YTL'den TL'ye doğru

1 Ocak tarihinde tedavüle çıkarılacak olan Türk Lirası banknotlar 5, 10, 20, 50, 100 ve 200 TL, madeni paralarda 1, 5, 10, 25, 50 Kuruş ve 1 Liradan oluşacak.

İşte Türkiye'nin yeni parası

Yeni Türk Lirası'ndaki “Yeni” ibaresi kaldırılarak Türk Lirası'na geçilirken paranın değer ölçüsünde bir değişiklik olmayacak, paranın sadece ismi değişecek.
Merkez Bankasının açıklamasına göre ekonomik açıdan istikrarlı ülkelerdeki kupür dağılımına bakıldığında, en çok kullanılan banknotların orta büyüklükte satın alma gücüne sahip kupürler olduğu görüldü. Türkiye'de adet olarak sırasıyla 50 ve 20 TL en çok kullanılan kupürler arasında yer alıyor.

Dolaşıma çıkarılacak olan 200 TL banknotların kullanımı konusunda bir sınırlama söz konusu olmayıp, 200 TL'nin daha ziyade bankalararası işlemlerde yoğun bir şekilde kullanılacağı tahmin edildi. 200 TL'lik bir banknotun gerek bankacılık sisteminin, gerekse Merkez Bankasının sayım, inceleme, sevkıyat gibi nakit işlemlerini önemli ölçüde rahatlatacak.

Dolaşımda bulunan banknot kalitesinin belirli bir düzeyde tutulması ve piyasalarda bozuk para sıkıntısının yaşanmaması için tüm kupürlerin dengeli bir şekilde kullanılması önem arz ediyor.

Halen kullanılan Yeni Türk Lirası banknot ve madeni paralar 2009 yılının sonuna kadar geçerli olacak. 2009 yılı boyunca YTL ve Türk Lirası banknot ve madeni paralar birlikte tedavül edecek.

Vatandaşların halen kullanılan banknot ve madeni paraları, diledikleri zaman yeni paralarla değiştirebilmesi için bir yıllık birlikte dolaşım süresi öngörüldü. Para değişimi işlemlerin doğal akışı içerisinde gerçekleşecek.

Birlikte tedavül dönemi olan 2009 yılı boyunca tüm banka şubeleri, kasalarında Türk Lirası banknot ve madeni para olması durumunda değişim yapacak. Ancak, YTL banknotlar 1 Ocak 2010 tarihinden itibaren 10 yıl, madeni paralar ise 1 yıl boyunca (zaman aşımı süresince) Merkez Bankası ve Ziraat Bankası şubelerinde değiştirilebilecek.

TL BANKNOTLAR BOYUT TASARIM VE GÜVENLİK ÖZELLİK AÇISINDAN FARKLI

1 Ocak 2009 tarihinde dolaşıma çıkarılacak olan Türk Lirası banknotlar ile halen dolaşımda bulunan Yeni Türk Lirası banknotlar arasında boyut, tasarım, renk ve güvenlik özellikleri açısından temel değişiklikler olacak. Sadece banknotlar değil madeni paralar da değişecek.

TL banknotlarda uygulanan temel özellikler, seri tasarım anlayışı, konu bütünlüğü, seri içerisinde sistematik boyut farklılığı, farklı Atatürk portresi, tüm güvenlik özelliklerinin banknotlarda aynı yer ve şekilde uygulanması, holografik şerit folyo, renk değiştiren (Iridescent) şerit, renkli banknot kağıdı, üzerinde kupür değeri ve “TL” harfleri bulunan UV ışık altında parlayan emniyet şeridi olarak sıralandı.

Seri tasarım anlayışı:
-Serideki tasarım ay yıldız figürüne dayalı ortak bir zemin içermekte.
-Birbirini takip eden ikişer kupürde ortak olmak üzere 3 farklı Atatürk portresi kullanıldı.
-Güvenlik özellikleri tüm kupürlerde aynı yerde yer alıyor. Böylece, bir kupürdeki özellikler öğrenilince tüm kupürlerdeki temel özellikler öğrenilmiş oluyor.
- Güvenlik özellikleri ön yüz ve arka yüze dengeli bir şekilde dağıtıldı.
- Tasarımlarda fotografik değil, grafiksel ve çizgisel çalışmalar yapıldı.
- Her bir kupürün ön yüz ve arka yüzünde birbiriyle bağlantılı motifler kullanıldı.
- Sadece kupürün kendi içinde, ön ve arka yüzde değil, kupürler arasında da bağlantılar ve ortak özellikler yer alıyor. Örneğin, 5,20 ve 100 TL ile 10, 50 ve 200 TL olmak üzere 2 grup tasarım kurgusu var.
- Seri ve sıra numarası 9 haneden 10 haneye çıkarılarak YTL'ye göre banknot boyutlarıyla uyumlu bir şekilde küçültüldü.
- Banknotlar kupür değeri olarak küçükten büyüğe giderken boyda her kupürde 6 mm'lik artış, ende ise 2'şer gruplar halinde her grup arasında 4'er mm'lik fark yaratıldı.
- Tüm kupürlerde renklendirilmiş banknot kağıdı kullanıldı.
- Birbirini takip eden kupürler kontrast pastel renklerden oluştu.

12 GÜVENLİK ÖNLEMİ

 Merkez Bankasının 1 Ocak 2009 tarihinden itibaren piyasaya süreceği Türk  Lirası banknotlarda 12 güvenlik önlemine yer verildi.

Yeni banknotlardaki güvenlik özellikleri 4 gruba ayrılıyor. Bunlar halka,  profesyonellere, makinelere ve Merkez Bankasına münhasır özellikler olarak  belirleniyor.Halka ve profesyonellere yönelik özellikler de 12 başlık altında şu  şekilde sıralanıyor:

“-Emniyet şeridi: Tüm banknotlarda kağıda gömülü olarak yer alıyor.  Banknot ışığa tutulduğunda her 2 yüzden de kesintisiz bir hat şeklinde görülüyor.  Şerit üzerinde yer alan kupür değeri ve TL harfleri de okunabiliyor.
-Filigran: Ön yüzünde yer alan Atatürk portresinin küçüğü ile kupür  değerini gösteren sayıdan oluşuyor. Banknot ışığa tutulduğunda her 2 yüzden de  görülebiliyor.
-Holografik şerit folyo: Bunun dünyada ilk kez uygulanmış bir folyo tipi  olduğu belirtildi. Banknotların ön yüzünde bulunuyor ve tasarımla uyumlu çeşitli  görsel motiflerden oluşuyor. Banknot hareket ettirildiğinde parlak ve renkli yansımalar veriyor.  Farklı açılardan bakıldığında, ay-yıldız motifin altındaki dikdörtgen şekil  içindeki TL harfleri kupür değerine dönüşüyor. Bu özellik, yeni banknotlarda yer alan, akılda tutulması ve kontrolü  kolay en belirgin güvenlik özelliklerinden biri olarak niteleniyor.
-Kabartma baskı: Atatürk portresinin ve üstte yer alan “Türkiye  Cumhuriyeti Merkez Bankası” ibaresinin yanı sıra orta bölümde kupür değerini  gösteren sayılar ve yazılarda kabartma baskı bulunuyor. Baskının en belirgin olduğu yerler sol alt ve sağ üst köşelerdeki kupür  değerini gösteren sayılar olarak belirtiliyor.
-Gizli görüntü: Portrenin sağ alt tarafında, yedigen şeklin içinde,  banknota yatay konumda göz hizasında bakıldığında kupür değerini gösteren gizli  görüntü bulunuyor. TL banknotlar, yatay olarak tutulduğunda, bu özelliği ekrandaki gibi net  şekilde görülebiliyor.
-Bütünleşik görüntü: Banknotlar, ışığa tutulduğunda, sol üst kenarda yer  alan şekiller, arka yüzdeki şekillerle birleşerek kupür değerini oluşturuyor.
-Boyut farkı: 5 TL banknotların boyutu 64x130 mm, 10 TL banknotların  64x136 mm, 20 TL banknotların 68x142 mm, 50 TL banknotların 68x148 mm, 100 TL  banknotların 72x154 mm, 200 TL banknotların ise 72x160 mm. TL banknotların 7. güvenlik özelliğini, boyut farkı oluşturuyor. Tüm  banknotların uzun kenarında 6 mm, kısa kenarında ise ikili grup olarak 4 mm fark  bulunuyor. Her banknotun kupür değeriyle orantılı olarak uzun olmasının, görme  engellilerin paraları tanımalarını kolaylaştıracağı belirtiliyor.
-Renklendirilmiş banknot kağıdı: TL banknotlarında her kupürün hakim  renginin açık bir tonu kağıt rengi olarak uygulandı.

-BANKNOTLARDA YER ALAN ŞAHISLARIN SEÇİLMESİ KRİTERİ-

Kupürlerde yer alan şahıslar belirlenirken bilim insanı veya sanatçı olması, Türk toplumunda yetişmiş olması, yerlilikleri konusunda herhangi bir tartışma olmaması, evrensel değer olması, toplumu dışarıya veya evrensel olanı Türk toplumuna taşıması, herhangi bir siyasi görüşle özdeşleştirilmemesi, daha önce tedavüle çıkarılan banknotlarda veya diğer ülke paralarında yer almamış olması kriterleri göz önüne alındı.

Banknotlarda ön yüzde görünen ay-yıldız bayrak olmayıp motif. Özellikle adet olarak daha fazla basılma ihtiyacı olabilecek orta değerli banknotlarda sorun yaşanmamasını teminen seri numarasında basamak sayısı 2'den 3'e çıkarıldı.

Türk Lirası'na geçişle birlikte Merkez Bankası gösterge niteliğindeki döviz ve efektif kurlarının gösteriliş biçimi veya değerinde herhangi bir değişiklik söz konusu olmayacak, yalnızca para biriminin ismi değişecek.

TL'ye geçişle birlikte menkul kıymetlerin (yatırım fonu, hazine bonosu, devlet tahvili, hisse senedi vb.) nominal değerlerini etkilemeyecek. 1 Ocak 2009 tarihinden itibaren tüm kayıt ve belgeler TL olarak gösterilecek.

1 Ocak 2009 tarihinden önce YTL ile aynı değer ölçüsünde (aynı tutarda) Türk Lirası olarak düzenlenen hukuki araçlar geçerli kabul edilecek. Aynı şekilde, 1 Ocak 2009 tarihinden sonra Yeni Türk Lirası olarak düzenlenen hukuki araçlar geçerli olup aynı değer ölçüsünde (aynı tutarda) Türk Lirası olarak işlem görecek.

Yeni Türk Lirası olarak düzenlenen sözleşmeler aynı değer ölçüsünde Türk Lirası olarak işlem görecek. Bu sözleşmelerin 1 Ocak 2009 tarihinden itibaren Türk Lirası'na dönüştürülmesi zorunlu değil. Mevcut sözleşmeler geçerliliğini koruyacak. Bununla birlikte, 1 Ocak 2009 tarihinden sonra düzenlenen yeni sözleşmelerin Türk Lirası üzerinden düzenlenmesi bekleniyor.