Favipiravir ilacı nedir koronavirüs (corona) tedavisinde kullanılış yöntemi nasıl?
Güncelleme Tarihi:
Koronavirüs salgının artması ile birlikte tedavide kullanılan ilaçlarda merak ediliyor. Bunlardan en öne çıkanı ise Favipiravir ilacı.. Sağlık Bakanlığı yayınladığı makale ile Favipiravir ilacının koronavirüs tedavisinde nasıl kullanıldığını açıkladı. Peki Favipiravir ilacı nedir ve corona virus tedavisinde nasıl etki eder? İşte detaylar
Bakanlığımız tarafından yayımlanan COVID-19 Erişkin Hasta Yönetimi ve Tedavisi Rehberinde olası/kesin COVID-19 olgularında antiviral tedavide ilaç kullanım önerileri aşağıda yer almaktadır.
T-705, Avigan veya favilavir olarak da bilinen Favipiravir, Japonya menşeili şirket Toyama Chemical tarafından RNA virüslerine karşı geliştirilmiş bir antiviral ilaçtır. Favipiravir grip, Batı Nil ve sarıhumma virüslerinin yanı sıra flavivirüsler, arenavirüsler, bunyavirüsler ve alphavirüslere karşı da etkinlik göstermektedir. Enterovirüsler ile Rift Vadisi ateşi virüsüne karşı etkinlik de rapor edilmiştir.Şubat 2020'de Favipiravir, Çin'de ortaya çıkan COVID-19 hastalığının deneysel tedavisi için incelenmektedir. 80 kişilik küçük bir araştırmanın sonuçlarına göre favipiravir, lopinavir/ritonavir kombinesine göre COVID-19 tedavisi için daha etkilidir. 17 Mart 2020 tarihli Çinli yetkililer tarafından yapılmış bir açıklamaya göre ilacın Vuhan ve Shenzhen'de meydana gelmiş vakaların tedavisinde etkili olduğu açıklanmıştır.Açıklamada, COVID-19 hastalığının tedavisinde, hastalığı hafif seyirde geçiren kişilerde kısa sürede iyileşmesini sağlanabileceğini ve ilacın 11 gün olan tedavi süresini 4 güne düşürebileceği belirtilmiştir.Daha önce SARS hastalığı için kullanılmış bir ilaç ham maddesidir.
BAKMADAN GEÇME!
Tedavi seçeneklerinin, randomize kontrollü çalışmalar çerçevesinde ve diğer bilimsel araştırmalar ile elde edilen bilgilere dayalı kullanımının, daha akılcı olduğu bilinmektedir. Bununla birlikte, içinde bulunulan durumun aciliyeti ve bilimsel verilerin kısıtlılığı nedeniyle, etkili olabileceği yönünde sınırlı da olsa veri bulunan tedavi seçenekleri, tüm dünyada yaygın bir şekilde bu hastalar için kullanılmaktadır. Viral enfeksiyonların genelinde olduğu gibi, SARS’tan ve influenzadan elde edilen veriler, antiviral tedavinin erken başlanmasının daha yararlı olduğunu düşündürmektedir. Bu nedenle, semptomatik olup da COVID-19 olasılığı düşünülen hastalara, hidroksiklorokin tedavisinin hemen başlanması önerilmektedir.
COVID-19 hastalarında olası tedavi seçeneklerinin kombine kullanımı, hasta özelinde ve var olan ilgili literatürün tümü değerlendirilerek düşünülmeli, kullanılan ilaçların etkileşimleri ve istenmeyen etkileri konusunda tedbirli olunmalıdır. Hidroksiklorokin QT aralığını uzatıp, ventriküler taşikardiye eğilim yaratabilir. Özelikle ileri yaşlı, kardiyak komorbiditesi olan, QT’yi uzatan başka ilaç kullanan, elektrolit bozuklukları olan hastalarda bu risk daha yüksektir. Bu nedenle COVID-19 nedeniyle hidroksiklorokin başlanacak veya almakta olan hastalarda QT uzaması açısından risk değerlendirmesi ve gereğinde kardyoloji konsültasyonu yapılarak karar verilmesi gereklidir.
Bakanlığımız tarafından yayımlanan tedavi rehberleri ve algoritmalar, COVID-19’un tedavisi konusunda yapılan öneriler, mevcut tüm kanıtların ve devam eden klinik çalışma protokollerinin değerlendirilmesiyle, kanıt olmayan durumlarda konunun uzmanlarının görüşleri doğrultusunda oluşturulmaktadır. COVID-19’un tedavisi konusunda yayımlanacak çalışmaların sonuçlarına göre bu önerilerin güncellenmesine devam edilecektir.
Kortikosteroid tedavisi 20.03.2020’de yayınlanan COVID-19’a uyarlanmış Avrupa Yoğun Bakım Derneği Sepsis Kılavuzunda sadece mekanik
ventilasyondaki ARDS olgularında 1-2 mg/kg/gün, metilprednizolon 5-7 gün olarak zayıf kanıt düzeyi ile önerilmektedir. ARDS olmayanpnömonide önerilmemektedir
BAKMADAN GEÇME!
COVID-19 Hastalarında Destek Tedavisi
“COVID-19 pozitif klinik semptomları olan ve tomografi ile bilateral infiltrasyonu görülen ARDS olgularında İmmun Plazma Uygulaması” SağlıkBakanlığı’nın ilgili kurullarının izni ile uygulanabilir.”
“COVID-19 hastalarına yönelik kök hücre gibi alternatif tedaviler Sağlık Bakanlığı’nın ilgili kurullarının izni ile denenebilir.”
Tosilizumab ve diğer anti-sitokin/anti-inflamatuar tedavilerle ilgili önerilerTanım olarak 53 yıllık geçmişi olan ARDS ve çok daha eskiden beri bilinen sepsis seyrinde anti-sitokin tedavilerinin yararlı olabileceğine dair kesinbir veri bulunmamakta ve bu ilaçlar rutin tedavide kullanılmamaktadır. ARDS tedavisinde randomize kontrollü çalışmalar ile sağkalımı arttırdığıgösterilen tek uygulama da akciğer koruyucu mekanik ventilasyondur. Sepsis genel olarak immünsüpresif bir durum olarak kabul edilmektedir ve seyrinde hasta kayıpları çoğunlukla nozokomial ve fırsatçı enfeksiyonlar nedeni ile olmaktadır. Anti-IL6R etkisi olan monoklonal tosilizumab antikoru gibi tedavilerin kendisinin de ARDS’ye neden olabileceğine dair veriler de mevcuttur.
Ancak farklı enfeksiyonlara bağlı gelişen sepsislerin seyrinde immün yanıtta farklılıklar olabileceği vebazı hastalarda hiperinflamatuvaryanıta bağlı sitokin fırtınası ile karakterize makrofaj aktivasyonu sendromu (MAS) ya da başka bir ifade ile edinsel (sekonder) hemofagositiklenfohistiyositozis (sHLH) bulgularının gelişebildiği bilinmektedir. Sepsis hastalarında yapılan tedavi çalışmalarının alt grup incelemelerinde de,eşlik edenMAS bulguları olan hastaların anti-sitokin tedavilerden yararlanabildiği görülmüştür.
COVID-19 enfeksiyonun seyri sırasında, sepsis ve ARDS bulguları olsun ya da olmasın MAS tablosunun gelişebildiği gözlenmiştir ve bu hastalarınanti-sitokin tedavilerden yararlanabileceği bildirilmiştir.
UYGULAMA ŞEKLİ:
Oral yoldan uygulanması mümkün olan hastalar;
Oral yoldan bir miktar su ile yutularak kullanılır. Favipiravir 200 Mg Tablet, aç karnına alınır. Favipiravirin oral biyoyararlanımı >%95’tir.
Yapılan çalışmalarda favipiravirin aç karna, yemekle veya yemekten 30 dakika sonra uygulanması konusunda anlamlı bir farklılık olmadığı ifadeedilmekte olup, prospektüse göre uygulama yapılması önerilmektedir.Oral yoldan uygulanması mümkün olmayan hastalar;
Çeşitli nedenler ile oral yoldan Favipiravir 200 Mg Tablet uygulaması yapılamayan hastalar için hastane eczacıları tarafından uygun ilaç hazırlamaalanlarında kişisel koruyucu ekipman eşliğinde bu kapsüller sıvı formda uygulanmak üzere hazırlanmalıdır.