, sadece yedi 7 aylık pompaj masrafı ve elektrik enerjisindeki üretim kaybı tutarı ile Gerede Sisteminin 1. aşamasının yapımının tamamlanabileceği hesaplandı.
Geçen yıl olduğu gibi, Kızılırmak hattı önümüzdeki yıllarda da üçte bir kapasite ile çalıştırılacak olursa, sadece elektrik tüketimi için harcanacak kaynakla Gerede Projesinin toplam yatırım tutarı (254 milyon Dolar) 19 ayda karşılanabilecekti. Gökçek, 2004’te elektrik giderinin (pompalama masrafının) çok yüksek olacağı gerekçesiyle, toplam yatırım tutarı 254.2 milyon dolar olan DSİ-Gerede Sistemi Projesi’ni reddetmişti.
Projeyi rafa kaldırtmıştı
2004 yılı başında uygulama projeleri hazır olan bu "Işıklı-Gerede" sisteminin toplam yatırım tutarı 254.2 milyon dolar olarak hesaplandı. Bu tutar içinde sadece yurtiçinde ödenmesi gereken KDV ile kamulaştırma bedeli bulunmuyor. Oysa proje, İvedik Arıtma tesisi III. kademesini de kapsıyor.
Gerede Sistemi yapımının dış kredi ile gerçekleştirilmesi yönünde uzun çalışmalar sonucunda Japon kredi kuruluşu olan JBIC ile 2004 başında mutabakat sağlanmıştı. 12 Mart 2004’te Hazine Müsteşarlığında söz konusu kredi anlaşmasının imza töreni için tüm hazırlıklar tamamlanmışken, Gökçek, "DSİ’nin Gerede Sistemi Projesi’ne ihtiyacımız yok, Ankara’ya uzun yıllar yetecek suyumuz var, önceliğimiz metro yatırımıdır. Gerede Projesi’nin işletme gideri fazla" gibi gerekçelerle bu projeyi rafa kaldırttı.
Gerede Projesi ile ilgili olarak tüm maliyet unsurları, DSİ ve JBIC mühendis ve uzmanlarınca ayrıntılarıyla hesaplanıp öngörülmüşken, bir süre sonra 2006’daki kuraklık gerekçe gösterilerek acilen planlaması, projesi ve maliyet hesabı olmayan Kesikköprü Ankara Su Getirme Projesi gündeme alındı.
Üç pompa istasyonun elektrik faturaları
KIZILIRMAK (Kesikköprü)- Ankara (İvedik) ana iletim hattı boyunca kurulu beş Ana Pompa İstasyonunun tükettiği elektrik enerjisi karşılığında ASKİ’ye tahakkuk ettirilen faturalardan sadece 1., 3. ve 4. Pompa istasyonuna ait birkaç örnek yukarıda.
Pompa No: Fatura Dönemi Son Ödeme Tarihi Elektrik Tüketimi Tutarı
P12008/1130.01.20091.918 536.04
P12008/1218.02.20091 736 385.85
P12009/0119.03.20091 527 666.80
P32008/1130.01.20091 499 475.54
P32008/1218.02.20091 480 952.99
P32009/0119.03.20091 323 936.84
P42008/1130.01.20091 498 698.34
P42008/1218.02.20091 462 916.5
P42009/0119.03.20091 304 719.16