"Züğürt Ağa" eski günlerine kavuştu
Güncelleme Tarihi:
Türkiye'de 1990'lı yıllarda tarımdan kazandığını sanayiye yatıran, bu sayede oldukça zenginleşen, fakat 2001'deki krizinde iflas edince "Züğürt Ağa" lakabıyla anılmaya başlanan Karaboğa Şirketler Grubu sahibi Bedrettin Karaboğa, Irak'ta gerçekleştirdiği yatırımlarla, geçmişteki varlıklı günlerine geri dönüyor. Geçen yıl ihracat listesinde 264'üncü sırada yer alan Karaboğa, "Çözüm süreciyle ve IKBY'nin Mardin'e coğrafi yakınlığı sebebiyle ticaret ağımızı genişlettik" dedi.
Bir dönem Güneydoğu Sanayiciler ve İşadamları Derneği (GÜNSİAD) Başkanlığı yapan Karaboğa, adından sıkça söz ettiren bir işadamıydı. İflas ettikten sonra "Züğürt Ağa" adıyla anılan Karaboğa, Mardin Kızıltepe'deki köyüne yerleşti. Yeniden işe koyulan Karaboğa, krizden edindiği tecrübeyle, kurtuluşu Irak'ta buldu. Kendi soyadını taşıyan firması, 2013'te Türkiye'de ihracat listesinde 264'üncü sıraya yükseldi.
Mardinli işadamı Bedrettin Karaboğa, 2001 krizinde yaşadıklarını ve bugüne nasıl geldiklerini anlattı. Karaboğa, Irak Kürt Bölgesel Yönetimi'nin (IKBY) Erbil kentinde ticari faaliyetlerini sürdürdüklerini, ürettikleri makarna, un, bulgur ve yemin tamamını ihraç ettiklerini söyledi.
Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgelerinin kalkınması için çok uğraş verdiklerini ancak 2001 kriziyle, birçok işadamı gibi kendisinin de iflas ettiğini hatırlatan Karaboğa, "İflas ettikten sonra bu günlere gelmemiz kolay olmadı. Yaşanan kriz, Türkiye'deki işadamlarına tecrübe oldu. Biz kurtuluşu Irak Kürt Bölgesel Yönetimi'nde bulduk. Bölgede faaliyet gösteren ilk Türk yatırımcılarındanız. IKBY'nın Mardin'e coğrafi yakınlığını avantaja çevirdik. Burada yürüttüğümüz ticari faaliyetlerle eski günlerdeki ekonomik gücümüze tekrar ulaştık. Şu anda toplam ihracatımızın yüzde 90'nını Irak'a yapıyoruz. Ayrıca Irak'taki makarna piyasasının yüzde 65'ine hakimiz" diye konuştu.
"Barış süreci etkili oldu"
Kürt sorunun çözümü için başlatılan "barış sürecinin" Irak ile Türkiye arasındaki ticareti artırdığını ifade eden Karaboğa, "Çözüm süreci ve IKBY'nin Mardin'e coğrafi yakınlığının avatajıyla ticaret ağımızı genişlettik. Güneydoğu ve Doğu Anadolu'nun ekonomik yapılanmasıyla ülkenin ticari gelişmesinde, Irak pazarı çok önemlidir. Özellikle Başbakanımız Recep Tayyip Erdoğan'ın Irak ziyareti, komşu iki ülkenin yakınlaşmasını sağlayarak ticari ilişkilere de ivme kazandırdı" dedi.
Gümrüklerde ticari malların geçişlerinde sıkıntılar yaşandığını dile getiren Karaboğa, "Mevcut sorunlar giderildiği taktirde, iki ülke arasında ticaret daha da gelişecek, iki ülkenin ekonomisine yeni boyutlar kazandıracaktır. Gümrüklerdeki sıkıntılar giderildiğinde, yeni sınır kapıları açıldığında Türk işadamları tüm Irak pazarında yayılacaktır" değerlendirmesinde bulundu.
Karaboğa, IKBY'deki Türk iş adamlarının yatırım konusunda atılımcı olduğunu ifade ederek, bölgede elektrik, baraj ve inşaat sektörü gibi önemli
alanlarda Türk firmalarının yer aldığını kaydetti.
"Türkiye'nin orta ve uzun vadeli bağlayıcı ilişkileri de geliştirmesi gerekir"
Irak'a sadece yatırım yapmanın yeterli olmayacağını, Türkiye'nin bilgi ve tecrübesinin de bölgeye taşınması gerektiğini ifade eden Karaboğa, şunları söyledi:
"Biz eğitimimizi, teknolojiyi ve alt yapı hizmetlerini de buraya getirmeliyiz. Ben oturduğum yerden Iraklı çalışanlarımıza nasıl Türkiye vizesi alabiliyorsam, resmi işlemlerimi internet üzerinden güvenilir ve hızlı bir şekilde gerçekleştirebiliyorsam, bu teknolojileri Iraklıların da kullanabilmelerini sağlamamız gerekir. Okullar açılıp, ekonomi ve bilgisayar eğitimi ağları kurulmalıdır. Türkiye olarak orta ve uzun vadeli bağlayıcı ilişkileri böylece daha iyi geliştirebiliriz" dedi.
"IKBY'de büyük yatırımlara girmek için erken"
İnşaat sektöründe çoğunlukla Türk işçilerin çalıştığını belirten Karaboğa, "IKBY ile Türkiye arasında dil, din veya kültür farklılıkları yoktur. Irak komşu ülkemiz olduğu için işçilerin yüzde 80'i Güney Doğu ve Doğu Anadolu bölgelerinden gelmektedir" diye konuştu.
Karaboğa, IKBY'de büyük yatırımlara girmek için erken olduğunu belirterek, bölgede KOBİ düzeyinde orta ve küçük vadeli yatırımlarla büyük yatırımların önünün açılabileceğini, IKBY hükümetinin orta ölçekli yatırımlara teşvik olarak arazi tahsis edebildiğini kaydetti.
Kısa süre öncesinde sadece Suriye ve İran'dan IKBY'ye gıda ihraç edildiğini hatırlatan Karaboğa, bugün market raflarındaki ürünlerin yüzde 80'inin Türk markası olduğuna dikkati çekti. "Kürt halkının geliri yükseldikçe kaliteli mal arayışı artar" diyen Karaboğa, şunları söyledi:
"Türkiye'nin burada etkin olmasında herkesin katkısı var. Özellikle Türk bankaları iş adamlarımıza cesaret verdi. Ancak açılan Türk bankalarının, bölge yönetimine bağlı bir sistemle çalışmasından dolayı istediğimiz miktarda kredi kullanamıyoruz. Irak'a yatırımı yüzde 100 kendi sermayemizle yapıyoruz. Bu ticaret hacmimizi yavaşlasa da buradaki ekonomik canlılık gelecek vaat ediyor."