Ramazanda sahura kalkmadan oruç tutulur mu, nasıl niyet edilir? Sabah ezanı okunurken oruç başlar mı, su içilir mi? Diyanet bilgisi
Güncelleme Tarihi:
2024 Ramazan ayı için geri sayım başladı. 11 Mart ilk sahur ile Ramazan ayı başlayacak. Oruç tutmayla ilgili araştırmalar bu nedenle hız kazandı. Bazıları sahur yaparken, bazıları da sahura kalkmadan oruç tutmanın dindeki yerini merak ediyorlar. Peki, Ramazanda sahura kalkmadan oruç tutulur mu, nasıl niyet edilir? Sabah ezanı okunurken oruç başlar mı, su içilir mi? İşte Diyanet bilgisi...
On bir ayın sultanı Ramazan'ın ilk günü 11 Mart 2024 Pazartesi gününe denk geliyor. Bu mübarek ay yaklaşırken ilk sahur ne zaman araştırmaları ve bu konuyla ilgili sorular hız kazandı. Oruç ne zaman başlar, sabah ezanı okunurken yeme içmeye devam edilir mi sorusu da bunlardan biri oldu. Peki, sahura kalkmadan oruç tutulur mu, nasıl niyet edilir? Sabah ezanı okunurken su içilir mi?
SAHURA KALKMADAN ORUÇ TUTULUR MU?
Diyanet’in açıklamaları göz önünde bulundurulduğunda müslümanların sahura kalkmadan oruç tutabilir. Ancak Bu tür maddi-manevi bereketleri olan sahurun ihmal edilmemesi tavsiye edilir. Sahura kalkmadan oruç tutacakların önceden niyet etmesi gerekir. Diyanet’İn konuyla ilgili yorumuna aşağıdan ulaşabilirsiniz.
Diyanet’in paylaştığı bilgiye göre sahur yemeği oruç tutacak kişilerin imsak vaktinden önce gece yedikleri yemektir. Hz. Peygamber (s.a.s) sahura kalkmış ve bunu ümmetine tavsiye etmiştir. (Buhârî, Savm, 19, 20).
Resûl-i Ekrem (s.a.s.), sahur yemeğinde “bereket” (Buhârî, Savm, 20) olduğunu ifade etmiş ve sahur yemeğinin, müslümanların orucu ile ehl-i kitabın orucu arasındaki en önemli farklardan biri olduğunu belirtmiştir (Müslim, Sıyâm, 46). Onun sahurla ilgili söz ve uygulamalarından hareketle fakihler, sahura kalkmanın ve sahuru geciktirmenin sünnet olduğunu söylemişlerdir (Kâsânî, Bedâî', II, 105).
Âlimler, sahurun oruca dayanma gücü verdiğini, maddi-manevi bereketlere vesile olacağını bildirmişlerdir. Çünkü kişi sahura kalkmakla seher vaktini uyanık geçirmiş ve bu vakitte hem dua hem de istiğfar etmek suretiyle cennet ehlinin özelliklerine sahip olmuştur (Zâriyât, 51/18). Bu şekilde manevi lezzetlerle başlanan oruç daha canlı, daha şevkli tutulur. Bu tür maddi-manevi bereketleri olan sahur, ihmal edilmemelidir.
BAKMADAN GEÇME!
ORUCA NE ZAMAN VE NASIL NİYET EDİLİR?
Niyet etmek orucun şartlarındandır. Niyetsiz oruç sahih değildir. Kalben niyet etmek yeterli ise de niyeti dil ile ifade etmek menduptur. Oruç için sahura kalkılması da niyet sayılır.
Ramazan orucu, belli günlerde tutulmak üzere adanan oruçlar ile nafile oruçlar için niyet etme vakti, güneşin batması ile ertesi gün tepe noktasına gelmesi öncesine kadarki süredir Ancak imsaktan sonra yapılacak niyetin geçerli olması için bu vakitten itibaren bir şey yenilip içilmemiş, oruca aykırı bir iş yapılmamış olması gerekir.
Aksi takdirde gündüz niyet caiz olmaz (Kâsânî, Bedâî’, II, 85). Bu oruçlar için, “yarınki orucu tutmaya” şeklinde mutlak niyet yeterlidir. Bununla birlikte geceden niyet edilmesi ve “yarınki Ramazan orucuna” şeklinde orucun belirlenmesi daha faziletlidir. Ramazanın her günü için ayrı niyet edilmesi gerekir (Mevsılî, el-İhtiyâr, I, 397, 400).
Kaza, keffaret ve bir zamana bağlı olmaksızın adanan oruçlar için gün batımından itibaren en geç imsak vaktine kadar niyet edilmiş olmalıdır. Bu tür oruçlara niyet edilirken, “falanca kaza, keffaret veya adak orucuna” şeklinde belirtilmesi gerekir.Şafiî mezhebine göre ise nafile dışındaki tüm oruçlara geceden niyet edilmelidir. İmsak vaktine kadar niyet edilmemişse o günün orucu geçerli olmaz. Nafile oruçlara ise güneş tepe noktasına gelmeden öncesine kadar niyet edilebilir (Şirâzî, el-Mühezzeb, I, 331-332).
SABAH EZANI OKUNURKEN YEME İÇMEYE KISA SÜRE DEVAM EDİLEBİLİR Mİ? ORUÇ NE ZAMAN BAŞLAR?
Sözlükte “kendini tutmak, engellemek, el çekmek, geri durmak” anlamlarına gelen imsak, dinî bir kavram olarak, fecr-i sâdıktan, iftar vaktine kadar yemeden, içmeden, cinsel ilişki ve diğer orucu bozan şeylerden uzak durmak, el çekmek demektir. İmsakin zıttı iftardır.
Halk arasında ise “imsak” oruç tutmaya başlanan fecr-i sâdığın oluştuğu vakit anlamında kullanılır. Bu manada imsak, oruca başlama vakti demektir.
Oruca ne zaman başlanıp ne zaman bitirileceği Kur’ân-ı Kerîm’de şu şekilde açıklanmıştır: “(Ramazan gecelerinde) şafağın aydınlığını gecenin karanlığından ayırt edinceye (tan yeri ağarıncaya/fecr-i sâdığa) kadar yiyin, için. Sonra da akşama kadar (yiyip içmeden, cinsel ilişkide bulunmadan) orucu tamamlayın.” (el-Bakara, 2/187).
Takvimlerde gösterilen “imsak”, oruca başlama vaktini ifade eder. İmsak vakti aynı zamanda gecenin sona erdiği, yatsı namazı vaktinin çıkıp sabah namazı vaktinin girdiği andır. Ramazan ayında ezân da imsak vaktinin başlaması ile okunmaktadır. Bu sebeple ezânın başlaması ile yemeyi içmeyi terk etmek gerekir. Ezân başladığı sırada ağızda bulunan lokmanın yutulmasında bir sakınca yoktur.