Renk körlüğü ne demek, neden olur? Renk körlüğü testi nasıl yapılır?
Güncelleme Tarihi:
Gündemdeki haberler ardından renk körlüğüne yönelik araştırmalar da hız kazandı. Renk körlüğünün ortaya çıkarılması ile renk körlüğü ya da renk görme eksikliği tipinin belirlenmesini sağlayan çok sayıda test bulunmaktadır. Peki, Renk körlüğü ne demek, neden olur? Renk körlüğü testi nasıl yapılır?
Renk körlüğü bazı meslek gruplarında sorun olarak görülmekte, bu sorundan muzdarip olanlar ilgili meslekleri yapamamaktadır. Renk körlüklerinin büyük bir bölümü eşeye bağlı çekinik kalıtımla kuşaktan kuşağa geçer. Ancak Renk körleri, renkleri diğer insanlardan farklı şekilde algıladıklarının farkında değildir. Peki, renk körlüğü nedir, neden olur? Renk körlüğü testi nasıl yapılır?
RENK KÖRLÜĞÜNÜN NEDENİ?
Renk körlüğü bir canlının görme merkezinde özel bir pigment molekülünün bulunmaması veya gerektiğinden az bulunmasıdır. Bu eksiklik sonucunda çeşitli renklerin çevresindeki renkler ayırt edilemez. Renk körlüğü bazı renklerin doğru şekilde algılanamamasıdır ve farklı şekilleri vardır.
Kırmızı, yeşil ve mavi renklerden bir ya da birden fazlasını ayırt edememeyle ortaya çıkan bozukluktur. Renk körlüğü olmayan erkeklerin kız çocukları renk körü olmamakla birlikte renk körlüğünün taşıyıcısı durumundadırlar. Taşıyıcı kadınların erkek çocuklarının yarısı da renk körü olarak doğmaktadır. Annenin renk körü olduğu durumda, erkek çocuklar renk körü olarak doğmaktadır. Baba renk körü, anne taşıyıcı ise doğacak her çocuk %50 olasılıkla renk körü olacaktır. Çünkü renk körlüğü X kromozomu üstünde taşınan bir genle tetiklenen bir durumdur.
Renkli görme yeteneği insanın yanı sıra balıklar, amfili boyunlar, bazı sürüngenler, bazı kuşlar, arılar ve kelebeklerde de bulunur. Gözde, ağ tabakada koni olarak bilinen hücreler renklerin algılanmasını sağlar. Bu hücrelerin mavi-mor, yeşil ve sarı-kırmızı dalga uzunluklarındaki ışığa duyarlı olan üç türü vardır. Zedelenen ya da olmayan hücrenin türü, renk körlüğünün türünü belirler.
Renk körlüklerinin büyük bir bölümü eşeye bağlı çekinik kalıtımla kuşaktan kuşağa geçer. Buna ek olarak bazı ağ tabaka hastalıkları ve zehirlenmelerde de gerçekleşebilen renk körlüğünün bilinen bir tedavisi yoktur.
BAKMADAN GEÇME!
RENK KÖRLÜĞÜ NEDEN OLUR
Renk körlüğünün nasıl ortaya çıktığını anlayabilmek için ilk olarak nasıl gördüğümüz sorusunu cevaplamak yararlı olabilir. Güneş’ten ya da yapay bir ışık kaynağından çıkan ışınlar bir nesneyle etkileştiğinde bazı dalga boyundaki ışınlar soğurulurken bazıları yansıtılabilir.
Nesnelerden yansıyan ışınlar göze ulaştıktan sonra korneadan girerek göz merceği tarafından gözün arkasındaki retinaya odaklanır. Retinada ışığa karşı duyarlı olan sinir hücreleri (fotoreseptörler) bulunur. Bu sinir hücrelerinin çubuk ve koni olarak isimlendirilen iki türü bulunur. Bu hücreler ışığı soğurduğunda yapısında kimyasal değişimler olan pigmentler içerir. Bu değişim bir elektrik sinyalinin oluşmasına neden olur. Oluşan bu sinyaller beyne ulaştığında renkler algılanır.
Çubuk hücrelerinde bir, koni hücrelerinde üç tür pigment bulunur. Koni hücrelerindeki pigmentler ışık tayfının farklı bölgelerindeki (kırmızı, yeşil ve mavi) ışınlara karşı duyarlıdır. Farklı dalga boylarındaki ışık koni hücrelerini farklı derecelerde uyarır. Beyin bu hücrelerden gelen sinyalleri birleştirerek farklı renklerin algılanmasını sağlar. Çubuk hücreleri ise sadece ışığı algılar ve düşük yoğunluktaki ışınlara karşı bile duyarlıdırlar.
RENK KÖRLÜĞÜ TESTİ
Sağlıklı göze sahip olanlar 5 rakamını ayır ederken; tüm renklere karşı renk körü olanlar hiçbir şey göremez.
BAKMADAN GEÇME!
Normal görenler 7 olarak görürken; tüm renklere karşı renk körü olanlar hiçbir şey seçemez.
Kırmızı - Yeşil renk körü olanlar rakamı 5 olarak algılarken; normal görenler 3 olarak görür. Tüm renklere karşı renk körü olanlar ise hiçbir şey seçemez.
BAKMADAN GEÇME!
Kırmızı - Yeşil renk körü olanlar 79 olarak okurken; normal görenler 29 olarak görür.