Türkiye Ermenistan sınırını oluşturan Arpaçay nehri, aynı zamanda Ani’yi doğudan sınırlar. 78 hektarlık bir alanda, volkanik tüf tabakasına kurulmuş kentin en yüksek kesiminde ilk kez Urartular’ın yerleştiği iç kale bulunuyor. Dörtgen ve daire planlı çok sayıda burçla güçlendirilmiş surların uzunluğu 4 bin 500 metre, yüksekliği ise 8 metre kadardır. Sur içindeki Ani antik kentinde bazıları iyi durumda olan cami, kilise, hamam, saray, kervansaray ve köprü gibi 21 adet yapı yer alıyor. Üstünde kükreyen bir aslan kabartması ve Manuçehr tarafından koydurulan kitabenin bulunduğu Orta Kapı (Aslanlı Kapı) yedi girişi bulunan kentin görkemli kapılarından biridir.