Mukabele nedir, nasıl yapılır? Ramazanda mukabele ne zaman okunur? Diyanet 2023 mukabele saatleri
Güncelleme Tarihi:
Ramazan ayında yapılacak ibadetler arasında mukabele de yer alıyor. Ramazanda Mukabele televizyon kanallarında yayınlandığı gibi, camilerde ve topluluklarda ya da kişinin tek başına okumasıyla da yapılabiliyor. Mukabele anlamca karşılıklı verme, karşılıklı okuma anlamına geliyor. Peki, Mukabele nedir, nasıl yapılır? Ramazanda mukabele ne zaman okunur? İşte detaylar...
On bir ayın sultanı Ramazan ayı ibadetleri arasında mukabele okumak da yer alıyor. Mübarek Ramazan ayı içerisinde 30 gün boyunca oruç ibadeti yerine getirilecek. Bu ay içerisinde aynı zamanda mukabeleler de yapılıyor ve kanallar aracılığıyla da takip edilebiliyor. Bu yıl mukabele, Diyanet TV’de her gün saat 07:00’de yayınlanıyor. Peki, mukabele nedir, nasıl yapılır? Ramazanda mukabele ne zaman okunur?
MUKABELE NEDİR?
Mukabele, bir kimsenin Kur'an'ı ezberden veya kitaptan yüksek sesle okuması ve onu dinleyen topluluğun da sessizce Kur'an'dan takip etmesidir. Mukabele anlamca karşılıklı verme, karşılıklı okuma anlamına gelir. Kur'an, Peygamber'in son Ramazan'ında okuduğu sıralama ile vefatından sonra Ebubekir zamanında mushaflaştırılmış, Osman zamanında teksir edilerek büyük şehirlere gönderilmiştir. 600'den fazla sahifeden oluşan kitap düzeni, takriben 20 sayfadan oluşan 30 cüze bölündü. Özellikle Ramazan aylarında her gün bir cüz okuyarak bayrama kadar bütün Kur'an'ı baştan sona okuma geleneği içinden mukabele geleneği doğmuştur.
BAKMADAN GEÇME!
MUKABELE NASIL YAPILIR?
İslam dünyasında mukabelenin manası şöyledir: Bir kişinin Kuran'ı ezberden ya da kitaptan yüksek sesle okuması ve onu dinleyen topluluğun da sessiz bir biçimde Kur’an'dan takip etmesidir. İslam dünyasında süregelen "mukabele" geleneği hemen hemen tüm Müslüman coğrafyada yerine getirilmektedir.
Makedonya ve bazı Balkan ülkelerinde de 3 aylar geldiğinde mukabele yapılmaktadır. Mukabelede her cüz tek bir kişi ya da birden fazla hafız tarafından okunabilir. Mukabelede usul olarak kabul edilen, mukabele okuyan kimsenin hafız bile olsa mushafa bakarak okumasıdır. Bu yöntem daha faziletli kabul edilmiştir. Ayrıca mukabelenin orta hızda okunması da rahat takip imkanı sağlayacağı için tavsiye edilmiştir.
Mukabelenin tarihinde Kuran'ı güzel okuyan birinden dinleme geleneği yatmaktadır. Hz. Peygamber'in de ashabın içinde güzel Kuran okuyanları dinlediği vakit ve zaman zaman duygulanarak gözyaşlarını tutmadığı bildirilmektedir. Bugün Topkapı Sarayı Müzesinin Hırka-i Saadet Dairesi'nde günün hemen hemen her saatinde mukabele okuma geleneği sürdürülmektedir.
Mukabele Ne Zaman Okunur?
Mukabele eski tarihlerden bugüne kadar süregelen bir dini gelenektir. Osmanlı Padişahı 3. Selim' in ramazan aylarında Eyüp'te türbede ya da Saray' da Hırka-i Saadet Dairesi'nde hatim okuttuğu bilinmektedir. Mukabele nasıl ve ne zaman okunur sorularını madde şöyle cevaplamak mümkündür:
Mukabele; 3 aylarda ve özellikle ramazan ayında cami, mescid ve evlerde daha çok sabah, öğle, ikindi namazları öncesinde hafızlar tarafından okunan Kuran'ı takip etmek suretiyle hatim indirme geleneğinin ismidir.
İstanbul' da eski ramazanlarda camilerde mukabele okunmasına ramazan ayından 15 gün önce başlanılmaktaydı.
Hatta Osmanlı döneminde camilerde namazlardan önce birer cüz mukabele okumakla görevli "cüzhan" olarak adlandırılan cami görevlileri bulunmaktaydı.
Eski zamanlarda İstanbul' da Eyüp Sultan Camii ve Türbesi'nde okunan hatimlerin ayrıca bir faziletinin olduğuna inanılırdı.
Yine eski İstanbul'un büyük konak ve yalılarında güzel sesli imam ve müezzinler görev alırlar, sahurdan sonra mukabeleler okunurdu.
Bugün ise mukabeleler ülkemizde ramazan ayının ilk günü başlamakta ve arefe günü de tamamlanarak duası eda edilmektedir.
Bugün İstanbul'da özellikle selatin camilerinde ve ramazan aylarında tanınmış hafızlar mukabele okumaktadır.
Ülkemizde ayrıca kadınların ramazanda evlerde toplanarak mukabele okuma geleneği de bulunmaktadır.
Kaynak: İslam Ansiklopedisi