Güncelleme Tarihi:
Hatırlatma dozu nedir, sorusu Sağlık Bakanı Koca'nın açıklamaları sonrası yeniden gündeme geldi. Türkiye ve dünya genelinde aşılama hızı sürerken, Sağlık Bakanlığı yetkilileri ile uzmanlardan da hatırlatma dozu uyarısı geldi. Çoğu aşı için zamanla azalan bağışıklık düzeyini yeniden arttırıp eski seviyesine ulaştırmak için bir uygulanan hatırlatma dozu günlük tıp pratiğinde “RAPEL DOZU” deniyor.
Bir kaç istisna dışında aşılar için de belirli bir “güven aralığı” var. Bu aralık aşıdan aşıya değişebiliyor. Aralığı belirleyen şey ise aşının sağladığı hücresel ve salgısal koruma gücü, yani antikor düzeyi ve T hücresi bağışıklığı oluyor. Özetle çoğu aşı için zamanla azalan bağışıklık düzeyini yeniden arttırıp eski seviyesine ulaştırmak için bir “güçlendirme dozu”, bir “hatırlatma dozu” yani bir çeşit “pekiştirme dozu” gerekebiliyor.
İlk bağışıklamadan sonra, bir hatırlatma enjeksiyonu veya bir hatırlatma dozu, bağışıklık kazandırıcı antijene yeniden maruz kalmadır. Bu antijene karşı hafıza zamanla azaldıktan sonra, o antijene karşı bağışıklığı tekrar koruyucu seviyelere yükseltmesi amaçlanır.
Birincil aşılamayı takiben bir hatırlatıcı doz ihtiyacı çeşitli şekillerde değerlendirilir. İlk yol, birincil doz verildikten birkaç yıl sonra bir hastalığa karşı spesifik antikorların seviyesini ölçmektir. Bir antijenin uyarılmasından sonra antikorların hızlı üretimi olan anamnestik yanıt, belirli bir aşının hatırlatma dozuna olan ihtiyacı ölçmenin tipik bir yoludur. Yıllar önce bir birincil aşı aldıktan sonra anamnestik yanıt yüksekse, büyük olasılıkla bir hatırlatıcı doza ihtiyaç yoktur veya çok azdır. İnsanlar ayrıca birincil aşının uygulanmasından belirli bir süre sonra o antijene karşı aktif B ve T hücre aktivitesini ölçebilir veya aşılanmış popülasyonlarda hastalığın prevalansını belirleyebilir.
Koronavirüs Bilim Kurulu bugün video konferans ile bir araya geldi. Kritik toplantının ardından Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, yazılı açıklama yaptı. Yeni varyantlara karşı en iyi çözümün aşı olduğunu vurgulayan Bakan Koca, şunları ifade etti;
Bilgilerimiz, inaktif aşıdan 3 ay sonra yapılan hatırlatma dozunun koruyuculuğu çok önemli ölçüde artırdığını göstermektedir. 3 doz aşı olmuş vatandaşlarımızın vaka sayıları içindeki oranı %2’den daha azdır. 2 doz mRNA aşısı olan vatandaşlarımızın da ikinci doz üzerinden 5-6 ay geçtikten sonra hatırlatma dozuna ihtiyaç duyacakları öngörülmektedir.
Bunun en önemli örneklerinden biri 18 yaş üzeri nüfusunun tamamını aşılamış bulunan İsrail’de 2. doz uygulamasından 6 ay sonra vaka sayılarının hızla artış göstermesidir. Yaklaşık 8 milyon nüfusta günlük 10 bin civarında vaka görülmesi, bizim nüfusumuza oranlandığında günde 100 bin vakaya karşılık gelmektedir. Türkiye’de hatırlatma dozu ihtiyacı tespit edilerek uygulamaya erkenden başlanmış, olası 100 bin vakalık etki 20 bin civarında günlük vaka ile sınırlanmıştır.
Tüm parametreler hatırlatma dozu uygulamasının virüse karşı korunmada son derece önemli olduğunu göstermektedir. Ülkemizde hatırlatma dozu zamanı gelen yaklaşık 6 milyon vatandaşımız bulunmaktadır. Vakit kaybetmeden hatırlatma dozunuzu olmanızı istirham ediyoruz. Görünen o ki, tüm aşı türlerinin sınırlı süreyle koruyuculuğu yüksek seyrediyor. Tam bağışıklık sağlanana kadar aşılarımızı olarak kendimizi ve sevdiklerimizi koruma altına alalım.