Zorunlu rötar!

Ekonomi Bakanlığı ve TİM 24-26 Haziran’da Musul’a çıkarma yapacaktı. Ancak Musul’u ele geçiren IŞİD daha önce davrandı! Ziyaret ileri bir tarihe ertelendi.

SADDAM Hüseyin’in devrilmesinden bu yana bir türlü kendine gelemeyen Irak’ta şimdi de Irak-Şam İslam Devleti (IŞİD) örgütünün Musul’u işgali yaşanıyor. Musul, Bağdat’tan sonra Irak’ın ikinci büyük ve en medeni, en gelişmiş kentlerinden. Habur kapısından çıkın, 120 km sonra bu kenttesiniz. Musul Türkiye’nin siyasi tarihinde de duygusal anlamda önemli bir yere sahip. Sadece siyasi açıdan değil, bugün 12 milyar doları bulan ihracat açısından da son derece önemli bir kent. Çünkü Türkiye’den Irak’a açılan en önemli kapı bu sınırda. Yani Musul’da yaşananlar Türkiye için birçok açıdan son derece önemli.
Irak’la Türkiye’nin arası iki yıldır gergin. Irak’ın merkezi hükümetini son kızdıran olay ise Türkiye’nin Erbil’le anlaşarak, Kürt petrolünü almak istemesi olmuştu. İhracatçılar için Irak, Bağdat’ın engellerine rağmen önemli bir pazar. Türk ihracatçıları ve müteahhitleri hükümetin kara listesinde yer alarak hiçbir devlet ihalesine davet edilmese de ihracatın 12 milyar dolara ulaşması önemli. Bu rakamın artırılması için de arayışlar sürüyordu. Musul da, potansiyeli yüksek bölgelerden biri görülerek 24-26 Haziran’da bir ziyaret planlanmıştı. Ancak son gelişmeler nedeniyle dün bu gezi ertelendi.
Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu (DEİK) Türk-Irak İş Konseyi Başkanı Ercüment Aksoy, bu soruya en iyi yanıt verecek isimlerden ve Irak’ı 1983’ten beri yakından izleyen bir işadamı. Saddam Hüseyin döneminde başlayan faaliyetleri bugün de sürüyor. Bağdat, Basra ve Musul’da büroları var. Eşi Reem de Iraklı. El Kaide benzeri bir örgüt olan IŞİD’in uzun süredir bölgede olduğunu anlatan Aksoy, IŞİD’i bir terör örgütü olarak tanımlıyor.
Bölgede Araplar, Kürtler ve Türklerin arasında ciddi gerginlikler yaşanırken ortaya çıkan Musul’un işgalini ise olumsuz değil, olumlu yönden değerlendirmeyi tercih ediyor. Şunları söylüyor: “Olaya hayırlı tarafından bakmak gerekir. Belki de bu olay sonunda bu üç kesim ‘sorunları nasıl çözelim’ diye bir araya getirebilir.”

İnsan hayatının tehdit altında olduğu bir ortamda ekonomik etkilenmenin lafı mı olur? Ancak savaşların nedeni de ekonomik. Petrol ve güç paylaşımı. Sınırlarımızda alevlenen ateş, umarız daha da artmaz ve bizi de yakmaz!

IŞİD orada fazla kalmaz

ERCÜMENT Aksoy’a göre IŞİD bölgede fazla kalamayacak ve yaklaşık bir hafta içinde Musul’dan çıkacak. Aksoy bu analizi şu gerçeğe dayandırıyor: “Petrol yataklarının bulunduğu Kerkük’ün IŞİD’in eline geçmesi ne Kürtlere, ne Araplara ne İsrail’e, ne de Türkiye’ye yarar. Bu nedenle kısa süre içinde bu örgüt engellenecektir.” Aksoy’a merkezi hükümetle Türkiye’nin arasının bu kadar kötü olduğu bir dönemde nasıl bir araya geleceklerini de soruyorum. Şunları söylüyor: “Türkiye şimdi Irak hükümetine ‘Kürt petrolü dahil her şeyi konuşalım’ demeli ve büyüklüğünü göstermeli. Türkiye neden kendisini Kürdistan’la sınırlıyor. ”

Zamanlama yanlıştı

Aksoy, Musul’un ekonomik potansiyeli konusunda ise bilinenin aksine ne petrol yatakları ne de güçlü bir ekonomik potansiyel olduğunu söylüyor. Bölgede 3 milyon nüfus olduğunu ancak alım gücünün çok düşük olduğunu ekleyen Aksoy, TİM ve Ekonomi Bakanlığı’nın düzenlediği ancak ertelemek zorunda kaldığı ziyarete ilişkin de şunları söylüyor: “Keşke bize de danışsalardı. Eylemler uzun süredir artmıştı. Ayrıca Musul’da büyük bir potansiyelden söz etmemiz de olanaksız. Sunni bir bölge ve para yok. Çalışmanın daha mantıklı yapılması gerekir.”