Bir ev alıp döneriz demiştik, 59 yıl geçti
Güncelleme Tarihi:
Almanya, 2. Dünya Savaşı’ndan sonra iş gücü açığını kapatmak amacıyla 1955’te İtalya, 1960’da Yunanistan ve İspanya ile anlaşmalar yaparak buralardan ülkeye işçi getirdi. Türkiye ile de 30 Ekim 1961’de İş gücü Anlaşması imzalanarak Türkiye’den resmi olarak Almanya’ya iş gücü göçü başladı. Türk işçiler 1973’ten sonra aile birleşimi yoluyla eşlerini ve çocuklarını yanlarına aldı. Almanya’da bugün 3 milyonun üzerinde Türkiye kökenli yaşıyor. Bunların önemli bölümünün ise Alman vatandaşlığı bulunuyor.
1961’den itibaren ülkeye ‘misafir işçi’ olarak gelen ardından ‘yabancı’ (Auslaender), daha sonra ‘göçmen kökenli insanlar’ (Menschen mit Migrationshintergrund) olarak nitelendirilen Almanyalı Türkler, hem Türkiye’nin ekonomisine hem de Almanya’nın kalkınmasına ve refahına önemli katkı sağladı. ‘Bir ev ya da bir traktör parası kazanarak Türkiye’ye geri dönme’ planlarıyla Almanya’ya gelen Türklerin çocukları bugün ülkede siyaset, spor ve bilim gibi birçok alanda önemli yerlere geldi. Alanlarında önemli şirketler de kuran Türk iş insanları Alman ekonomisine katkının yanında çok sayıda kişiye de istihdam imkânı sunuyor.
Türkler Almanya’da yabancı düşmanlığı gibi ciddi sorunlarla da karşı karşıya. 1990’lı yıllarda Mölln’de ve Solingen’de Türklerin evleri kundaklandı. 2000-2007 yıllarında ırkçı Nasyonal Sosyalist Yeraltı terör örgütü 8’i Türk 10 kişiyi katletti. Hanau kentinde Şubat 2019’da ırkçı bir Alman’ın terör saldırısı düzenlemesi sonucu 4’ü Türk 9 kişi hayatını kaybetti. Son yıllarda ibadethanelerine de ırkçı saldırılar yapılan Türklerin eğitim, çalışma ve sosyal hayatta da ayrımcılıkla karşı karşıya kaldığı yapılan çeşitli araştırmalarla tespit edildi.
BAKMADAN GEÇME!
Almanya’ya ‘İş Gücü Anlaşması’ kapsamında göç edenler daha çok lisan sorunu yaşadı. 1965’te Almanya’ya gelen Ayten Onyıl da en büyük sorunun Almanca bilmemesi olduğunu söyledi. Ancak bir iki ay içinde temel seviyede Almanca öğrendiğini belirten 83 yaşındaki Onyıl, çalıştığı şirkette Türk yemeği çıkması için yönetime nasıl başvurduklarını bu sözlerle anlattı:
“Beni el üstünde tutuyorlardı. ‘Türk yemeği lazım, Alman yemeği yiyemiyoruz’ dedik. İki kantinimiz vardı. Bir kantini bize ayırdılar. Bu sefer Almanlar da bizden fazla Türk yemeği yemeye başlayınca biz yemeksiz kaldık. "
BAKMADAN GEÇME!
"Herkes gibi ben de çok fazla kalmayı planlamıyordum. ‘Başımızı sokacak bir ev alalım gidelim’ diyorduk. Hele ben geldiğimde telgraf çektim, ‘Burada durmayacağım’ diye. Üstünden 55 yıl geçti.”
“Memnundum işimden, alıştım zamanla. Çocuklarım da burada doğunca, seneler gelip geçti. Şimdi Almanya ikinci vatanım oldu. İlk geldiğimizde daha az Türk vardı. Zaten Türkçe konuştuklarında şaşırıyorduk. Dönüyorduk arkamıza bakıyorduk, ‘Türk geliyor’ diyerek. Çok seviniyorduk. Parmakla sayılabilecek kadar azdık. Alışveriş yaparken de zorlanıyorduk. Her şeyi bulamazdık. Dolmalık biberi bile bulamıyorduk.”
BAKMADAN GEÇME!
Kuzey Ren Vestfalya (KRV) Uyum Meclisleri Birliği (LAGA) Başkanı Tayfun Keltek, Almanya’da Türkçenin konuşulmasının önemine işaret ederek, şunları söyledi: “Ana dil Türkçemiz bizim kişiliğimizin, var oluşumuzun ve belleğimizin en önemli unsurlarının başında geliyor."
"Bizim burada ana dilimize sahip çıkmamız, kendi belleğimize sahip çıkmamız demek. Bunu, gayet doğal bir istek olarak dile getirip Alman toplumuna anlatmanın zahmetine girmedik.”
BAKMADAN GEÇME!
“Ana dil başarıya engelmiş gibi tüm olanaklara rağmen maalesef bu konuda bir gerileme oldu. Özellikle doğal iki dillilik büyük bir zenginlik. Bu Almanlar tarafından tam olarak fark edilmediği gibi bizler de iki dilli yetişmenin öneminin tam olarak farkında değiliz. Gerek Türkçe gerekse Türk kültürü Alman toplumu tarafından yeterince dikkate alınmadı, hatta engellendi.”
“Ana dil başarıya engelmiş gibi tüm olanaklara rağmen maalesef bu konuda bir gerileme oldu. Özellikle doğal iki dillilik büyük bir zenginlik. Bu Almanlar tarafından tam olarak fark edilmediği gibi bizler de iki dilli yetişmenin öneminin tam olarak farkında değiliz. Gerek Türkçe gerekse Türk kültürü Alman toplumu tarafından yeterince dikkate alınmadı, hatta engellendi.”