Yurtdışına da satacağız

I. Bölüm: Rüzgar artık Türkiye için esecek

- İsteyen istediği yere rüzgar türbinü dikebilir mi?

Bizdeki yasal mevzuat der ki, sen saatte 500 kilovata kadar enerji üreten bir rüzgar türbini üretmek ve dikmek istersen bunu bana sormadan yapabilirsin. İstediğin yere dik, kendi enerjini kendin üret. Bu eskiden 200 kilowattı ama enerji açığı nedeniyle 500 kilowata yükselttiler.

Son dönemde de giderek daha fazla görmeye başladık türbinleri. Türkiye'de büyüklüğü megawatın altında olan bir çok türbin var.

- Megawatt bazında kaç tane var?

Kurulmuş olanlar var, inşaa halinde olanlar var. 2 bin küsür megawattlık lisans verildi, 1200'ü karşılandı şimdiye kadar. Ama bunun ne kadar türbine denk geldiğini söylemek zor. Çünkü güçleri farklı birçok türbin var. Burada toplam güce bakmak lazım.

- Siz ürettiğiniz türbinleri kimlere satacaksınız?

Bizim gücümüzdeki türbinlerin alıcılarının lisans sahibi olması gerekiyor. Dolayısıyla benim alıcım lisans sahibi olan herkes. Devlet veya özel sektör... Ama kamu şu anda enerji üretimi tarafında bir oyuncu değil.

- O zaman bizim gördüğümüz türbinler şirketlere mi ait?

Evet, lisans sahibi firmalara ait. Kuruldukları yerleri kiralıyorlar veya kendi arazisi oluyor, ürettiğini devlete satıyor. Devletin alım garantisi var.

- Rüzgar enerjisinde Türkiye'nin hedefi nedir?

Hedef 2013'te 5 bin megawata ulaşmak. Bu da Türkiye'nin elektriği doğalgazdan kullanırken onların yerine rüzgarın girmesi ve enerji maliyetlerinin düşmesi demek. Ya da mesela buradaki 6 lambadan 2 tanesini rüzgarla çalıştırabilmek demek.

- Niye rüzgar enerjisi hızlandırılmıyor?

Kolay değil çünkü yasal bir mevzuat var. Bu yatırımların yapılması için ciddi bir takım işler var. Bir rüzgar çiftliği kuracaksınız, bu makinalar üretilecek, saha hazırlanacak, inşaat olacak, malı bulacaksınız...

- Hemen olmuyor mu yani?

Olmuyor tabi. Göründüğü gibi değil. 80-90 milyon euroluk bütçeler bunlar.

- Bir rüzgar türbininin satış fiyatı nedir?
 
Uluslararası piyasadaki satış fiyatı, 1.1-1.2 milyon euro civarında.

- Kendisini ne kadarda amorti eder?

Tamamen proje bazlı. Çünkü her noktada rüzgar karakteristiği, kapasite faktörü, yüzey şekilleri farklı oluyor.

- Rüzgar enerjisi için en iyi bölgeler neresi?

Ülkemizin özelliği rüzgarımız istikrarlı. Devamlı esiyor. Esen rüzgar güçleri özel noktalarda dağılsa da ağırlıklı olarak Ege, Akdeniz ve Marmara'da güzel rüzgarlar var. Ama bu demek değildir ki Orta Anadolu'da esmiyor. Hayır esiyor. Noktasal yerlerde çok güzel rüzgarlar esiyor. Türkiye'nin rüzgar enerji potansiyel atlasında bunlar çok güzel bir şekilde belirlenmiş.

- Bütün bir ülkenin enerjisinin rüzgarla karşılanması söz konusu olabilir mi?

Olabilir. Türkiye'nin rüzgar potansiyeli 40 bin megawatt. Türkiye'nin enerjide kurulu gücü ise 48 bin megawaat.

- Tamamen rüzgara dönülebilir o zaman...
 
Ama şöyle bir olay var: Yumurtaları aynı sepete koymamak lazım. Her zaman yağmurlu bir iklim geçirmeyebilirsiniz. Siz o zaman sudan elde edeceğiniz enerjinin yerine başka kaynaklardan enerji koymak durumda kalırsınız. Bu da aynı. Her zaman rüzgar da esmeyebilir, her zaman güneş de olmayabilir....

O yüzden enerji üretim kaynaklarını çeşitlendirmek en iyi çözüm. Sadece rüzgar, sadece su, sadece nükleer, termal değil, bunları yaymak önemli...

- Siz üreteceğiniz türbinlerin hepsini satabilecek misiniz?

Bizim sektörde üretim talebe göre olur. Stok için çalışmak yok.

- O zaman size bu kadar talep geldi...

Evet geldi.

- Yurtdışından?

Oradan da geliyor, dışarıya da satacağız.

- Nereye?

Biz kendi bölgemizde, Akdeniz, Kuzey Afrika, Balkanlar, Arap Yarımadası ve Rusya tarafında doğrudan satış için öncelik istedik. Biz bu coğrafyadaki tek fabrikayız. Bunun da anlamı şu: Avrupa'da ABD'de veya farklı bir yerdeki üretici mevcut türbin firmalarına gittiğinde adamlar 'bize 2013'ten önce gelme' diyorlar. Bu adamın elinde hayata geçirmek zorunda olduğu proje var, burada ona daha kısa sürede mal temin edebilen, üretim fiyatları da da daha düşük olan bir üreticiye ihtiyacı var. Ve işte biz bunu sağlıyoruz.

Dünya üzerindeki üreticiler türbin parçalarını çeşitli ülkelerde üretirip fabrikalarına getiriyor sonra tekrar satıyorlar. Türkiye'de lisans sahibi bir firma gidiyor yabancı firmaya türbin siparişi veriyor. Yabancı firma bazı parçaları Türkiye'de ürettiriyor, o parçalar kendi fabrikasına gidiyor, ondan sonra birleşip buraya tekrar geliyor. Bunlar hep maliyet.

Makineyi getirdi, bunu kim kuracak? Adamın ekibi. Günlüğü 800-900 eurolardan da makinayı kuruyorlar. Ayrıca bir de 5 yıllık bakım anlaşması koyuyorlar. Siz de paşa paşa ödüyorsunuz...

- Siz şimdi aynısını yurtdışında yapacaksınız...

Tabii. Bizim iddiamız Çin fiyatına Avrupa kalitesinde ürün üretmek. Satış öncesi ve sonrası her aşamada yer alacağız.

- Sektöre başka firmalar girer mi?

Başka firmalar girecek ve girmelidir de... Bize çok büyük bir firma geldi mesela ortak üretim için ama biz kabul etmedik. Türk firması olacağız dedik. Tüm süreçleri kendimiz belirlemek istiyoruz.

Rüzgar pazarı o kadar büyük ki.. 40 bin megawatt diyoruz. Aşağı yukarı 40 bin türbin demek. Biz yıllık bunun sadece 100 tanesini yapacağız. Pazar çok çok büyük. Ben 100 tanesine talibim hadi 200, 300, 500 diyelim... 40 bin nerede, 500 nerede.

- Yeni bir ortak almayı düşünüyor musunuz?

Eğer katma değer yaratacak ve fayda göreceğimiz bir ortaklık görürsek, o zaman olabilir.