Türk dizileri Almanya’da neden gösterilmiyor?
Güncelleme Tarihi:
Yurt dışında Türk dizilerine yönelik ilgi her geçen gün artıyor. Balkanlardan Arap ülkelerine, Latin Amerika’dan Asya’ya kadar birçok ülkede Türk dizileri yayınlanıyor. Batı Avrupa ülkelerinde ise Türk dizilerinin başarı haberleri medyada yer alırken, televizyonlarında Türk dizilerine yer verilmiyor.
Yaklaşık 3 milyon Türkiye kökenli göçmenin yaşadığı Almanya da Türk dizilerine yer vermeyen ülkelerden biri. Önceki gün ARD televizyonu, Latin Amerika’da popülaritesi artan Türk dizi sektörünün başarısına yer vermişti. Peki Almanya’da Türk dizileri neden yayınlanmıyor? Hem Almanya’yı hem de televizyon ve sinema sektörünü yakından tanıyan oyuncu, yapımcı ve yönetmenlere sorduk.
KÜLTÜR POLİTİKASIYLA İLGİLİ
Murat Şeker (Yapımcı/yönetmen - İstanbul ve Berlin’de yaşıyor): Amerikan dizilerinden sonra tüm dünyada en yaygın ikinci sırada Türk dizilerinin yer aldığını G7 ülkelerinde yaşayanlar genelde bilmiyorlar. Almanya, İngiltere, Fransa, Kanada ve ABD’de sanki özellikle gösterilmiyor gibi geliyor bana. Bu ülkelerin kültür politikasıyla ilgili olduğunu düşünüyorum. Dünyanın geri kalan kısmında dizilerimiz fenomen şeklinde seyrediliyor. Almanya özelinde ise şunu söyleyebilirim; Yaklaşık 3 milyon Türkiye kökenli ve 17 milyon göçmen kökenlinin yaşadığı Almanya’da da kültür politikası gereği gösterilmediğine inanıyorum. Nüfusunun dörtte birinin yabancı kökenli olduğu bir ülkede Türkiye gibi bu konuda çok uzmanlaşmış ve hikâye anlatıcılığında çok çok iyi olan bir ülkenin yapımlarına yer verilmemesi ancak kültür politikasıyla açıklanabilir. Ben iki ülkeye de adım atmış ve bu konuda iki belgesel yapmış bir yapımcı-yönetmen olarak bunu hayretle karşılıyorum. Özellikle Almanya’nın içerik üretmede büyük eksiklikleri var. ‘Muhteşem Yüzyıl’ gibi bir dizi Almanya’da herhangi bir kanalda gösterilse, bence gün birincisi olur. Bu, ‘Binbir Gece’ için de geçerli ‘Çukur’ dizisi için de.
BAKMADAN GEÇME!
ALMAN TOPLUMUNA YABANCI
Aysel Yılmaz (Yapımcı): Alman televizyonlarında Türk dizilerinin gösterilmemesinin nedeni bana göre kültürel farklılardan kaynaklanıyor. Türk dizilerindeki entrikalar, aşırı duygusallık ve dram Alman toplumuyla örtüşmüyor. Hikâyenin anlatım tarzı çok farklı. Dram, aile hikâyeleri ve duygusallığın yoğun yaşandığı kültür coğrafyalarında Türk dizileri ilgi görüyor. Örneğin Bakanlar veya Latin ülkeleri gibi. Ben Latin ülkelerinde baya zaman geçirdim ve orada Türk dizilerinin izlendiğini gördüm. Çünkü kültürel olarak çok farklı değiller. Zengin oğlan fakir kız hikâyeleri, gelinini istemeyen kaynananın çevirdiği entrikalar Alman toplumuna yabancı. Onun dışında çekim teknikleri ve montaj açısından da farklılıklar var. Bu kuzey Avrupa ülkelerindeki izleyicinin alıştığı teknik değil. Bu nedenle de uyuşmazlık var. Tabii ben genel olarak anlatıyorum, dediklerim bütün diziler için geçerli değil. Türk dizileri arasında benim keyifle takip ettiğim, çok güzel hikâyeleri olan diziler var. Özellikle bazen senaristlerin en kısa zamanında yazdıkları hikâyelere ve diyaloglara hayranım. Ancak çoğunlukla yerel konular anlatılıyor. Bir dram sahnesi çok uzuyor. Bazı diziler ise çok duygusal veya acıklı, bence bu gibi dizilere Alman izleyici pek anlam vermiyor. Evrensel hikâyelerin burada da tutma şansı var. Örneğin ‘Şahsiyet’ buna güzel bir örnek.
MENTALİTE FARKLILIĞI
Neco Çelik (Yönetmen): Bence temel sorun, mantalite farklılığında yatıyor. İmajımız kötü olduğu için içeriklerini tanımadan ön yargıyla yaklaştıkları da oluyor. Bizler burada yetişmiş yönetmenler, oyuncular, yapımcılar olarak dizi yapmaya çalışıyoruz ve Almanca yaptığımız halde hikâyemizi anlatamıyoruz. Kaldı ki, Türkiye’deki hikâyeleri nasıl anlasınlar. Ezilmeden dik durup hikâyemizi anlatma çabamız bile başlı başına bir hikâye, trajedi. Üstelik kamu televizyonları için her ay bandrol (GEZ) ödüyoruz. Ancak Netflix, Amazon, Disney+ gibi abone sistemli video platformları çok yenilik getirdi. Onlar sayesinde bazı şeyler değişiyor. Öte yandan teknik sorunlar da var. Alman televizyonlarının bir normu var. Görüntü, ses ve resim konusunda. Eğer o norma uymazsan, teknik gerekçelerle de yayınlamazlar. Maalesef Türk dizilerinin afişlerine bir de dizinin kendisine baktığınız zaman ne kadar farklı olduğunu göreceksiniz.
BAKMADAN GEÇME!
İZLEME ALIŞKANLIKLARI FARKLI
İsmail Şahin (Yönetmen): Kültürel farklılıklardan kaynaklandığına inanmıyorum. Ancak dizinin nasıl çekildiği, nasıl montajlandığı ve nasıl seslendirildiği çok belirleyici. Türk televizyon izleyicisinin alıştığı o çok ağır sahneler, yavaş anlatımlar, sürekli loop teknikleri, yüksek sesler ve sürekli tekrar eden sahneler Alman izleyiciye uymuyor. Çok uzun anlatılmış, çok uzatılmış hikâye anlatımı Almanya’da ve Avrupa’da yok. Zaten su andaki trend dizilerin daha da kısalması yönünde. Kısaca, Türk dizileri Alman izleyicinin izleme alışkanlığına ters diyebiliriz. Latin Amerika ve Asya izleyicisi de Türk izleyici gibi çok duygusal yüklü. Bu nedenle oralarda izlenebiliyor. Tabi Türk dizilerinde farklı olanlar da var. Örneğin ‘Şahsiyet’. Bu dizi Almanca senkronize edildi ve Alman televizyonunda gösterilecek. Çünkü Avrupa standartlarında çekildi. Türk dizileri mükemmel teknik imkânlarla çekiliyor. Oyunculuklar mükemmel, sanatsal ve müzikal olarak mükemmel. Ancak hikâyenin anlatılma tarzı Avrupalı izleyicinin alıştığı tarz değil.
GÖZ ARDI EDİYORLAR
Hülya Duyar (Oyuncu / İstanbul ve Berlin’de yaşıyor): İki ülke arasında televizyon ve sinema açısından kültürel farklılıklar var. Çekim tekniği olarak da farklılıkları bulunuyor. Örneğin bizim dizilerimiz çok uzun. Ancak ben kültürel veya çekim teknikleri farklılığına rağmen Alman televizyonlarının Türk dizilerini göz ardı ettiğini düşünüyorum. Çünkü bazı ülkeler, örneğin Hırvatistan’a satılırken diziler kısaltılıyor. Bir bölüm dizi üçe bölünüyor. Bu anlamda o ülkeye göre uyarlanabiliyor. Ben hem Berlin hem de İstanbul’da yaşayan bir oyuncuyum. Ülkenin yakalık yüzde 20’si göçmen kökenli. Balkan ülkelerinden, Rusya’dan, Arap coğrafyasından ve Afrika’dan birçok insan yaşıyor ve bu insanlar da televizyon vergisi ödüyor. Dolayısıyla kültürel farklılıklardan çok ben Türk dizilerinin Alman televizyonları karar vericileri tarafından göz ardı edildiğini düşünüyorum. Netflix ve benzeri platformlar her ülkeden diziyi veya filmi izleme imkânı sunuyor ve herkes de izleyebiliyor. Demek ki kültürel farklılık dizi izlenmesi için engel olamaz.
BAKMADAN GEÇME!
ALMAN TELEVİZYONLARI DENEMELİ
Nail Kızılırmak (Yapımcı): Türk dizileri çok sayıda ülkeye satılıyor ve bu konuda çok başarılılar. Dünya pazarında en çok satılan ülkeler bizim kültürel bakış açımıza yakın ülkeler. Almanya ile kültürel farklılıklar var. Bu farklılıklar film izleme ve hikâye anlatma alışkanlıklarına da yansımış. Türkler arabesk hikâyelerden, dramlardan çok hoşlanıyor. Ama bir Alman seyirci buna yabancı. Fakat kültürel farklılıklar olsa da bence film marketlerinde en azından sunulabilir. Bu konuda bir deneme yapılmalı. Türkiye’deki her dizi bir arabesk hikâyesi değil. Evrensel hikâyeler anlatanlar da var ve Avrupa izleyicisine çok uyuyor. Son zamanda Netflix gibi platformlarda çok güzel diziler Almanca olarak izlenebiliyor. Bence televizyonlar için bir adım atılmalı ve denenmeli. Ayrıca Türk dizileri genellikle çok uzun. Bunun da nedenleri var. Ama Alman izleyici için bu haliyle Türk dizileri çok yorucu gelebilir.