Gelin, evlerimizi zehirden arındıralım
Güncelleme Tarihi:
Evlerimizde tüketerek ömrümüzü kısalttığımız her ürünün doğal bir alternatifi var. Mercan Yurdakuler tarafından başlatılan ‘Zehirsiz Ev’ girişimi bize unutulmuş doğal ve sağlıklı reçeteleri yeniden hatırlatıyor. ( Yücel SÖNMEZ)
Evlerimizde tüketerek ömrümüzü kısalttığımız her ürünün doğal bir alternatifi var. Mercan Yurdakuler tarafından başlatılan ‘Zehirsiz Ev’ girişimi bize unutulmuş doğal ve sağlıklı reçeteleri yeniden hatırlatıyor.
Alerji, astım, egzama, bronşit, migren, hormonal bozukluklar, üreme bozuklukları, doğum kusurları ve kanser almış başını gidiyor. Bunların, yediğimiz-içtiğimiz böcek ilaçlarıyla, kullandığımız temizlik ve kozmetik ürünleriyle bağlantısı her geçen gün biraz daha sağlamlaşıyor. Peki, biz ne yapabiliriz? Her gün kullandığımız ürünlerden zehirli maddeleri eksiltme girişimi bu konuda bize rehberlik ediyor. Tüketerek ömrümüzü kısalttığımız her ürünün doğal bir alternatifi var. Mercan Yurdakuler tarafından başlatılan ‘Zehirsiz Ev’ girişimi bize unutulmuş doğal ve sağlıklı reçeteleri yeniden hatırlatıyor.
BAKMADAN GEÇME!
‘Zehirsiz Ev’ girişimi bir proje olarak değil, Mercan Yurdakuler’in anne olmasının ardından bir yaşam biçimi olarak başlamış. “Zehirsiz Ev, yaşam biçimimde yaptığım değişikliklerin meyvesi oldu” diyor.
Öğrendiklerini başkalarıyla paylaştıAnne olduktan sonra evde yıllar içinde yavaş yavaş değiştirdiği birçok şey olmuş. “Kimi ürünleri kullanmaktan vazgeçtim, kimilerini kendim yapmaya başladım, kiminin alternatiflerini keşfettim” diye anlatıyor yaşadığı değişiklikleri. Zaman içinde biriken bilgiyi, formülleri, deneyimi, başkalarının da yararlanması için www.zehirsizev.com adresindeki blogda paylaşmaya başlamış. “Beklemediğim kadar büyük bir ilgiyle karşılaştım. Ben evimin zehirsizleşme sürecini belgelerken, benimle beraber araştırmak, denemek isteyen bir sürü kişiyle tanıştım” diye anlatıyor Zehirsiz Ev serüvenini.
BAKMADAN GEÇME!
Ev yapımı lavabo açıcı
Lavabo tıkanıklıklarını açmak için fazlasıyla aşındırıcı ve tahriş edici kimyasallar kullanmak istemeyenlere nazik bir lavabo açma yöntemi...
◊ Malzemeler: 1 su bardağı karbonat (sodyum bikarbonat) veya çamaşır sodası (sodyum karbonat), 1-2 su bardağı sirke (asetik asit), 1 litre kaynar su, lavabo pompası.
◊ Kullanım: Karbonatı veya çamaşır sodasını lavabonun deliğini kapatacak şekilde dökün. Üzerine sirkeyi boşaltın. Karbonatla sirkenin tepkimeye girip köpürmeye başladığını göreceksiniz. Bunu okuldaki kimya deneylerinden de hatırlayabilirsiniz. Köpürme, borulardaki kalıntıların yerlerinden oynamasına yardımcı olacak. Köpürme azalınca kaynar suyu boşaltın. Kendinizi yakmamaya dikkat ederek lavaboyu pompalayın ve birazdan görmek zorunda kalacaklarınıza hazırlanın.
◊ Uyarı: Bu yöntemle çok ciddi tıkanıklıkları açmak mümkün olmayabilir. Bu uygulamayı acil durumlarla karşılaşmayı beklemeden tekrarlarsanız, tesisatçı çağırmak zorunda kalmaktan kurtulabilirsiniz.
Tabaklarda deterjan yememek için
Bulaşık deterjanının içindeki maddeler, tabaklar durulandıktan sonra dahi tabakta kalabiliyor. Eğer bulaşıklarınızda tamamen kimyasallardan kurtulmak istiyorsanız işte alternatifi...
◊ Malzemeler: 1 bardak çamaşır sodası (sodyum karbonat), 1 bardak karbonat (sodyum bikarbonat), 1/4 bardak limon tuzu (sitrik asit), 1/4 bardak kaya tuzu, 20-30 damla limon veya portakal uçucu yağı.
◊ Hazırlanışı: Kaya tuzunun içine seçtiğiniz uçucu yağı ekleyip iyice karıştırın. Limon tuzunu, karbonatı da ekleyin. Çamaşır sodasını ekleyip karıştırın. Burada hem asit hem baz maddeler kullandığımız için, aralarında oluşabilecek tepkimeden kaynaklanan gazların uçması için karışımı 1-2 saat havalandırın.
◊ Kullanım: Makinenin deterjan gözüne 1-1.5 yemek kaşığı koyun. Daha iyi sonuç almak için parlatıcı gözünü elma sirkesiyle doldurun.
BAKMADAN GEÇME!
Yüzeyler turunçgil koksun
Turunçgil kabukları ile bir yüzey temizleyicisi yapmaya ne dersiniz? Sonucu görmek için iki hafta sabretmeniz gerekse de buna değecek.◊ Malzemeler: 1/2 litre sirke, turunçgil kabukları (portakal, limon, turunç, greyfurt).
◊ Hazırlanışı: Turunçgil kabuklarını doğrayın. Büyük bir kavanozun içine sirkeyi koyup turunçgil kabuklarını ekleyin. Kavanozun ağzını kapatın. Serin ve doğrudan ışık almayan bir yerde iki hafta bekletin. İki haftanın sonunda süzün. Limonata görünümlü bir sıvı elde edeceksiniz. Bu sıvıya aynı oranda su ekleyin. Yani yarım litre sirke kullandıysanız, sonunda yaklaşık bir litrelik yüzey temizleyiciniz olacak.
◊ Kullanım: Doğrudan kavanozdan, şişeden kullanabileceğiniz gibi bir sprey şişesine de koyabilirsiniz. Yüzeylerde, parkede, armatürlerde, banyo ve mutfakta vs. kullanabilirsiniz. Bir bezle silmeniz yeterli. Durulamaya gerek yok.
◊ Uyarı: Mermer yüzeylerde kullanmayın. Kullanacaksanız, uzun süre temas ettirmemeyi ve iyice durulamayı unutmayın.
Dibi tutan tencere ve tavaya, kararan kaşıklara...
Dibi tutmuş tavalar, tencereler için hem ağır kimyasallar kullanmanızı gerektirmeyen hem de bileğinizi yormayacak bir yöntem var: Karbonat. Kararan kaşık ve fincanlar için de tek çare çamaşır suyu değil. Hatta çamaşır suyu en son çare bile değil.
◊ Malzemeler: Biraz karbonat, biraz su.
◊ Kullanım: Tencerenin/tavanın dibine ince bir tabaka karbonat serpin. Karbonatı kaplayacak kadar su ekleyin. Birkaç saat bekletin. Birkaç saat sonra tencerenin dibinin zahmetsizce kazınabildiğini göreceksiniz. Dibi temizlenen tencere ve tavanızı ardından saf zeytinyağı sabunuyla yıkayabilirsiniz. Kaşıklarıysa bir kaba koyup üzerlerine (fincanlarınsa dibine) karbonat serpin. Üzerine sıcak su döküp yarım saat bekletin. Süngerle hafifçe ovarak temizleyin.
BAKMADAN GEÇME!
Cam yüzeyler ışıl ışıl olsun
◊ Malzemeler: 1/2 bardak sirke (Sirke kokusundan hoşlanmayanlar, onun yerine limon suyu kullanabilir; yalnız limon suyu kısa sürede bozulduğu için bu tek kullanımlık bir karışım olur), 2 bardak su, 5-6 damla uçucu yağ (isteğe bağlı).
◊ Hazırlanışı: Malzemeleri bir sprey şişesinin içine koyup çalkalayın.
◊ Kullanım: Camların, aynaların üzerine püskürtün. Buruşturulmuş bir gazete kâğıdıyla veya bezle kurulayın (ya da lastikli cam sileceklerinden kullanın)
◊ Uyarı/ipucu: Uzun süre ticari cam temizleyiciler kullandıysanız, camlarınızda onlardan artakalan bir tabaka vardır. Bu da camlarda iz kalmasına sebep olabilir. Bu tabakayı çözmek için, bir-iki defaya mahsus, yukarıdaki karışımın içine 1/2 tatlı kaşığı sıvı sabun veya bulaşık deterjanı ekleyebilirsiniz. Sonraki temizliklerde yalnız sirke-su karışımıyla devam etmek yeterli.
Ev yapımı çamaşır deterjanı
◊ Malzemeler: 1 bardak rendelenmiş zeytinyağı sabunu veya herhangi bir parfümsüz bitkisel sabun, 1 bardak sodyum karbonat (çamaşır sodası), 1 bardak sodyum bikarbonat (karbonat), 10-15 damla uçucu yağ (isteğe bağlı).
◊ Hazırlanışı: Bir kalıp sabunu rendeleyin (bunun tamamı kullanılmayacak). Rendelenmiş sabunla toz halindeki diğer malzemeleri bir kapta karıştırın. Uçucu yağı ekleyip tekrar karıştırın (Ben limon çekirdeği yağı kullandım). Karışımı kapaklı bir kaba alın.
◊ Kullanım: Makinenin deterjan gözüne her zamanki kadar koyun.
◊ Uyarılar: Sodyum karbonata (çamaşır sodası) çıplak elle dokunmayın. Sodyum karbonatı ve bikarbonatı alüminyum kaplarla temas ettirmemeye dikkat edin. Özellikle yağlı lekeleri daha tazeyken sabunla bölgesel olarak yıkamak, bu karışımın etkinliğini artırıyor.
BAKMADAN GEÇME!
Cep telefonunuzda etiket okuma kılavuzunuz olsun
Propyl p-hydroxybenzoate veya n-dodecyl sulfate sodium... Bunlar, kozmetik ürünlerin içinde bulunabilen bazı maddeler. Kimileri oldukça zararlı, kimileri daha masum. Peki aradaki farkı nasıl anlayacağız?
Zehirsiz Ev’in Etiket Okuma Kılavuzu bu konuda size rehberlik edebilir. Kılavuza cep telefonunuzdan ya da tablet cihazınızdan ücretsiz ulaşmak da mümkün. Böylece veritabanını hep yanınızda taşıyabilecek, alışverişte daha sağlıklı seçimler yapabileceksiniz.
Uygulamayı cihazınıza kurup çalıştırdığınızda, temizlik, kişisel bakım, kozmetik ve bazı gıda ürünlerinde karşımıza çıkan maddeleri üç ayrı şekilde görüntüleme seçeneğiniz olacak:
◊ 1. Liste görünümü: Veritabanındaki maddeleri alfabetik sırayla veya artan ya da azalan puan sırasına göre görüntülemenizi sağlıyor.
◊ 2. Madde arama: Kimyasal madde ismiyle arama yapmanızı sağlıyor.
◊ 3. Ürün grubu arama: Belirli bir ürün grubunda sıklıkla bulunan maddeleri listelemenizi sağlıyor. Örneğin ‘şampuan’ yazdığınızda, şampuanlarda bulunması muhtemel kimyasallar listeleniyor. Tabii puanlarıyla birlikte.
Bunları biliyor musunuz?
◊ Ulusal Zehir Danışma Merkezi telefon: 114
◊ Pestisit kullanılan ev ve bahçelerde yaşayan 10 yaş altı çocukların lösemiye yakalanma riski 4-7 kat artıyor.
◊ Kazara zehirlenmelerin yüzde 90’ı evlerde gerçekleşiyor.
◊ Çay ağacı, okaliptüs, lavanta, limon ve adaçayı yağı antifungal, antiviral ve antibakteriyeldir.
◊ En iyi doğal dezenfektan güneştir.
◊ Avrupa’da 1990’larda yapılan araştırmalar, erkeklerde sperm sayısının 1938’den bu yana yarı yarıya azaldığını gösteriyor.
◊ Bir araştırmaya göre, en temiz mutfak tezgâhları neredeyse hiç temizlenmeyen bekâr evlerinde bulunmuş.