Ferai Tınç: Lüksemburg fiyasko mu?

Ferai TINÇ

TÜRKİYE'nin AB ile, aday olarak ilk kez katıldığı Ortaklık Konseyi'nde ne oldu? Dışişleri Bakanı İsmail Cem'e göre, toplantı fevkalade olumlu geçmişti. Ve üç yıllık aradan sonra gerçekleşen bu ilk buluşmada Avrupa Birliği Türkiye'ye anlayışla yaklaşmıştı.

Yine Cem'e göre, ‘‘bu ilerlemede bizim izlediğimiz politikanın da katkısı var’’dı.

Açıkça ifade etmeme alçakgönüllüğünü gösterse de kendi başarısının altını çizdiği bu toplantının sonucu konusunda, Cem ile aynı fikirde olmayanlar da vardı.

Uzun yıllar AB-Türkiye Karma Parlamento Komisyonu eş başkanlığı yapmış olan ANAP milletvekili Bülent Akarcalı ‘‘Ortaklık Konseyi tam bir fiyasko’’ diyordu ‘‘Bu konsey, Türkiye AB arasındaki Ortaklık Anlaşması'ndan kaynaklanıyor. Avrupa'nın Türkiye'ye bu anlaşmadan doğan yükümlülükleri var. Bu toplantıda bunlar ele alınmadı.’’

* * *

LÜKSEMBURG'daki toplantı, üç yıllık aradan sonra ilk karşılaşmaydı ve Avrupa ile masada önemli bir sorun vardı. Mali yardım yükümlülükleri gibi.

Ancak, Türkiye'nin Gümrük Birliği Anlaşması'ndan doğan 375 milyon Ecu'lük alacağının üzerine bir bardak su içildi. Bununla da kalınmadı, Yatırım Bankası fonlarından Türkiye'ye vaadedilen 750 milyon Ecu'nün buharlaşması da sineye çekildi.

‘‘Aday ülkeler için ayırdığımız 8.5 milyar ecu'lük bütçeden size de veririz’’ önerisiyle yetinildi.

Anlaşılan tek bir konuda mutabakat sağlandı. ‘‘Birbirini sıkıştırmama’’ noktasında.

Böylesi Avrupa'nın işine de geliyor. Anlaşılan Türkiye de bundan fazla rahatsızlık duymuyor.

Zaten Ankara'nın, Helsinki'den sonra süreci hızlandırmak için hiçbir şey yapmaması bunu gösteriyor.

* * *

BU hafta, TÜSİAD'ın eski başkanları da dahil, iş dünyasının önde gelen isimlerinin bulunduğu bir grup işadamı ve gazeteciyle birlikte bir toplantıya katıldım.

İstikrarı korumak uğruna seslerini çıkartmayan iş adamları, sınıra dayanmış görünüyor.

‘‘Eleştirirsek istikrar bozulur kaygısına kapıldık. Ama başta Avrupa hiç bir iş yapılmıyor. Hükümet bizi, bir duvar gibi dinliyor. Tepki yok. Hiç bir adım atılmıyor. Zemin kaybediyoruz.’’

Avrupa konusunda Başbakan Bülent Ecevit'in heyecanlı olduğunu ama durumla ilgili bilgilendirilmediğini söylüyor iş adamları, ‘‘DPT'deki MHP'liler Avrupa Sekreteryası'nın kurulmasına mani oluyorlar. Koordinasyonu biz yaparız, Sekretarya'ya ne gerek var diyorlar. Maliye Bakanı'nın verdiği talimatı bürokratlar yerine getirmiyor.’’

Görünüşte her şey sakin, istikrar hakim. Ama dibi kaynıyor.

İşadamları, ‘‘Tenkit etmedik, el birliğiyle şımarttık’’ diyorlar. Ve Ankara'yı harekete geçirmek için eleştiri oklarını hazırlamaya başlıyorlar.