Ferai Tınç: Aşırı temkinli Ermenistan girişimi

Ferai TINÇ

THE Marmara Oteli'nin salonu dün tıklım tıklımdı. Büyükelçiler ve yabancı misyon temsilcileri neredeyse tam kadro oradaydı. Bu büyük ilginin nedeni Kafkasya idi.

TESEV'in düzenlediği, Kafkasya'da İstikrar Arayışları başlıklı toplantı, Türkiye'ye karşı soykırım kampanyasının tırmandığı bir ortama denk geldiği için de dikkat çekiyordu.

Daha önce, sızan haberlerde bu toplantının Ermenistan ile Türkiye arasındaki iletişim kanallarını harekete geçireceği beklentisi doğmuş, Dışişleri Bakanı İsmail Cem'in açılışa katılması da, toplantının resmi çevreler tarafından da desteklendiği biçiminde yorumlanmıştı.

Nitekim, Dışişleri Bakanı İsmail Cem Ermenistan'a çağrıda bulundu.

Konuşmasında Türkiye'nin Kafkasya'da belirleyici bir rol oynamak zorunda olduğunu vurgulayan Cem, Karabağ sorununun çözümü için üçlü bir toplantı önerdi.

Cem, 'Kafkasya'daki sorunlara çözüm aramak için Azerbaycan, Ermenistan ve Türkiye'de yetkililer bir araya gelebilir' dedi.

Soykırım iddialarını kabul ettiği için birçok ülkeye ambargo uygularken, Ermenistan'ı masaya çağırmak sürpriz bir adımdı ama ne yazık ki bu adım, gerektirdiği cesaret ve dobralıktan yoksundu.

Yakınlaşmaya, ilişkileri düzeltmeye kesinlikle karşı değilim.

Ama, şimdi bir açılım zamanı deniyorsa, inisyatifi ele almaktan söz ediliyorsa daha köklü bir tavır beklenirdi.

* * *

DIŞİŞLERİ Bakanı Cem konuşmasında, bir kez bile soykırım iddialarından söz etmedi.

İstikrar arayışı amaçlanan bir toplantıya yakışmazdı, diyebilirsiniz. Ama her şeyi söylemenin üslubu var.

Daha da önemlisi, net bir biçimde şu da söylenmedi: 'Biz Ermenistan ile ilişkileri geliştirmek istiyoruz.'

Her iki gerçek de bizim.

Türkiye kamuoyu, Ermenistan yönetiminin, soykırım iddiaları, toprak hülyaları ile oyalanmasından rahatsız. Ama, Ermenistan halkı ile ilişkilerini geliştirmek, eski hesapları bırakıp yeni gelecekler kurmak istiyor.

Bu talebi hayata geçirebilecek daha cesur söylem ve yöntemler yok mudur?

Kaldı ki, Türkiye'nin Ermenistan ile diplomatik ilişkisi yok. Üçlü toplantı için Erivan önce bizi tanıyın diyebilir haklı olarak. O zaman, 'siz de soykırım iddiasından vazgeçin' mi denecek?

Esası gölgeleyen yeni, mıymıntı bir pazarlık dönemi mi isteniyor?

Neden üçlü görüşme? Türkiye zaten Azerbaycan ve Ermenistan arasındaki sorunların çözüm platformu olan Minsk grubu üyesi, Rusya ve Fransa ile birlikte.

Şimdi, üstelik de Fransa'nın başkan olarak gerek Azerbaycan gerek Ermenistan açısından en güçlü olduğu bir sırada Minsk'i bypass anlamı taşıyan bu öneri niye?

Bu soruların yanıtlarını alamadık dün.

Ermenistan ile Türkiye halkları arasında zaten var olan bağları güçlendirecek girişimlere evet.

Azerbaycan ve Gürcistan da bu dostluk çemberinin doğal üyeleridir zaten.

Hükümetler gölge etmesinler, bu temasları artıracak ortamlara yardımcı olsunlar.

Türkiye de devlet olarak ilk önce, kendi Ermeni vatandaşlarının sorunlarını çözmelidir. Azınlıklar meselesi o kadar gerici bir zihniyetle ele alınıyor ki...

Ayrıca, madem Türkiye bölgede belirleyici bir ülke, girişimleri de bu ağırlığa eşdeğer olmalı diye düşünüyorum.

Sonuç alabilecek, zamanında ve yerinde bir girişimle.