Hepimiz birer efsaneydik, hâlâ da efsaneyiz
Güncelleme Tarihi:
Onlar gibisi neden gelmiyor?
Onlar Cindy Crawford, Claudia Schiffer, Naomi Campbell, Linda Evangelista, Christy Turlington’dan oluşan ‘The Big 5/Büyük Beşli’ çetesinin, Türkiye karşılığıydı. Türk podyumlarının efsaneleri Ceylan Saner (44), Begüm Özbek (44), Sema Şimşek (42) Deniz Pulaş (49), Sabahat Doğanyılmaz’dan (51) bahsediyoruz. Aradan 25 yıl geçti ama yerleri dolmadı, dolamadı…
Podyumlarımızın gelmiş geçmiş en şöhretli, en profesyonel, en saygın beş modelini yeniden bir araya getirdik ve sorduk: “Sizin gibiler neden gelmiyor?”
BAKMADAN GEÇME!
TOP MODEL OLMAYI NASIL BAŞARDINIZ?
Ceylan Saner: 1992’de başladım, 2016’da bıraktım. Dolu dolu 24 yıl. Annem eski manken. Hatta 1967 yılının Türkiye güzeli. Türkiye’deki ilk mankenlik ajansının kurucusu Başak Gürsoy annemin arkadaşıydı. Ben de Başak ablanın elinde büyüdüm. Süse püse çok meraklı bir genç kızdım. Annemin kıyafetlerini giyer, boyanır, aynanın karşısında pozlar verirdi. Biraz uzayıp güzelleşince Başak Abla beni ajansına almak istedi. İlk defilem 1992 senesinde Vural Gökçaylı defilesiydi. Final sahnesinde gelinlik giymiştim. Hayatımda ilk kez topuklu ayakkabı giyiyor, en zor kıyafeti taşıyor ve Moda Deniz Kulübü’nün merdivenlerinden iniyordum. Türkiye güzelinin kızı Ceylan olarak anılarak mankenliğe başlamış oldum.
TOP MODEL OLMAYI NASIL BAŞARDINIZ?
Begüm Özbek: Yıl 1989. Takım sporları ile ilgilenen, Galatasaray, Yeşilyurt Spor gibi takımlarda Voleybol ve hentbol oynayan bir genç kızım. İnce, uzun ve atletik olduğum için olduğum için yolda yürürken bir reklam ajansı sahibi tarafından keşfedildim. Çalışmaya başladığımız ilk ayda 10 tane reklam filmi çekmiştik. Benim hayalim tarih okumak veya arkeolog olmaktı hayat beni bambaşka bir yere götürdü. Reklam filmlerinden sonra Emel Kasapoğlu’nun mankenlik ajansı Marie France’a transfer oldum ve ısrarlar üzerine ‘The Best Model of Turkey’ yarışmasına katılıp, birinci oldum. Ardından ‘Best Model of The World’ yarışmasında dördüncülük geldi. Henüz 17 yaşındaydım. Hayatimin farklı bir akışa girdiğinin farkındaydım.
BAKMADAN GEÇME!
TOP MODEL OLMAYI NASIL BAŞARDINIZ?
Sema Şimşek: Gururla söylüyorum 24,5 yıl oldu. Aklımın ucunda yoktu mankenlik. Hep manken gibi kız demelerine rağmen utangaç tarafımın bu işi yapmaya uygun olmadığını düşünüyordum. Bir gün okulumuzda, mankenlerin öğrenciler arasından seçildiği bir defile düzenlendi. Reha Yeprem bizi üç ay çalıştırdı. Defile günü geldiğinde tek yapmak istediğim şey kaçmaktı. Dizlerim heyecandan ve korkudan birbirine vuruyordu. Hayatımda ilk kez yüzüme makyaj yapılmıştı. Beni sahneye ittiler, yürüdüm. Bilin bakalım defileyi izlemeye kim gelmişti? Deniz Pulaş ve bazı ajanslar. Sonrasında teklifler gelmeye başladı. Ben de podyumda olmaktan haz aldığımı anladım. Birini seçtim ve bir hafta sonra ilk profesyonel para kazandığım defileye çıktım. İkinci yılda Best Model Turkey birincisi ve dünya dördüncüsü oldum. Kader diye buna derim.
TOP MODEL OLMAYI NASIL BAŞARDINIZ?
Deniz Pulaş: Modelliğin hayatımın işi olacağına çocukken karar vermiştim ama nasıl başlayacağımı bilmiyordum. 118’i aradım Başak Gürsoy’un telefonunu istedim. Annesi açtı, “Kızım burası ev, ajansı ara” diyerek numarayı verdi. Utandım. Ajansa görüşmeye gittiğimde “biz sizi ararız” deyip yolladılar. Aradılar da. Üçüncü elemeden sonra yürüyüş kursu başladı. ‘Eldiven nasıl tutulur’dan, ‘palto nasıl taşınır’a kadar... Başlangıçta pek iş gelmiyordu. Taa ki saçlarımı sarıya boyatana kadar. ‘Zayıf Deniz’, birden ‘Avrupai Deniz’ oluverdi. Yabancı koreografların beni Vakko kadrosuna dâhil etmesinden sonra kariyerim başladı. Ne büyülü yıllardı! Bu işte torpil geçmez. Olur ya da olmaz. 1991 yılında Best Model of Turkey birinci, World’de ise ikinci oldum.
BAKMADAN GEÇME!
TOP MODEL OLMAYI NASIL BAŞARDINIZ?
Sabahat Doğanyılmaz: Uzun yıllar bale yapmıştım. Dekorasyona meraklıydım. LCC’de iç mimari kursuna yazıldım, yan sınıftaki mankenlik ve zerafet kursunun eğitmenleri bana “Senin burada olman lazım” dediler. Denemek istedim. ‘Lady Okulu’ gibiydi. Sadece mankenlik değil, sofra nasıl hazırlanır, makyaj nasıl yapılır her şeyi öğrendik. Çok keyif aldım. Kurs bitince Başak Gürsoy’a başladım. İlk defilem Türkiye’nin gelmiş geçmiş en büyük moda organizasyonu Vizon Şov’da oldu. Altı ay sonra büyük bir Amerika turuna çıktık. New York’tan Los Angeles’a her yerinde defile yaptık.
MANKENLİK KARİYERİNİZ SİZE NE KAZANDIRDI, NELER GÖTÜRDÜ?
Ceylan: Gençliğimi güzel yaşadım. Pek çok ülke gezdim, çok kıymetli insanlarla tanıştım, alkışlandım. Satın almadan en iyi modacıların tasarımlarını giydim. Ama en önemlisi kendi özgürlüğümü, kendi paramı kazanarak genç yaşta elde ettim. Kaybettirdiği hiçbir şey yok. İyi ki modellik yapmışım.
Begüm: Bana kaybettirdiği hiçbir şey yok. Çok güzel insanlar tanıdım, harika dostlar kazandım, genç yasta onlarca ülke gezdim, gördüm ve en önemlisi sevdiğim işi yaptım.
Sema: Çok şey kazandırdı. Görsel olarak bilmeseler bile, moda dünyasında Sema Şimşek ismi var. Bununla gurur duyuyorum. Çünkü bu ismi yaparken prensiplerimden ve inançlarımdan asla ödün vermedim. Babamı hiç utandırmadım, oğlumun benden utanacağı hiçbir şey yapmadım.
Deniz: Bu mesleğin kazandırdıkları yıllara dayanan dostluklar… Kavga, gerginlik hiç hatırlamıyorum. Hâlâ görüşür, hâlâ eğleniriz yıllar hiç geçmemiş gibi... Bu meslek saygıyı fazlasıyla hak ediyor. Yine de 25 yıla yakın mankenlik yapacağıma bir bakkal dükkânı açsaydım, 25 yılın sonunda illa ki marketler zincirim olurdu diye düşünmüyor da değilim.
Sabahat: Dünyayı gördüm, şahane yerler dolaştım. O dönem bu işler protokol daveti ile yapılırdı. Yurtdışında bizi büyükelçiler, devlet erkanı karşılar ve çok iyi ağırlarlardı. Biz Türkiye’yi temsil ediyorduk.
BAKMADAN GEÇME!
TÜRKİYE’DEN HÂLÂ TOP MODEL ÇIKMADI… SİZİN GİBİLER NEDEN GELMİYOR?
Ceylan: Modellik bence hiçbir zaman meslek olarak görülmedi. Çünkü üniversiteden mezun olmana gerek yok, sürekliliği yok, kartvizitin olmadığı için saygı duyan da yok. Ben şanslıydım ki Sabahat’ların, Deniz’in dönemini yakaladım, tıpkı Begüm ve Sema gibi… Bizden sonra Çağla Şikel, Özge Ulusoy gibi şahane modellerimiz oldu. Sonra Türkiye’de defileler azalmaya başladı, tekstil zor günler yaşamaya başladı, firma defileleri bitti. Yani fazla ihtiyaç da kalmadı mankene. Ben Sabiş’leri rol model almıştım ama şu anda genç kızlarımızın önünde bir rol modelleri de yok.
Sema: Burada artık top model yetişmemesinin en büyük sebebi her ne kadar var görünse de böyle bir sektörün kalmayışı. Buna en büyük sebep olarak reklam yasakları... Reklam yasakları gelince o büyük firmalar 70 kişilik manken kadrosuyla defile yapmayı bırakıp daha küçük tanıtımlara döndü. Bu tanıtımlar döneminde ‘popüler manken’ dediğimiz magazin değeri olan mankenler ön plana çıktı ve maalesef işin büyüsü bozuldu. Bizim dönemimizde gerçekten bir meslekti. Ayın en fazla beş günü boş olurduk ve hayatımızı geçindirirdik, birikim bile yapardık. Şimdi asla bu kadar çok iş imkânı yok. Modellik artık bir meslek değil, söylemek beni üzüyor ama ancak hobi olarak yapabilirsiniz.
TÜRKİYE’DEN HÂLÂ TOP MODEL ÇIKMADI… SİZİN GİBİLER NEDEN GELMİYOR?
Begüm: Küreselleşme Türk tekstilini bitirdi. Yabancı markalar pazara girince Türk markalarının birçoğu yok oldu. Yabancı markalar da İstanbul’da defile yapmadığı için mankenlere ihtiyaç kalmadı. Bu sebepten yeni manken yetişmiyor ve manken arkadaşlar da dizilerde oynuyor.
Deniz: 90’larda, Dünyada Naomi(Campbell), Claudia (Schiffer), Cindy (Crawford) fırtınası eserken biz de Türkiye’de yoğun olarak çalıştık. Türk tekstili yükselişteydi, ihracat fazlaydı. Yabancı markaların ve modellerin ülkemize girmesiyle, büyük firmaların hiçbiri defile yapmaz oldu. Aileler “kızımız, oğlumuz manken olsun” derlerdi. Şimdi dizi oyuncusu olsun diyorlar. Hele erkek mankenlerin bu meslekten para kazanmaları imkânsız günümüzde.
Sabahat: Türk tekstili büyük yara aldı. Artık defile yok. Diziler ön planda. Benim 2009’da bir sinema filmi deneyimim oldu. Reha Erdem’in 5 Altın Portakal alan filmi Kosmos’da oynadım. Çok keyifliydi. Dizi yapmam ama sinema filmine sıcak bakıyorum. Çok yakında Meltem Cumbul’dan oyunculuk eğitimi almaya başlıyorum.
BAKMADAN GEÇME!
‘BÜYÜK BEŞLİ’ NEDEN FARKLI?
Ceylan: Biz mankenliği aşkla yaptık. Ünlü olmak gibi sebeplerimiz yoktu. Sadece severek, hissederek yürüdük, taşıdık kıyafetlerimizi. Müzik kulağı olmayan iyi bir manken kabul edilmezdi. Müziğin içindeki sayıları sayarak yürümeyi öğrendik. Defileler bile değişti artık. Haldır haldır sağ kapıdan çıkıp, sol kapıdan giriyorlar. Bir de yabancı manken meselesi var. Onların talep görmesi disiplin ve bütçe ile alakalı. Yabancı model belirli bir dönem geliyor, az bütçeyle işini son derece disiplinle yapıyor. Onlar güzel, işini severek yapan, meşhur olmak için değil, işine odaklanan kızlar...
Begüm: Bizden sonra da dünya standartlarında modeller çıktı aslında. Örneğin Didem Soydan başarılı ve yetenekli. Kendi adıma konuşursam ben disiplinli, işine bağlı ve işini çok seven biriydim. Kendimi sürekli yeniden keşfettim korkusuzca ve keyifle. Yabancı modellerin piyasaya girmesi bence harika. Serbest ekonomi ve serbest market her zaman daha sağlıklı.
‘BÜYÜK BEŞLİ’ NEDEN FARKLI?
Sema: Bizim yaptığımız iş ekip işi. Herkesin birbirine sevgisi olmasa da saygısı olmak zorunda. Ve inan biz birbirimize çok saygılıydık. Provaya geç kalmak, ön planda olmak gibi bir durum asla yoktu. Ailelerimizden çok birbirimizi görüyorduk ve birçoğumuz aileden de yakın olduk. En büyük fark bu sanırım. Hiçbir zaman mankenliği aracı olarak kullanmadık
Deniz: Bizim saygımız, dakikliğimiz, ilgimiz çok farklıydık. Temizliğimizle fark yarattık. Aynı firmaların bizimle vazgeçmeden çalışmasının sebebi bu.
Sabahat: Bizim dönemde mankenlik matematik işiydi. Kafanın çalışması lazımdı. Provalarda Uno oynardık biz. Arkadaşlıklarımız sahiciydi.
BAKMADAN GEÇME!
ŞİMDİ NELER YAPIYORSUNUZ?
Ceylan: Ben mankenliğe başladığım dönemlerde TRT’de bir eğlence programı sundum. Yıllar geçtikçe mankenlik yanında, sunuculuk da yapmaya başladım. Sonra kurumsal şirketlerin toplantıları, ödül törenleri sunmaya başladım. 2000 den beri özel sektörde sunuculuk yapıyorum.
Begüm: Amerika’da otelcilik üzerine dört yıl üniversite okudum ve farklı otellerde üst düzey yönetici olarak çalıştım. İstanbul’a döndükten sonra uzun sure aynı alanda çalışmaya devam ettim. Şu anda yoga hocası olmak için yurt dışında eğitim almak ve otelcilik eğitimim ve tecrübemle harmanlayıp bir şeyler yapmak istiyorum.
Sema: Mankenliğe başladığım dönemde aynı anda reklam filmlerin de oyunculuk da yapmaya başladım. Bu dönemde çalıştığım yönetmenler hep sinema yüzüm olduğunu söylediler. Ben de eğitim aldım ve bazı projelerde rol aldım. Simdi reklam, dizi ve sinema oyunculuğu yapıyorum. Bunun yanında da sağlık sektörüne çok meraklı biri olarak medikal estetik ve sağlık programı sunuyorum. Ve yeni yılda vizyona girecek uzun metraj bir sinema filmimiz var. İsmi ‘Yeni Başlayanlar İçin Hayatta Kalma Sanatı.’
ŞİMDİ NELER YAPIYORSUNUZ?
Deniz: Mankenlik mesleğim 30’ların ortasında hafiflemişti. 36 yaşında anne oldum. Öncesinde beş yıl tiyatroyla geçti ama Nehir’den sonra tiyatroya da veda etmek zorunda kaldım. Şimdi Erbulak Evi’nde yaratıcı yazarlık dersleri alıyorum. İncik boncuk dizmeye hiç hevesim olmadı. Söylemekten utanıyorum ama elimde bir kitap taslağı var modellikle ilgili. Herkesin kirli çamaşırlarını ortaya dökeceğim. Şaka tabii. Eğlenceli bir yazı dili ile podyum arkasına bir göz atacağız.
Sabahat: Modellik yaparken ‘Hayat’ dergisine kapak olmuştum. Küçücük bilincimle büyük laflar etmişim. “Bu işi zirvede bırakacağım” diye. Yaptım biliyor musunuz? 1995’de Beymen defilesinden sonra “bırakıyorum” dedim. İş kadınlığına soyundum. Ufuk Güldemir reklam servisinde çalıştım, Cen Ajans ve Ali Karacan ile de güzel işler yaptık. 2003’de günde 10 toplantı ve İstanbul’un kaosu ile mücalede ederken birden aydınlanma yaşadım. Pılımı pırtımı toplayıp Bozburun’a ailemin minik pansiyonunu yönetmeye gittim. 13 yıldır İstanbul’dan uzağım ve çok mutluyum.
BAKMADAN GEÇME!
GÜZELLİĞİNİZİ NASIL KORUYORSUNUZ?
Ceylan: “Güzellik” kelimesinin anlamı benim için bir bütündür “güzel insan” kelamını pek severim. Güzel kadın güzelde yaşlanabilen bir kadındır. Elimden geleni yapıyorum güzel yaşlanmak için desem yalan olur, daha iyi davranmam lazım kendime...
Begüm: Vejetaryenim. Her gün 8 saat uyurum. Sigara kullanmıyorum. İçki çok ender. Diyet yapmıyorum. Zihinsel, fiziksel ve ruhsal olarak sağlıklı olan herkes bence güzeldir. Bir de bol su içerim.
Sema: Benim güzellik anlayışım davranış olarak doğal, samimi ve iyi insan olmaktan geçiyor. Maalesef spor yapmayı sevmiyorum. Ama yürüyüş buna dahil değil. Tek başıma saatlerce uzun mesafe tempolu yürürüm. Diyet konusuna gelince ben zaten yaşamak için yemek yiyorum.
Deniz: Güzellikle ilgili ne düşünürsek düşünelim yaş geldi mi o cilt yer çekimine karşı koyamıyor arkadaş. Hele menopozdan sonra o canım beliniz 5 santim kalınlaşınca siz de “evlendiğimde belim şu kadardı” diyebiliyorsunuz… Bazı müdahaleler doğru yaş aralığında yapılırsa insan kendini daha iyi hissediyor.
Sabahat: Güzellik geniş bir kavram herkese göre. Benim güzellik anlayışım farklı ve sıra dışı olmaktan geçiyor. Ben burun ameliyatı yaptırsaydım bu kadar başarılı olamazdım. Beni ben yapan en önemli şey kemerli burnum. Bir de hiç estetik yaptırmadım. Kırışıklıklarımla mutluyum.
NE HABER AŞKTAN?
Ceylan: Hep yere basan, altı dolu, yoğun ilişkiler yaşadım. Bir ilişkinin başlarken “ruh ikizimi buldum” demedim, biterken “ruh öküzümmüş” diye yorumda bulunmadım. Ben hayat arkadaşlığına inanıyorum ve bunu yaşamaya çalışıyorum.
Begüm: Çok şanslıyım ki altın kalpli, dünya yakışıklısı bir sevgilim var. Bol miktarda 4 ayaklı çocuğum var. Anne olmak için illa ki doğurmak gerektiğini düşünmüyorum. Toplumda kadınlara evlenmek ve çocuk yapmak için uygulanan baskıları itici buluyorum. Evlilik ve çocuğa karşı değilim ama olmasa da olur.
Sema: Aşk konusunda bir tamamlanma yaşadım mı bilmiyorum ama aramızda her ne yaşanmış olursa olsun çocuğumun babasıyla yaşamış olduğum bir 15 yıl var. İyi ki olmuş ve Rüzgâr’ım doğmuş. İyi ki oğlumun babası o olmuş. Ama bu bir tamamlanma mı bilmiyorum. Aşk bana iyi davrandı mı onu da bilmiyorum. Ama bundan sonra gerçekten iyi davranmasını diliyorum.
BAKMADAN GEÇME!
NE HABER AŞKTAN?
Deniz: Ben aşka inanmıyorum galiba. Kimya diye bir şey var o da da sevgiye dönüşüyorsa ne ala. 13 yılın sonunda kızımın babasıyla yollarımızı yeni ayırdık. Şu an bu konuda konuşmaya başlarsam sütunlar yetmez… Herkesin yolu açık ve aydınlık olsun.
Sabahat: Hayatta gelişmemizde ve kendimi bulmamızda ilişkilerin çok büyük payı olduğunu düşünüyorum. Yaşadığım her ilişki benim hayatıma dokundu. Asla kâr-zarar hesabı yapmam. Bozburun’a yerleştikten bir yıl sonra pansiyonun kapısında eşimle tanıştım. Yol arkadaşıyız biz onunla. Sevginin farklı bir boyutunu yaşıyoruz ve birlikte yaratıyoruz. Bozburun Yat Kulübü ve Tuzla Yat Kulübü’nü birlikte yaptık. Şimdi yeni bebeğimiz ‘Kocabahçe Glamping.’ Enerjimiz güneşten, suyumuz kuyudan. Yemekleri ben yapıyorum. Detox ve yoga kampı gibi. Çocuk konusunu hep erteledim. Eşimin iki kızı, bir kızından iki torunumuz var. Yeğenlerimin de annesiyim zaten. Yani anlayacağınız hazıra kondum.
BU MESLEK ARTIK KALMADI
Meleklerden tavsiye vermelerini istedik. İşte modellik yapmak isteyenler için yol haritası…
Ceylan: Ne yaparsanız yapın saygı duyduğunuz bir işi, başkalarının da saygı duyacağı şekilde yapın. Parayla satın alamayacağın tek şey saygıdır.
Begüm: Ne istediğinizi bilin. Kendinize iyi bakın. Bu işi sevmiyorsanız hemen bırakın ve sevdiğiniz işi yapın.
Sema: Bu meslek artık kalmadı. Hobi olarak yapabilirsiniz. Tıpkı benim manevi tatmin için hâlâ bazı işleri kabul etmem gibi.
Deniz: Bu mesleğe gönül veren gençlerimiz iyi bir ajansa başvursunlar. Eğitimlerini asla asla bırakmasınlar. Ben modelliğe başlayınca spor akademisini başlamadan bıraktım. Çok pişmanım.
Sabahat: Eğitim çok önemli. Mankenliğe başlayınca acayip renkli bir hayat sunuluyor ve yapmanız gereken şeyler sürekli erteleniyor. İsterlerse ikisini de yapabilirler. İçimizi de doldurmamız gerekiyor. Zaten güzellik içten dışa yansıyandır.
BAKMADAN GEÇME!
PEKİ SİZİN EFSANENİZ KİM?
Ceylan: Hepimiz efsaneydik, hâlâ da efsaneyiz. Bugün burada belki 5 kişiyiz ama 105 de olabilirdik.
Begüm: Benim için Türkiye’nin tek efsanesi Sabahat Doğanyılmaz’dır. Dünyada ise Christie Turlington.
Sema: Türkiye’den isim söylemek çok zor ama objektif bakarak podyumda Güzide Duran şahaneydi. Dünyada ise tabii ki Kate Moss.
Deniz: Meslekte herkesin önünü açan ilk modellerimize teşekkür etmek isterim. Lale Belkıs, Nebahat Çehre, Bilge Tuğsuz, Yıldız Mavitan, Semra Tınaz, Hülya Yiğitalp en çok da Başak Gürsoy. Başak Gürsoy ile ilgili herkesin bilmediği bir şey söyleyeyim, Kendisi Çapamarka’nın Ezogelin çorba paketlerindeki tahta kaşık tutan köylü kızıdır. Bana göre dünyanın en efsane modeli ise Carmen Dell’Orefice. Onun gibi 85 yaşında da podyuma çıkmak isterdim. Bizim dönemde ise Linda Evangelista var. Türkiye’ye defileye geldiğinde önce beden ölçüleri yollanmıştı. Benimki ile aynı diye üzerimde her şey prova edildi. Geldiğinde giydiğindeyse fermuarları patlamıştı. Kulakları çınlasın.
Sabahat: Linda Evangelista’ya bayılırım. Türkiye’de ki ilk idolüm ise 80’lerde Semra Tınaz. Bir iki yıl onu taklit bile ettim. Sonra kendi tarzım oturdu.
Fotoğraflar: Bayazıt Şimşek
Stüdyo: Santral Fotoğraf
Styling: Sibel Arna – Elvan Tığlıoğlu
Kıyafetler: Mudo, Jaquette, Adl, Lidyana, Trendyol, Barrus, Ceren Mercanlı, Pelin’in Ayakkabıları, Loft
Makyaj: Demet Altan, Cem Bozkurterdem (Makeup Academy)Saç: No 21'den Burhan Çılgın ve Harun AteşYemek Sponsoru: Sushico
BAKMADAN GEÇME!
