Güncelleme Tarihi:
Passiflora (çarkıfelek meyvesi) yurt dışında tanınan ve oldukça sevilen, farklı kullanım alanları olan tropik bir meyve türüdür. Ülkemizde ise passiflora gösterişli çiçekleri nedeniyle peyzaj düzenlemelerinde süs bitkisi olarak kullanımıyla göze çarpmakta, genellikle “çarkıfelek” veya “saat çiçeği” olarak adlandırılmaktadır. Dünyada gerek besin değeri gerekse eczacılık alanında kullanımıyla dikkat çeken bu türün ülkemizin Akdeniz sahil bandında özellikle mikroklima bölgelerde rahatlıkla yetiştirilmesi mümkündür.
Çarkıfelek meyvesinin ana vatanı Güney Amerika olup hem tropik ve hem de subtropik iklime sahip yerlerde yetiştiriciliği yapılabilen bir türdür. Dünyada passiflora yetiştiriciliğinde, Brezilya ilk sırada yer almaktadır. Brezilya’yı Peru, Ekvador, Venezuela, Kolombiya, Güney Afrika, Sri Lanka, Avustralya, Yeni Zelanda izlemektedir. Tüketimi ise hem yetiştiriciliğinin yapıldığı ülkelerde hem de Avrupa, Amerika gibi birçok ülkede yaygındır.
Meyveler arasında büyüklük ve şekil açısından büyük farklılıklar görülür (Şekil 5 ve 6). Genellikle passiflora meyveleri oval veya yuvarlak şekillidir. Meyve rengi çeşide göre sarı veya mor renkli olabilmektedir. Çeşitlere göre meyve çapları ortalama 4-7 cm arasında değişim göstermektedir. Bazen küçük meyveler tamamen çekirdeksizken, büyük meyvelerde 200 adetten fazla tohum bulunabilir. Meyvede içerisinde koyu kahverengiden-siyaha kadar renk değişimi gösteren çok sayıda tohum yer alır. Tohumları, sarı-turuncu renkli, küçük, aromatik meyve suyu keseleriyle çevrilidir.
Passiflora meyvesi C, B1(tiamin), B2 (riboflavin), B5 (pantotenik asit) vitaminleri, kalsiyum (Ca), fosfor (P) ve protein içeriği (Çizelge 1) ile besin değeri açısından oldukça kıymetli bir meyvedir (Türemiş 2012). İçerdiği A vitamini ve beta karoten göz sağlığı açısından oldukça faydalıdır. Passiflora meyvesi birçok antioksidan madde içermektedir.