10 maddede Star Trek evreni
Güncelleme Tarihi:
.
Bizde ‘Uzay Yolu’ adıyla bilinen ‘Star Trek’ dizisi, Amerikan televizyonlarında ilk kez 8 Eylül 1966’da gösterilmişti. Yani Kaptan Kirk ve mürettebatının hayatımıza girişinin 50. yılındayız. Hem bu yıldönümü hem de serinin sinema sahnesindeki 13. filmi ‘Star Trek Sonsuzluk’un salonlarımıza uğraması vesilesiyle dizinin evrenine ilişkin 10 maddelik bir yolculuğa çıkalım dedik...
1) Roddenberry’nin çocukları...
Gene Roddenberry, Amerikan Hava Kuvvetleri’nden ayrılıp LA Polis Departmanı’nda çalışmış ve başından iki önemli uçak kazası geçirmişti. 1950’lerde “Yeter artık” dedi ve ‘kamu görevlisi’ olarak çalışmaktan vazgeçip senarist kimliğiyle televizyon âlemine daldı. Çeşitli çabaların ardından gerçek anlamda ismini, CBS Televizyonu için hazırladığı ‘Star Trek’ dizisiyle duyurdu. İlk bölümü 1966’da yayımlanan ve konusu 23. yüzyılda geçen ‘Star Trek’, toplam 79 bölüm çekildi ve 1969’a kadar sürdü. Ardından 1973’te çizgi film oldu, tabii sinema versiyonları da geldi. Ayrıca ‘Star Trek: Next Generation’ adıyla başka bir formatı da, dizi olarak üretildi ve 1987-94 yılları arasında yayımlandı.
BAKMADAN GEÇME!
2) İlerici fikirlerin ifadesi
Roddenberry, ‘Star Trek’i zamanına göre oldukça ilerici fikirlerle donatmıştı. Hâlâ bilimsel bir ütopya olarak fikren insanoğlunun merakını cezbeden ‘ışınlanma’ fikrini ortaya atmanın yanı sıra ‘Soğuk Savaş’ döneminde, bizdeki çevirisinde Atılgan olarak bilinen ve orijinal ismi USS Enterprise olan geminin kaptanı Kirk bir Amerikalıydı ama ‘yönetici’ kadrosuna bir Rusu (Chekov), bir siyahı (Uhura), bir Uzakdoğuluyu (Mr. Sulu), bir uzaylıyı (Mr. Spock) yerleştirerek ‘özgürlükçü’ bir tavır takındı.
3) En unutulmaz replikler
Bir kere her bölüm ‘Kaptanın seyir defteri, yıldız tarihi bilmem kaç...’ diye başlardı. Fiziksel bir taşınmayı ifade eden ‘Işınlama’ meselesine gelince; bu iş gemi mürettebatından başmühendis Montgomery Scott’ın sorumluluğundaydı ve bir başka mekândan ışınlanma işlemi sırasında “Işınla bizi Scotty” cümlesi kullanılırdı. Bu cümle dizinin adeta simgesiydi. Ayrıca Volkan gezegeni üyesi Mr. Spock da olaylara her daim mantık süzgecinden bakırdı ve onun da alameti farikası, Kaptan Kirk’ün önerilerine karşı çıktığı sırada kullandığı ifadeydi: “Mantıksız Kaptan...” Mr. Spock’ın ‘Volkanlı selamı’ da ünlüydü.
BAKMADAN GEÇME!
4) O muhteşem sesler korosu
Malum, TRT geleneğinde seslendirme çok önemlidir. ‘Uzay Yolu’ ismiyle gösterilen ‘Star Trek’in Türkiye’de çok sevilip hafızalara kazınmasında olağanüstü bir kadronun gayreti vardı. Bu isimler şöyleydi: Oytun Şanal, Erol Amaç, Ferdi Merter, Fikret Ergin, Alev Yamaç, Enis Fosforoğlu, Sezai Aydın, Ali Hürol, Mümtaz Sevinç, Fikret Tartan, Birkan Akay.
5) Öncü ekipmanlar...
‘Uzay Yolu’ dizisinde kullanılan kimi ekipmanlar, adeta günümüz teknolojisine ilham kaynağı oldu. Mesela dizinin sanat departmanında çalışan Wah Chang’in tasarladığı açılır kapanır kablosuz haberleşme aygıtı, cep telefonlarının öncüsüydü. Işın tabancaları ve uzaydaki başka canlı türlerine ait dilleri çeviren bilgisayar da ufuk açıcı tasarımlardı. Ayrıca kendine özgü sesleriyle otomatik kapılar bile dönemine göre öncü hamleydi. Ayrıca NASA, 1976’da Amerikan halkının yoğun istekleri doğrultusunda ilk uzay mekiğine ‘Atılgan’ın orijinal ismi olan ‘Enterprise’ adını vermiştir.
BAKMADAN GEÇME!
6) Dizilerde oynayan ünlü simalar
‘Star Trek’ dizisinde yer alan ilk ünlü sima Joan Collins’ti. 70’lerin ünlü oyuncusu, 1967’de ‘The City on the Edge of Forever’ adlı bölümde hemşire Edith Keeler’ı canlandırmıştı. Famke Jannsen, ‘Star Trek: The Next Generation’ın ‘The Perfect Male’ adlı 1992 tarihli bölümünde Kamala adlı bir karaktere hayat vermişti. Keza Ashley Judd da yine ‘The Next Generation’ın iki bölümünde Ensign Robin Lefler adlı karakteri canlandırmıştı. Ünlü astro-fizikçi Stephen Hawking de ‘The Next Generation’ın 1993 tarihli bir bölümünde gerçek kişiliğiyle boy göstermişti.
7) Sinemada ‘Star Trek’
13 filmden oluşan liste şöyle:
** Star Trek: The Motion Picture (1979) Yön: Robert Wise
** Star Trek II: The Wrath of Khan (1982) Yön: Nicholas Meyer
** Star Trek III: The Search for Spock (1984) Yön: Leonard Nimoy
** Star Trek IV: The Voyage Home (1986) Yön: Leonard Nimoy
** Star Trek V: The Final Frontier (1989) Yön: William Shatner
** Star Trek VI: The Undiscovered Country (1991) Yön: Nicholas Meyer
** Star Trek: Generations (1994) Yön: David Carson
** Star Trek: First Contact (1996) Yön: Jonathan Frakes
** Star Trek: Insurrection (1998) Yön: Jonathan Frakes
** Star Trek: Nemesis (2002) Yön: Stuart Baird
** Star Trek (2009) Yön: JJ Abrams
** Star Trek: Into Darkness (2013) Yön: JJ Abrams
** Star Trek Beyond (2016) Yön: Justin Lin
BAKMADAN GEÇME!
8) ‘Turist Ömer Uzay Yolunda’
‘Uzay Yolu’nun ilk sinema versiyonunun tarihi 1979 olduğu düşünülürse, 1973’te çekilen ve başrolünde Sadri Alışık’ın oynadığı ‘Turist Ömer Uzay Yolunda’ bir ilktir. Senaryosunu, dizide Dr. McCoy’u seslendiren Ferdi Merter’in yazdığı ve yönetmenliğini Hulki Saner’in üstlendiği yapım, son derece gırgır bir filmdir. Turist Ömer’in özellikle Mr. Spock’la atışmaları ve ti’ye alması meşhurdur.
9) İlk gösterim tarihleri
‘Star Trek’in ilk bölümü Amerika’da ilk kez 8 Eylül 1966’da yayımlandı. Türkiye’de, TRT Televizyonu’nda gösterim tarihi ise 16 Ekim 1972...
BAKMADAN GEÇME!
10) Hangi karakterleri kim canlandırdı?
Kaptan James T. Kirk: William Shatner
Mr. Spock: Leonard Nimoy
Dr. McCoy: DeForest Kelly
Montgomery Scott: James Doohan
Yüzbaşı Uhura: Nichelle Nichols
Mr. Sulu: George Takei
Pavel Chekov: Walter Koenig
