MRNA nedir ve hangi aşılarda var? MRNA aşısı canlı aşı mı?
Güncelleme Tarihi:
MRNA nedir sorusu, özellikle Koronavirüs'ten korunmak amacıyla Covid-19 aşısı vurdurma aşamasında olan kişilerin araştırdığı konular arasında yer alıyor. Literatürde “mesajcı RNA” (ribonükleik asit), DNA’dan üretilen bir biyomolekül olarak biliniyor. mRNA aşılarında geleneksel aşılardan farklı olarak zayıflatılmış patojen yerine vücuda virüsün bir proteininin mRNA’sı veriliyor. Böylece bağışıklık sisteminin virüs olmadan harekete geçmesi ve virüse karşı antikor üretmesi hedefleniyor. Peki, MRNA aşısı canlı aşı mı? İşte, p bilgiler
mRNA aşısının temelleri 1990’lı yıllarda, Macar asıllı bilim insanı Katalin Kariko’nun Pensilvanya Üniversitesi’ndeki gen çalışmaları ile atıldı. Kariko bu fikrine o dönem çok destek bulamasa da, son 15 yıldır aynı üniversitede salgın hastalıklar uzmanı olan Dr. Drew Weissman ile ortak aşı çalışmaları yürüttü. İşte, mRNA aşıları hakkında bilgi...
MRNA NEDİR?
Sağlık Bilimleri Üniversitesi Gülhane Tıp Fakültesi Tıbbi Mikrobiyoloji ve Tıbbi Viroloji Uzmanı Doç. Dr. Fatih Şahiner hem mRNA’yı hem de mRNA aşılarını daha iyi anlamak isteyenler için önemli bilgiler verdi.
BAKMADAN GEÇME!
İnsanın yaşamının devamlılığı için hücrelerimizde sürekli binlerce protein üretildiğini hatırlatan Şahiner, süreci “Hangi proteinin ne kadar miktarda ve ne kadar süre ile üretileceği o hücreye, hormonlar gibi sinyaller aracılığıyla iletilir.
Sinyal hücre çekirdeğine ulaştığında kromozomal DNA’mızdan hücre içindeki fabrikalara sentezlenmesi gereken protein ile ilgili bir kısa mesaj gönderilir. mRNA’lar bu mesajı taşıyan moleküllerdir. Tıpkı telefonlarımızla gönderdiğimiz kısa mesajlar gibi” sözleriyle özetledi.
Şahiner, mRNA’ları protein üretim fabrikalarına gönderilen siparişlere benzeterek şöyle devam etti:
“Covid-19 gibi viral enfeksiyonlarda, virüsler hücreye girip kendi istedikleri siparişleri verirler. Virüs giren hücredeki fabrikalar kendi işlerini bırakıp virüslerin çoğalması için gereken proteinleri üretir. Covid-19’da bunlar 27 adet proteindir. Bazen bu siparişleri yetiştirebilmek için hücre tüm kaynaklarını tüketir ve ölür.
Aşı ise virüsten önce hücreye girerek sadece bir protein (S proteini) sipariş eder. Bu siparişle üretilen yabancı protein vücudumuzda bağışıklık sistemi tarafından tanınır ve gelecekte aynı proteini taşıyan virüsle karşılaştığımızda güçlü bağışıklık yanıtı verilir.”
BAKMADAN GEÇME!
MRNA AŞISI CANLI AŞI MI?
Bu mantığın bütün aşılar için aynı olduğunu ifade eden Şahiner, mRNA aşılarının farklı amaçlarla birkaç protein sipariş verecek şekilde veya belirli bir süre için kendini kopyalayabilecek şekilde de tasarlanabildiğini vurguladı.
MRNA AŞISI CANLI AŞI MI?
MRNA aşısı canlı aşı olarak bilinmektedir. Şu anda Bİontech ve Moderna aşıları bu formatta üretilmiştir.
mRNA aşılarının DNA'yı değiştirdiği iddiaları doğru mu? mRNA aşıları güvenli mi? 'Bilim Kurulu Üyesi açıkladı..
Koronavirüs Bilim Kurulu Üyesi Kayıpmaz, "mRNA aşıları DNA'ya girmiyor. Hücrenin sitoplazmasında gerekli proteini sentezlettirdikten sonra kendiliğinden yok oluyor. İnsan sağlığını tehdit edici etkilerinin olmasını beklemiyoruz." dedi.
Sağlık Bakanlığı Koronavirüs Bilim Kurulu Üyesi Doç. Dr. Afşin Emre Kayıpmaz, şu ana kadar gerçekleştirilen çalışmalarda, yapılan aşıların, halsizlik, baş ağrısı, uygulama bölgesinde ağrı gibi basit, tolere edilebilir yan etkileri olduğunu belirterek, "Bu yan etkilerden kaçıp, aşının etkinliğini hiçbir zaman unutmamamız gerekir." dedi.
Kayıpmaz, Kovid-19 aşılarının uygulandığı Ankara Şehir Hastanesi içindeki Yüksek Güvenlikli Adli Psikiyatri Hastanesi'nde AA muhabirine açıklamalarda bulundu.
Vatandaşın aşıya yoğun ilgili gösterdiğini aktaran Kayıpmaz, aşıların ülke genelinde yaygın uygulanmasının çok önem taşıdığını çünkü hastalıktan kurtuluşun en önemli aracının aşı olduğunu söyledi.
BAKMADAN GEÇME!
Kayıpmaz, bazı varyantlar nedeniyle dünyanın çeşitli bölgelerinde Kovid-19'un etkilerinin hala sürdüğünü belirterek, aşının hastalıktan kurtulmayı veya hastalığa yakalanılsa dahi çok hafif atlatmayı sağladığını ifade etti.
Dünya genelinde 2,4 milyar dolayında aşı yapıldığını dile getiren Kayıpmaz, her gün dünyanın her yerinde milyonlarca doz aşı uygulandığını vurguladı.
Salgını bitirmede insanlara ulaşabilen her aşının son derece değerli olduğuna dikkati çeken Kayıpmaz, sözlerini şöyle sürdürdü:
"Bu aşıların her birinin değişik üretim teknikleri var, değişik tekniklerle üretiliyorlar ama şunu bilmeliyiz ki hem bizim Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu tarafından hem Amerika'da FDA ve Avrupa'da EMA tarafından acil kullanım onayı alan tüm aşılar, şu anda ciddi güvenlik ve etkinlik testlerinden geçmiş aşılar. Ondan sonra acil kullanım onayı alabiliyor. Yani bunların tolerabilitesi ve insanlarda yarattığı yan etkiler yakından izleniyor. Onun üzerine acil kullanım onayı veriliyor."
"Bu hastalıkla karşılaşsak dahi daha hafif atlatmamızı sağlayacak"
Aşının birtakım endişelerle yapılmamasının daha sıkıntılı sonuçlar doğurabileceğine değinen Kayıpmaz, şunları kaydetti:
"Her türlü ilacın olduğu gibi aşıların da çok nadir yan etkileri bulunabilir ama şu ana kadar yapılan çalışmalarda, şu an uyguladığımız aşıların en sık karşılaşılan yan etkileri uygulama bölgesinde ağrı, halsizlik, baş ağrısı gibi basit, tolere edilebilir yan etkiler. Bundan dolayı bu yan etkilerden kaçıp, aşının etkinliğini hiçbir zaman unutmamamız gerekir.
Aşının şu anda bize sağlayacağı katkı, acil servise, yataklı servis ya da yoğun bakıma ihtiyacımızı çok çok düşük oranlara indirmesi. Aşı, bu hastalık dolayısıyla sağlık kuruluşuna duyduğumuz ihtiyacı en aza indirecek ve bu hastalıkla karşılaşsak dahi daha hafif atlatmamızı sağlayacak. Bu da toplum sağlığı açısından da birey sağlığı açısından da son derece önemli bir nokta."