Zeytinyağı fiyatları dibe vurdu, Türk üreticilerde endişe büyük
Güncelleme Tarihi:
Halihazırda finansal ve ekonomik krizle boğuşan İspanya, İtalya ve Yunanistan şimdi de zeytinyağı kriziyle karşı karşıya kalacak gibi görünüyor. İspanya’daki üretim bolluğu fiyatları aşağı çekerken, Türkiye’de fiyat düşüşü raflardan ziyade üretici kanadında hissediliyor.
Akdeniz mutfağının vazgeçilmez unsuru olan zeytinyağının fiyatlarında dramatik bir düşüş yaşanıyor. Dünyanın en büyük zeytinyağı üreticisi İspanya'da arz fazlağından kaynaklanan problemlerin yanı sıra İspanya, İtalya ve Yunanistan'da kriz nedeniyle tüketimin azalması fiyatları son 10 yılın en düşük seviyesine çekti.
İspanya’da orta kalitedeki zeytinyağının litre fiyatı raflarda 1.99 euroya kadar gerilerken, extra sızma zeytinyağının litre fiyatı 3.25 euroya düştü.
Türkiye’de ise zeytinyağı fiyatlarındaki düşüş, şu aşamada henüz üretici kanadında hissediliyor.
TÜRK ÜRETİCİLERİ DE VURDU
Ege İhracatçı Birlikleri Başkanı Ali Nedim Güreli, hurriyet.com.tr'ye yaptığı açıklamada, Türkiye'de de zeytinyağı fiyatlarının düştüğünü ancak, İspanya'daki kadar büyük bir düşüşün olmadığını söyledi.
Güreli, Avrupa'daki fiyatların inmesinin Türk üreticilerinin hem ihraç fiyatlarını hem de iç pazardaki büyük şirketlere satış fiyatını düşürdüğünü ifade etti.
Güreli marketlerde raflardaki zeytinyağı fiyatlarının düşmemesinin ise büyük şirketlerin pazar hakimiyetinden ötürü fiyatı sabit tutmalarından kaynaklandığını belirti.
BİR HAFTAYA KADAR LİTRESİ 7.5 LİRADAN ZEYTİNYAĞI SATILACAK
Güreli diğer yandan geçtiğimiz haftalarda gündemde olan zeytinyağı satışında “raf kirası almayın yarı fiyatına yağ satalım” teklifine, 3 market zincirinden olumlu yanıt geldiğini, ikisiyle kesin anlaşmanın yapıldığını, bir marketle ise şu sıralarda görüşmelerin devam ettiğini ve görüşmelerin olumlu sonuçlanmasını beklediklerini ifade etti.
Güreli, "Önümüzdeki bir hafta ya da on gün içinde litresi 7-7.5 liradan zeytinyağı satışına başlanacak" dedi. Ancak satışların hangi marketlerde olacağını ise açıklamadı.
İhracatta ortalama kilogram fiyatı 6 lira olan zeytinyağının iç piyasada ihracat teşvikleri çıkarılıp ambalaj maliyetleri eklendiğinde marketlerde kilogramının 7-7,5 liradan satılabileceği belirtiliyor. Halen raflarda bulunan sızma 1 litre (910 gram) sızma zeytinyağının fiyatı ise 12-14 liradan satışa sunuluyor.
ZEYTİNYAĞI FİYATI DÜNYADA NEDEN DÜŞÜYOR?
Financial Times gazetesinde yayımlanan bir değerlendirmede, İspanya, İtalya ve Yunanistan'da ekonomik kriz nedeniyle zeytinyağı tüketiminin son yılların en düşük seviyesine inmesi ve dünyanın en büyük zeytinyağı üreticisi İspanya'da üretimin bol olması nedeniyle emtianın fiyatı son on yılın düşük seviyesine geriledi.
Uzmanalara göre, zeytinyağı fiyatlarının düşmesi ve arz fazlasından dolayı üretim dondurulma olasılığı, bu ülkelerdeki kırsal kesim istihdamını da kötü etkileyebilir.
IMF rakamlarına göre, extra sızma zeytinyağının ton fiyatı 2005 yılında 6 bin dolarken, bu ay 2002'den beri görülen en düşük rakamla, 2 bin 900 dolara geriledi.
Brüksel merkezli çiftçi birliği Coga- Cogeca'nın Başkanı Pekka Pesonen, "Piyasa ciddi bir krizde. Bu hasat, temel zeytinyağı üreticileri için, kırsal kesimdeki istihdamı devam ettirmek adına hayati önem taşıyor" dedi.
Dünyanın en büyük zeytinyağı üreticileri olan İspanya, İtalya ve Yunanistan, küresel piyasada üretimin yüzde 70'ini karşılıyor. Bu yüzden hasatın bolluğu, ülkenin en büyük üretim bölgesi Andalucia gibi fakir kesimlerdeki istihdamı devamı için de önemli.
Madrid merkezli Uluslararası Zeytinyağı Konseyi İdari Direktörü Jean-Louis Barjol, "Zeytinyağı arzı talebin çok üzerinde" dedi. Barjol aynı zamanda zeytinyağı stokunun yıl sonuna kadar 1.1 milyon tona yükseleceğini, bunun da emtianın yıllık tüketiminin üçte birine denk geldiğini söyledi.
AVRUPA’DA FİYATLAR DÜŞÜYOR
Üretimin fazla olması ve farklı sebzelerden elde edilen yağların piyasada yarattığı rekabet, zeytinyağı fiyatlarının düşmesine neden oldu. İspanya'nın en ünlü süpermarket zinciri Eroski, ayçiçeği yağının litresini 1.25 eurodan, orta kalitedeki riviera zeytinyağını 1.99 eurodan, extra sızma zeytinyağının litresini ise 3.25 eurodan satıyor.
Hamburg merkezli danışmanlık şirketi Oil World, geçtiğimiz günlerde yayımladığı bir raporda ekonomik kriz yüzünden zeytinyağı üreticisi Akdeniz ülkelerinde, ekonomik kriz yüzünden emtianın tüketiminin azaldığını açıkladı.
Uluslararası Zeytinyağı Konseyi'nin açıklamasına göre, İspanya'da zeytinyağı tüketimi 2002 seviyesine gerilerken, İtalya ve Yunanistan'da zeytinyağı tüketimi 1995 yılı seviyelerine geriledi. Avrupa'nın Akdeniz ülkelerindeki tüketim azlığı ise Çin'den gelen taleple kısmen dengelendi.