Son dakika... Birçok kişi bunu bilmiyor: Çift maaş hakkınız var
Güncelleme Tarihi:
Hürriyet Gazetesi Yazarlarından Noyan Doğan köşesine gelen soruları yanıtladı. İşte emeklilikten kısa çalışma ödeneğine kadar birçok sorunun yanıtı...
Prim iadesi yetim aylığını etkilemez
Soru: 1963 doğumluyum. 1985 tarihinde 4/A’lı, ilk işe girişim var. Toplam 4542 prim gün sayım var. Çalışmadığım için emekli olamıyorum. Prim iadesinden yararlanabilir miyim? İade alırsam annemden, babamdan aldığım ölüm aylığı kesilir mi? Dilek A.
Cevap: Prim iadesi hakkından yararlanabilmek için emeklilik yaşını doldurmak gerekiyor, bu da kadınlar için 58. 58 yaşını doldurduğunuzda SGK’dan primlerinizi iade alabilirsiniz. Sadece çalışandan kesilen primler iade edilir; işveren payı ve İşsizlik Sigortası Fonu için kesilen iade konusu olmaz. Prim iadesi aldığınızda yetim aylığınız kesilmez.
BAKMADAN GEÇME!
İşvereniniz düşük bordro düzenleyip, suç işliyor
Soru: Bir işyerinde 4/A’lı olarak 12 yıldır aralıksız çalışıyorum. Sağlık çalışanıyım. 4250 lira maaş alıyorum. İşverenim maaşı elden veriyor. Sigorta primlerimi de asgari ücretin 200 lira üzerinden yatırıyor. Kendi isteğimle ayrılsam tazminatımı alabilir miyim? Kemal A.
Cevap: Anlattığınız durumda işveren düşük ücretle bordro düzenliyor. Yani, sigorta primini kaçırıyor ve İş Kanunu’na göre suç işliyor demektir, cezası da çok ağır. Bu durumda çalışan olarak siz işten ayrılabilir ve kıdem tazminatınızı alabilirsiniz. Ancak, işverenin size elden para verdiğini, prim kaçırdığını ispat etmeniz gerekiyor. Bunun için de hukuki yola başvuracaksınız.
BAKMADAN GEÇME!
Kısa çalışma, işsizlik maaşından düşülmez
Soru: 30.8.2020 tarihinde işten çıkarıldım. Öncesinde kısa çalışma ödeneği aldım. İşsizlik ödeneği 8 ay görünüyor. İşsizlik maaşı, kısa çalışma ödeneği öncesinde hesaplanması gerekmiyor mu? Hacer E.
Cevap: İşsizlik maaşı için iş sözleşmesinin iptalinden önceki 120 gün içinde prim ödeyerek sürekli çalışılmış olması, son 3 yıl içinde en az 600 gün işsizlik sigortası primi ödenmiş olması gerekiyor.
BAKMADAN GEÇME!
600 gün sigortalı olarak çalışıp işsizlik sigortası primi ödemiş olanlar 180 gün, 900 gün sigortalı çalışanlar 240 gün, 1080 gün çalışanlar 300 gün maaş alabiliyor. Yeni yapılan düzenleme ile kısa çalışma ödeneği işsizlik ödeneği sürelerinden düşülmüyor.
Emeklilik için yaşı bekleyeceksiniz
Soru: 8270 prim gün sayım var. 6.12.1971 doğumluyum. 7.8.1997 tarihinden itibaren sigortam yatmaktadır. Ne zaman emekli olabilirim? Halil C.
BAKMADAN GEÇME!
Cevap: İlk işe başlama tarihi olan 1997 yılından itibaren 25 yıl çalışıp, 5900 gün prim yatırmanız durumunda 57 yaşında emekli olabiliyorsunuz. Prim gün sayınız dolmuş. 2022 yılında 25 yıllık çalışma süresini de dolduruyorsunuz. Emeklilik için yaşı bekleyeceksiniz.
Çift maaş hakkınız var
Soru: Annemin babasının vefat tarihi 2000, SSK emeklisi. Benim babamın vefat tarihi ise 2019, Bağ-Kur emeklisi. Bu durumda annem her iki emekli maaşını da alabilir mi? Ulvi B.
BAKMADAN GEÇME!
Cevap: Annenizin eşinin vefatı 2008 sonrası olduğu ve babasının vefatı da 2008 öncesi olduğu için anneniz her iki emekli maaşını da alabilir.
58 yaşında emekli olabilirsiniz
Soru: 1967 doğumluyum. 1987’de Bağ-Kurlu olarak işe başladım, 705 gün prim günüm var. Sonrasında sigortalı olarak çalışmaya başladım, 2.199 prim günüm var. Şu anda İstanbul’da çeşitli ailelerin evlerinde temizlik işleri ile kayıt dışı olarak çalışıyorum. Ne zaman emekli olabilirim? Necmiye K.
BAKMADAN GEÇME!
Cevap: 58 yaşında emekli olabilirsiniz. Ancak prim gün sayınız emeklilik için yeterli değil. Prim gün sayınızı tamamlamak için sigortalı olarak çalışmanız gerekiyor. Doğum borçlanması imkanınız varsa, borçlanarak da prim gün sayınızı tamamlayabilirsiniz.
Toptan ödeme yapıp emekli olamazsınız
Soru: 1974 doğumluyum, 1987 tarihinden sigorta girişim var, ancak 830 gün pirim yatırılmış. 43 yaşında emekliliğe hak kazanmışım. Kalan primleri geriye dönük toptan ödeyip emekli olabilir miyim? Meryem T.
BAKMADAN GEÇME!
Cevap: Normal şartlarda 20 yıl çalışıp, 5150 gün prim ödemeniz halinde 43 yaşında emekli oluyorsunuz. Prim gün sayınız 830 gün. Geriye dönük prim borçlarını toptan ödeyip, emekli olma gibi bir durum söz konusu değil.
Ancak yeniden çalışmaya başlayıp, 15 yıllık süreyi ve 3600 prim günü tamamlarsanız yaş nedeniyle 50 yaşında emekli olabilirsiniz.