Yüz kızartan rekor

Türk Lirası, uygulanan para programına rağmen değersizlikten kurtulamadı. 112 ülke para birimi arasında, en değersiz para olarak Guiness Rekorlar Kitabı'na giren TL'nin durumunu Maliye Bakanlığı'nın 27 Ocak 2001'de yayımladığı tebliğ de ortaya koydu.

TÜRK Lirası ‘En değersiz para birimi’ olarak 2001 Guinness Rekorlar Kitabı'na geçti. Enflasyon, vergi, bütçe gibi konuların yer aldığı ‘İnsan Dünyası 2’ bölümünde, en değersiz para olarak gösterilen Türk Lirası, 2000 yılı Mayıs ayındaki döviz kuru baz alınarak, Amerikan Doları, İngiliz Sterlini ve Euro ile karşılaştırıldı. Bu tarihte 1 ABD dolarının 615.290 TL 1 İngiliz Sterlini'nin 927.123 TL, bir Euro'nun 571.810 TL ettiğine dikkat çekildi.

Guinness Rekorlar Kitabı'na dokuz ay önceki değeriyle ‘en değersiz’ para olarak giren TL'nin son değerinde de bir değişiklik olmadı. Maliye Bakanlığı'nın 27 Ocak 2001'de yayımladığı Vergi Usul Kanunu uyarınca, yabancı paralarla olansenetli veya senetsiz alacaklarla borçların değerlendirilmesinde 2000 yılı için kullanılacak kurlara ilişkin Tebliğ, TL'nin içinde bulunduğu durumu net şekliyle ortaya koydu.

KURA BASKI YETMEDİ

TL, 2000'de uygulanan para ve kur programına uygun olarak, kurun baskı altında tutulduğu geçen yıl boyunca altı para birimi dışındaki tüm paralar karşısında değer yitirdi. Karşısında yenilgiye uğramadığı altı para birimiyse TL'nin dünyanın en değersiz parası olmasını engelleyemedi. Savaşların, ağır ekonomik krizlerin yüksek işsizlik oranının ve ölçümlenebilir ekonomiye sahip olmayan ülkelerin para birimleri de TL'yi geride bıraktı.

1999-2000 arasındaki parasal değişime bakıldığında 1 Balerus Rublesi, önceki yıl sonunda 1 TL düzeyindeyken, geçen yıl sonunda 554 TL'ye yükseldi.

Toplam 112 ülkenin parasının TL karşısındaki değerine yer verilen Tebliğ'deki kurlara göre 1 TL'nin 1 para birimine eşit ya da üstünde olduğu hiçbir para birimi bulunmuyor. Tüm ülkelerin para birimlerinin TL karşılığı 1 TL'nin üzerinde seyrediyor. TL'yi 2000 yılında Rumen Leyi ve Ekvador Sukresi karşısında şüzde 13 değer kazanmış olması kurtaramıyor. TL'nin geçen yıl karşısında değer kazandığı diğer para birimleri Endonezya Rupahı, Guatemala Quetzali, Suriye Lirası ve Zambiya Kvaçası da durumu kurtarmaya yetmiyor.

Yıllarca İran ile savaşan daha sonra Körfez krizinin içinde boğulan ve 10 yıldır ekonomik ambargo altında kıvranan Irak'ın dinarı 2000 yılında TL karşısında yüzde 23.7 değer kazanmış görünüyor. Rusya işgalinden sonra, iç savaşa sürüklenen Afganistan'ın afganisi de 2000 yılında TL karşısında yüzde 22.4 değerlendi.