‘Yüksek fiyat artışının devamı için zemin kalmadı’

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Başkanı Şahap Kavcıoğlu, 2023 yıl sonu enflasyon tahminini bir önceki rapor dönemine göre değiştirmeyerek, yüzde 22.3 oranında tuttuklarını söyledi. Kavcıoğlu “2024 yıl sonu enflasyon tahminimiz ise yüzde 8.8” diyerek tek haneli enflasyon hedefine vurgu yaptı.  

YÜKSEK FİYAT ARTIŞI İÇİN ZEMİN KALMADI

Kavcıoğlu yılın ilk enflasyon raporunu açıklamak için düzenlediği basın toplantısında gıda fiyatlarının 2023’te, önceki tahminleriyle uyumlu olarak yüzde 22, 2024’te ise yüzde 11.5 oranında artacağını varsaydıklarını dile getirdi. Gıda enflasyonunda kuraklık riski hatırlatılan Kavcıoğlu, “Şubat sonrası için dua ediyoruz, temenni ediyoruz. Ülkemiz ve dünya için iklim şartları önemli ama ülkemizdeki gelişmeler ve tahminler şubattan sonra özellikle yağmurların daha fazla yağarak, kuraklık noktasındaki olumsuz beklentileri olumlu olarak değiştireceğini düşünüyorum. Kuraklığı şahsen çok beklemiyorum” yanıtını verdi.

Kavcıoğlu konuşmasında, kalıcı fiyat istikrarını hedefleyen Liralaşma Stratejisi’nin başarıya ulaşması için, güçlü ve kararlı adımlar attıklarını vurguladı. Ekonomik zeminde iyileşmeler görüldüğünü ifade eden Merkez Bankası Başkanı, “Küresel enerji fiyatlarının gerilediği, maliyet şoklarının tamamen yansıtıldığı, döviz kurlarında öngörülebilirliğin arttığı, şirketlerimizin kârlılık performanslarının geliştiği ve finansman koşulları açısından da desteklendiği bir ortamda, yüksek fiyat artışlarının devamı için bir zemin kalmamıştır. Tüm ekonomi politikalarının ve paydaşlarımızın koordinasyonuyla enflasyondaki düşüşün, öngörülerimizle uyumlu şekilde devamını sağlayacağız” diye konuştu.

KKM’DE İYİ GİDİŞAT VAR

Kavcıoğlu, son getirilen KKM uygulamasına ilişkin de şu açıklamayı yaptı: “Kur korumayla ilgili tarafta gayet iyi bir gidişat var. Liralaşmaya çok önemli katkı veren bir alan, oradaki gelişmeden, gidişattan memnunuz. Dün akşam aldığımız kararların da buna olumlu katkı yapacağını düşünüyoruz.”

Toplantıda dün sabah bankalara gönderilen bir yazı ile KKM’deki faiz üst sınırının kaldırılmasına da değinen Kavcıoğlu, talebin bankalardan geldiğini, katılım finans tarafına yönelik kaymayı engellemek için bu adımı attıklarını kaydetti. Merkez Bankası’na ve Hazine’ye yük getirilmemesi için politika faizinin altında bir faiz verilmemesinin kendileri için önemli olduğunu söyleyen Kavcıoğlu, bankalar ile finans kurumları arasındaki çelişkiyi ortadan kaldırmak için söz konusu düzenlemeyi gerekli gördüklerini vurguladı.

DİJİTAL TL’DE İLK KAPALI DEVRE KULLANIMI YAPTIK

Kavcıoğlu, dijital Türk Lirası ile ilgili önemli bir çalışma sürdürdüklerini belirterek şöyle konuştu: “Kapalı devre içinde ilk kullanımı yaptık. Dijital Türk Lirası’nın ilk pilot uygulamasını yılın ilk çeyreğinin sonu gibi denemeyi düşünüyoruz. Daha sonra test aşamasının ne kadar süreceği ve başarısına göre gerekli kanun değişiklikleri ile sisteme ne zaman geçileceği belirlenecek. Dünyada pilot uygulamasına geçmiş bir-iki ülke var, onlar da pilot süreci devam ettiriyorlar. Biz bu süreci en hızlı ve başarılı şekilde yürüten merkez bankalarının başında geliyoruz. Umarım ilk dijital parayı kullanan ülkelerin başında oluruz.”

ENERJİYE 25 MİLYAR DOLAR DÜŞÜK ÖDEME

Kavcıoğlu, Türkiye’nin 2022 yılında ithal ettiği enerjinin parasını ödediğini, borcunun olmadığını söyledi. 2022 yılında bir önceki yıla kıyasla sadece enerjide 50 milyar dolar civarında fazla ödeme yapıldığını dile getiren Kavcıoğlu, “Bu yıl itibarıyla aynı miktarda enerjiye yaklaşık 25 milyar dolar daha düşük ödeme yapmamız söz konusu. Bu neredeyse bizim cari açığımıza denk gelecek bir rakam” dedi.

İKİLİ KUR SİSTEMİ YOK

Merkez Bankası, ticari hayatta liralaşmanın desteklenmesi amacıyla firmaların yurtdışı kaynaklı dövizlerinin Türk Lirası’na dönüşümüne destek sağlanması kararı aldı.  Bu kapsamda, firmaların yurtdışı kaynaklı dövizlerinin TCMB’ye satışı sırasında, verecekleri taahhüt karşılığında, TL’ye çevrilen tutarın yüzde 2’si kadar döviz dönüşüm desteği sağlanacak. Firmalar yurda getirdikleri yurtdışı kaynaklı dövizlerinin en az yüzde 40’ını TCMB’ye sattıktan sonra getirilen dövizin kalan kısmını kur korumalı dönüşüm hesabında değerlendirebilecek ve verdikleri taahhüt karşılığında TL’ye çevrilen tutarın yüzde 2’si kadar destek alabilecek. Kavcıoğlu basın toplantısında konuya ilişkin sorular üzerine, bankalarda ihracatçıya ayrı kur uygulamasının olmadığını söyledi. Kapalıçarşı ile bankacılık sistemi arasında kur farkı sorularına da Kavcıoğlu, “Kapalıçarşı’ya gidenle bankacılıkta işlem yapan aynı müşteri değil zaten. İhracatçının, ithalatçının, banka müşterisinin Kapalıçarşı’da ne işi var? İkili bir kur sistemi yok bir kere onu çok net ifade edeyim. Banka kuru ile Kapalıçarşı arasında her zaman bir fark olabilir ama o bir ikili kur değil” dedi. Burada mali sektörde oluşan farklı kur olup olmadığına bakılması gerektiğini dile getiren Kavcıoğlu, “Biz ikili kur uygulamıyoruz, sadece ihracat değil, yurtdışından gelen kaynağı teşvik için ödediğimiz bir prim. Bunun içinde turizmci, ihracatçı, müteahhit, ulaşım var. Tüm kesimler var” dedi.

KKM’DE ÜST FAİZ SINIRI KALDIRILIYOR

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), Kur Korumalı Mevduat işlemlerine talebi artıracak bir adım attı. TCMB’den bankalara gelen yazı ile kur korumalı mevduat işlemlerindeki üst sınırın kaldırılacağı belirtildi. Yazıda bankalarca açılan vadeli Türk Lirası mevduat hesaplarına uygulanacak azami faiz oranının, TCMB tarafından belirlenen bir hafta vadeli repo ihale faiz oranının altında olmamak koşuluyla bankalar tarafından belirlenebileceği ifade edildi.

Böylece Kur Korumalı Mevduat’ta faize politika faizinin üzerinde 3 puanlık üst sınır uygulamasına son verilmiş oluyor. TCMB politika faizi yüzde 9 seviyesinde bulunurken, kur korumalı mevduat faizinde yüzde 12’lik üst sınır uygulanıyordu.

TALEP BANKALARDAN GELDİ

TCMB kararına ilişkin ilk yorum Türkiye Bankalar Birliği Başkanı ve Ziraat Bankası Genel Müdürü Alpaslan Çakar’dan geldi. Çakar, üst sınırın kaldırılmasından sonra faizlerin yüzde 15-17’lere çıkabileceğini söyledi. Çakar, KKM’de 1,4 trilyon liralık büyüklüğün 1 trilyonunun TCMB’de olduğunu vurguladı. Öte yandan uzmanlara göre üst faiz sınırının kaldırılması, KKM’ye talebi artıracak. Son dönemde Kur Korumalı Mevduat’larda gerileme görülüyordu. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) verilerine göre, 13 Ocak haftası itibariyle KKM büyüklüğü 1,37 trilyon TL’ye gerilemişti.