Zamlı enflasyon

ENFLASYON, yılı son dönemde üst üste gelen vergi zamları nedeniyle sürprizle tamamladı. Analistlerin yüzde 0.9 civarı artış beklediği aralıkta aylık enflasyon yüzde 1.64 çıktı. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre 2016 yılı enflasyonu ise yüzde 8.53 oldu. Enflasyondaki sürprizde dolardaki rekorlar, gıda fiyatlarındaki artış ile sigara ve otomotivdeki ÖTV zamları etkili olurken, Merkez Bankası’nın ekimde yüzde 7.5’e güncellediği yıllık enflasyon hedefi de tutturulamadı.  Analistler yıllık enflasyonun ocak ayında yine yüzde 7.5 seviyelerine düşeceği ancak mayısa doğru yüzde 9-9.5’e çıkacağı görüşünde.

YUMURTA ETKİSİ

Enflasyonda aralıkta en yüksek artış yüzde 7.33 ile içki ve sigara grubunda. Bu grubun aylık enflasyona etkisi 0.37 puan. Diğer zam gelen otomotivi barındıran ulaştırma grubunda aylık enflasyon yüzde 1.97 arttı ve grubun enflasyona etkisi 0.29 puan oldu. Enflasyona en çok etkiyi ise yine gıda grubu yaptı. Yüzde 3.29 artan gıda grubundaki fiyatların aylık enflasyona etkisi 0.79 puan. Aralık ayının zam şampiyonu yüzde 60 artışla patlıcan, yüzde 53.41 artışla yumurta, yüzde 34.71 artışla kabak. Yılın zam şampiyonu nohut aralık ayının da ilk beşte yer aldı. Gıda fiyatlarını vergisi artırılan içki ile 5 lirayı aşan benzin ve motorin izledi. Yumurta fiyatlarındaki artışta ise İran ile Avrupa’daki kuş gribi etkili. Bir çok ülke Türkiye’den yumurta almayı tercih etti ve bir de girdi fiyatlarının artması sıkıntı yarattı.

Yıllık enflasyonda ise en büyük etki yüzde 12.36 artış yaşanan otomotiv, benzin ve motorinin içinde bulunduğu ulaştırma grubundan geldi. Yıllık yüzde 8.53 enflasyonun 1.77 puanı bu grubun eseri. Sigara ve içki fiyatları yıllık yüzde 31.59 arttı ve yıllık enflasyona 1.57 puan etki yaptı. Gıdada yüzde 5.65’lık bir yıllık enflasyon yaşadı. Bunun yıllık ana enflasyona etkisi 1.34 puan. Aralıkta olduğu gibi yıllıkta da en yüksek artışlardan biri yumurtada. Yumurta fiyatındaki artışın genel enflasyona etkisi 0.3 puan. Yine nohut fiyatları da yüzde 58’in üzerinde arttı. Dünya genelinde rekolte düşüklüğü fiyatı artırdı. Elektrik ve doğalgaz zamları da konut grubunda yıllık enflasyonu yüzde 6.42 arttırdı bu gruptan yıllık enflasyona 1 puanlık etki geldi. Yılın zam şampiyonu fiyatı ikiye katlanan Süper Loto. Süper Loto’yu yüzde 58 zamlanan nohut, yüzde 39.7 artan köprü ücreti takip ediyor.

Yİ-ÜFE İKİ YILIN ZİRVESİNDE 

KURLARDAKİ yükselişin 2017 enflasyonuna 1-1.2 puan etkilemesi bekleniyor. Kurun 2016’da en büyük etkisi üretici fiyatlarına oldu. Yurtiçi Üretici Fiyat Endeksi (Yİ-ÜFE), aralıkta yüzde 2.98 arttı ve yıllık üretici enflasyonu yüzde 9.94’e çıktı.  Üretici enflasyonu iki yılın zirvesine çıkarken tüketici üzerindeki baskısı arttı.