Zamlı enflasyon
Güncelleme Tarihi:
Tüketici enflasyonu nisanda benzin ve motorin zamları ile giyimde yeni sezonun etkisiyle yüzde 1.87 yükseldi ve beklentileri aştı. Enflasyondaki bu yükseliş son dönemde S&P’nin kararı, siyasi ve jeopolitik gelişmeler nedeniyle zor günler yaşayan Türk Lirası’nı sert etkiledi. Dolar veri sonrası ilk anda 4.2145 liraya kadar çıktı.
ENFLASYON nisanda aylık yüzde 1.87 arttı ve yüzde 1.5 olan piyasa beklentilerinin çok üstüne çıktı. Yıllık enflasyon da marttaki yüzde 10.23 seviyesinden yüzde 10.85’e yükseldi. Enflasyondaki bu sürpriz yükselişe dolar kuru sert tepki verdi ve 4.2145 liraya kadar çıktı. Dolar kapanışa doğru ise 4.2326 lirayla rekor tazelerken bankalararası piyasada son işlemler 4.2255 liradan yapıldı. Türkiye piyasaları kapandıktan sonra uluslararası işlemlerde ise dolar 4.24 lirayı aşarak yeni tarihi zirvesini gördü.
Türk Lirası’na uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Standard&Poor’s’un not indirimi kararı ardından bir negatif etki de enflasyondan gelmiş oldu. Türkiye’nin 10 yıllık gösterge tahvil faizi de enflasyon verisi sonrası yüzde 12.93’ten yüzde 13.21’e yükseldi. Tüketici enflasyonunu kurdaki gelişmelerin etkisini daha hızlı gösterdiği üretici enflasyonu da baskılıyor. Analistler, Merkez Bankası’nın pazartesi günü yüzde 8.3’e yükselttiği yıl sonu enflasyon tahmininin de üstünde gerçekleşeceği görüşünde. Yıl sonu için beklentiler çift haneli ve yüzde 11’e yakın.
ZAMLAR ETKİLİ
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) dün açıkladığı verilere göre indirimlerin bittiği ve yeni sezonun başladığı giyim grubu enflasyon-daki yükselişi tetiklerken ulaştırma grubunda petrolün 75 dolara çıkarak Kasım 2014’ten beri en yüksek seviyesini görmesiyle nisanda üst üste yaşanan benzin ve motorin zamları etkili oldu. Sadece nisan ayında motorine 30 kuruş zam geldi, benzin de gelen zamlarla ilk kez 6 lirayı aştı. Benzin ve motorin zamlarının etkisiyle ulaştırma grubunda aylık artış yüzde 3.54 oldu ve aylık enflasyona etkisi 0.62 puan oldu. Giyim grubu aylardır enflasyonu düşürücü etki yapıyordu. Ancak indirim sezonunun bitmesi zam şampiyonlarıyla beraber giyim grubunda aylık artışı yüzde 10.40’a taşıdı. Tüm giyim ve ayakkabı ürünlerinde yüzde 25’e kadar varan artışlar var. Bu grubun aylık enflasyona etkisi ise 0.66 puan oldu. Giyim ve ulaştırma grubundan aylık enflasyona 1.28 puan geldi.
Her ay enflasyonun en büyük düşmanı gıda ve içecek grubu ise taze meyve ve sebzelerin tezgahlara çıkmasıyla nisanda enflasyonu düşürücü etki yaptı. Yüzde 0.21 gerileyen gıda ve içecek grubu aylık enflasyonu 0.05 puan da olsa düşürdü. Elektrik zammı konut grubunda etkili. Konut grubunda aylık artış yüzde 1.29 ve genel enflasyona etkisi 0.19 puan. Küçük ev aletleri ve mobilyada nisanda fiyat artışları var. Bu yüzden ev eşyası grubunda yüzde 2.11 yükseliş yaşandı. Bunun aylık enflasyona etkisi ise 0.16 puan.
ÇEKİRDEK VE ÜRETİCİDE YÜKSELİŞ DURMUYOR
TÜİK verilerine göre yurtiçi üretici enflasyonu (Yİ-ÜFE) ise nisanda yüzde 2.6 artış gösterdi. Yİ-ÜFE’de yıllık artış marttaki yüzde 14.28’den yüzde 16.37’ye yükseldi. Üretici enflasyonunda kurdaki ve enerji fiyatlarındaki değişime çok daha duyarlılık nedeniyle yaşanan bu yükseliş tüketici enflasyonunu da baskılıyor. Öte yandan Merkez Bankası’nın para politikası için takip ettiği çekirdek enflasyon göstergelerinden “B” endeksi nisanda yıllık olarak yüzde 11.95’ten yüzde 12.54’e, “C” çekirdek enflasyonu da yüzde 11.44’ten yüzde 12.24’e yükseldi.
Analistler çekirdek enflasyondaki yükselişin ve kurdaki değerlenmenin Merkez Bankası’nı haziranda faiz artışı yapma konusunda baskıladığı görüşünde.
