Zamlı enflasyon!

Enflasyondaki artış sürüyor. Döviz kurlarının rekor seviyeye çıktığı ağustosta aylık tüketici enflasyonu yüzde 2.30 arttı ve yıllık tüketici enflasyonu yüzde 17.90’a yükseldi. Enflasyonda aylık artış beklentisi yüzde 2.23 seviyelerindeydi. Üretici enflasyonu ise daha sert artıyor. Aylık üretici enflasyonu yüzde 6.60 yükseldi ve yıllık üretici enflasyonu yüzde 32.13 ile yeni zirvesine çıktı. Üretici fiyatlarında kur etkisiyle petrol ve gıdadaki artışlar etkili oldu. Zirveyi gören enflasyon verileri sonrasında ise Merkez Bankası hemen açıklama yaptı. Merkez, enflasyon gelişmelerinin finansal istikrar açısından önemli risklere işaret ettiğini vurguladı ve eylül ayı Para Politikası Kurulu toplantısında parasal duruşun yeniden şekilleneceği duyurusu yaptı. Analistler ise yılsonu enflasyon beklentilerini güncelliyor, yüzde 19-21 arası yeni tahminler şekilleniyor.

YUMURTAYA % 21 zam

Gıda bu ay enflasyonu çok üzmese de bazı ürünlerdeki artış dikkat çekti. Gıda grubunda fiyatlar temmuza göre yüzde 0.06 değişti ve bunun ana enflasyona etkisi 0.02 puan. Ama yumurta fiyatları yüzde 21.43 arttı. Bunun nedeni ise kurdaki ve ihracattaki artış. Yumurtacıların tavuklarının yaşlanması ve bu tavukların da yurtdışından gelerek yenileniyor olması verim kaybına yol açtı. Yumurta azalınca fiyat arttı. Diğer bir zamlı ürün ise salça. Karacabey Ziraat Odaları Birliği Başkanı Erhan Erdem, girdi fiyatlarındaki yükselişe bağlı olarak salçalık domates fiyatlarının artmasının ve ekim alanlarının azalmasının bu artışta etkili olduğunu belirtti. Salçalık domates ekim alanları yüzde 32 azaldı, fiyatı ise yüzde 80 arttı. Bu da salça fiyatlarına yüzde 25.55 zam olarak yansıdı. İçkilerde Özel Tüketim Vergisi artışı zam olarak getirdi. Şarap fiyatları yüzde 4 yükseldi, rakıda zam yüzde 0.7’de kaldı.

ELEKTRİK VE GAZ ZAMMI

Konut grubu zamların etkili olduğu diğer bir grup. Elektrik ve doğalgaza ağustosta yüzde 9 zam geldi. TÜİK verilerinde elektrik zammını yüzde 9 doğalgazı yüzde 7.44 olarak gördük. Kiralara ise yüzde 1 zam yapıldı. Böylece konut grubunda aylık enflasyon yüzde 3.85 oldu ve bunun ana enflasyona etkisi 0.56 puan oldu. Eylülde yine elektrik ve doğalgaza zam geldi. Elektrik ve doğalgaza bir yüzde 9 zam daha yapıldı. Bu da eylül ayı enflasyon verilerini etkileyecek.
Ulaştırma grubunda zaten son aylarda özellikle Euro kurundaki artış nedeniyle otomobil fiyatları sürekli artıyor. Ağustosta da bu değişmedi ve Türkiye’de satılan araçların yüzde 60’ını oluşturan dizel otomobillere yüzde 6, benzinli otomobillere ise yüzde 5.41 zam yapıldı. Ayrıca 17 Mayıs’tan itibaren benzin ve motorin fiyatları ne kadar artsa da ÖTV oranları ile dengelenen fiyatlar ağustosta değişti. ÖTV oranları yükseltildi ve benzin ile motorine yüzde 5, LPG’ye yüzde 6 zam geldi. Bu zamlar sonrası ulaştırma grubunda enflasyon yüzde 4.45 oldu ve 0.80 puanla ana enflasyonu en fazla artıran grup oldu.



GİYİM SAĞ OLSUN

Giyim grubu hariç enflasyonun tüm bileşenlerinde ağustos artışla geçti. Haberleşmede bilgisayar, ev eşyasında beyaz eşyalar, lokanta ve oteller hazır yemek ile otel fiyatlarındaki, çeşitli mal ve hizmetlerde ise altın fiyatlarındaki yükseliş gruplardaki değişimi belirledi. Giyim grubu ise indirimin son ayında enflasyonu 0.11 puan düşürmeyi başardı. Ancak bu grupta da eylül ayıyla beraber yeni sezona başlayacak. Zamla gelen yeni sezonla, bu grup da enflasyonu artıracak.

ÜRETİCİ ENFLASYONU SERT YÜKSELDİ

ÜRETİCİ enflasyonu (Yİ-ÜFE) ağustosta aylık yüzde 6.6 arttı ve yıllık enflasyon yüzde 32.13’e sıçradı. Bu üretici enflasyonunda 15 yılın yeni zirvesi. Üretici fiyatlarındaki artış ithal girdilerden kaynaklanıyor, çünkü kurlardaki rekor direkt üreticiye yansıyor. kok kömürü ve rafine petrol ürünleri ağustosta yüzde 25.11 arttı ve üretici enflasyonuna etkisi 0.64 puan oldu. Gıda grubunda ise yüzde 2.90’lık artışın etkisi 0.61 puan oldu.