YTL gelecek Borsa'da 'küsurat' tarih olacak
Güncelleme Tarihi:
Mustafa KUTLAY
Oluşturulma Tarihi: Aralık 23, 2004 01:56
İstanbul Menkul Kıymetler Borsası (İMKB), YTL'ye geçişle ilgili hazırlıklarını önemli ölçüde tamamladı. YTL'yle birlikte bin hisseyi ifade eden 1 lot, 1 adede denk gelecek. Örneğin halen 1 lotu 7 milyon 350 bin lira olan bir hisse senedinin adedi 7.35 YTL'ye dönecek.
YENİ Türk Lirası'na (YTL) yılbaşından itibaren geçilmesi ile birlikte hisse senetlerinde bin adedi ifade eden 1 lot, 1 adede denk olacak. Böylelikle söz gelimi, şimdi 7 bin 350 lira olan bir hisse senedi, yeni dönemde 7.35 YTL'den işlem görecek.
YTL'ye geçişle birlikte İMKB'de özellikle fiyatı 10 bin liranın altında kalan hisse senetlerinde fiyat takibi konusunda zorlukları ve karışıklıkları önlemek için, mevcut yapıda 1 adet (Bin TL nominal değerli) hisse senedi için gösterilen piyasa fiyatı, yeni yapıda 1 YTL (Bir milyon TL) nominal değerli hisse senedi için gösterilecek.
Mevcut yapıda ‘Bir milyon TL (nominal) = Bin adet = 1 lot’ eşitliğine göre var olan düzenlemeler, yeni yapıda 1 YTL (nominal) = 1 adet = 1 lot eşitliğine uygun olarak değiştirilecek.
Örneğin adedi 7 bin 350 lira olan bir hisse senedinin şu anda bir lot fiyatı 7 milyon 350 bin liraya tekabül ediyor. YTL'ye geçiş ile birlikte '1 lot-bir adet’ olarak esas alınacağı için, bu hissenin fiyatı 7.35 YTL olacak.
Aynı şekilde fiyatı 750 lira olan bir hisse senedinin yılbaşından sonra bir adedi 0.75 YTL'den işlem görecek. Örneğin, 10 lota sahip olan kişi, YTL'ye geçiş ile birlikte 10 adet hisse sahibi olacak.
1 LOT=1 ADET
Yılbaşından itibaren, Borsa'da bugünkü sistemde bin adet olarak kabul edilen hisse senetleri, yeni sistemde 1 adet olarak kabul edilecek.
Yeni dönemde Borsa dahilinde tüm hisse senetleri piyasası pazar ve piyasalarında küsurat işlemlerinin yapılmasına son verilecek ve küsurat işlemleri Borsa dışı lot altı işlemleri kapsamında yürütülecek.
Bu doğrultuda, bin adedin altında hisse senedi sahibi olan yatırımcıların, yılbaşından sonra Borsa dışı lot altı piyasada işlem yapmayı tercih etmemeleri halinde, bu yıl sonu itibariyle hesaplarında mümkün olduğunca bin adedin altında hisse senedi bulundurmamaları gerekiyor.
Takas sürecinde herhangi bir olumsuzluk yaşanmasını önlemek, Borsa üyelerinin yıl sonu işlemlerini sağlıklı bir şekilde yürütmelerine imkan tanıyabilmek amacıyla bu yılın son iki işlem günü olan 30 ve 31 Aralık 2004 tarihlerinde hisse senetleri piyasasında işlem yapılmayacak.
Merkez Bankası: Kur ve faiz olumlu etkilenecek
MERKEZ Bankası Emisyon Genel Müdür Yardımcısı Selahattin Akkaş, Türk Lirası'ndan sıfır atılmasının, döviz kurları veya faizlerin genel düzeyi üzerinde bekleyişleri olumlu yönde etkilemekten başka bir etkisi olmasının beklenmediğini bildirdi.
Akkaş, 30 Haziran itibariyle, piyasada 1.3 milyar adet kupür bulunduğunu belirterek, ‘Eğer paramızdan sıfır atılmasaydı, bugün 50 veya 100 milyon liraları çıkarmamız gerekirdi’ dedi.
Akkaş, dünyadaki en büyük kupürlü banknotun Türkiye'ye ait olmasının, paranın itibarını ortadan kaldırdığını ve vatandaşları psikolojik olarak olumsuz etkilediğini savunurken, bol sıfırlı rakamların çeşitli sorunlar yarattığını ifade etti.
Akkaş, TL'den sıfır atılmasıyla ortaya çıkabilecek fiyat artışlarının süreklilik arz etmesinin beklenmediğini belirtti.
Bugüne kadar dünyada 49 ülkenin parasından sıfır attığını anlatan Akkaş, 2005 Şubat sonu itibariyle, piyasadaki paranın yüzde 90-95'inin YTL olacağını bildirdi.
Borsa endeksi değişmez
YTL'ye geçişle birlikte birim fiyatlar değişince endeks hesaplama formülünde gerekli değişiklikler yapılarak endeks değerinde şu andaki basamak sayısının korunması sağlanacak. Dolayısıyla 2005 yılının ilk seansında endeks, herhangi bir farklılık olmaksızın 2004 yılının son seansında kapandığı değerden açılacak.
YTL psikolojik olarak 'yavaşlama' yaratabilir
YAPI Kredi Bankası Baş ekonomisti Ahmet Çimenoğlu, psikolojik etkilerden dolayı Yeni Türk Lirası'nın (YTL) tüketimde sınırlı ve geçici bir yavaşlamaya neden olabileceğini söyledi.
Çimenoğlu, Türk Lirası'nın (TL) dünyada hiç yenilenmeden bugüne kadar gelebilen en eski bir kaç para biriminden biri olduğunu kaydederek, ‘TL bu bakımdan aslında nostaljik değer taşıyor’ dedi. Enflasyonun düşmesi ve bunun kalıcı olacağının piyasalar tarafından algılanmasının paradan sıfır atılması için 2 önemli şart olduğunu kaydeden Çimenoğlu, şöyle konuştu:
‘Bizce, 2005'te paradan sıfır atılması ekonomik açıdan uygunsuz olmamakla birlikte, enflasyondaki düşüşün kalıcı olduğu görüşünün yerleşmesi açısından bir yıl sonra olsaydı daha iyi olabilirdi. Çünkü enflasyon kalıcı olmadan paradan sıfır atılmasının olumsuzluklarını Brezilya ve Arjantin örneklerinde gördük. Bu ülkelerde bu kalıcılık sağlanamadığından 4-5 kez paradan sıfır atılmıştır.’
Çimenoğlu, YTL'ye geçişin AB ülkelerindeki Euro'ya geçişle aynı şey olmadığını, Türkiye'de kur dönüşümü gibi bir sorun yaşanmadığından yeni para biriminin enflasyonist etkisinin çok sınırlı kalacağını söyledi.
Yuvarlamadan kaynaklanan çok düşük oranlı enflasyonist etkinin çok sınırlı olacağını ve bunun bir kaç ay sürmesini beklediklerini ifade eden Çimenoğlu, ‘Ancak vatandaşlarımızın YTL'ye geçişle ilgili bilgisi çok az. Bu Merkez Bankası araştırmasında da ortaya çıktı. Dolayısıyla satın almalarda bir tedirginlik yaşanabilir. YTL psikolojik etkilerden dolayı tüketimde sınırlı ve geçici bir yavaşlamaya neden olabilir. Bu da tüketimi bir miktar erteleyebilir’ diye konuştu.
Hem káğıt hem madeni olan tek para 1 YTL
YTL banknot ve madeni paralar hangi kupürlerden oluşacak?
YTL banknotlar: 1, 5, 10, 20, 50 ve 100 YTL, Madeni paralar: 1, 5, 10, 25, 50 Yeni Kuruş ve 1 Yeni Lira’dan oluşacak. Türkiye dışında diğer birçok ülkede bazı kupürler, hem banknot hem de madeni para olarak tedavül etmektedir Ülkemizde de 1 YTL aynı şekilde hem banknot hem de madeni para olarak tedavül edecektir.
Yılbaşını beklemenin nedeni muhasebe kolaylığı
Uygulama neden 2005 yılında?
- Ülkemizde, uygulanmakta olan istikrar programının enflasyon üzerindeki olumlu etkilerinin somut bir şekilde ortaya çıkması ve gerçekleşmesi beklenen tek haneli enflasyona geçiş sürecinde bekleyişlerin yönlendirilmesi bakımından en uygun tarihin 2005 yılının başı olduğuna karar verilmiştir. Ayrıca, defter tutma zorunluluğu olan gerçek ve tüzel kişilere dönem ortasında ara hesap vaziyeti çıkarma ve ikili kayıt tutma yükü getirmemek için paradan sıfır atma uygulamasına geçişte mali yılbaşı tercih edilmiştir.
FİZİKİ ÖZELLİKLERİ
Boyutları : 76 x 162 mmHakim Rengi : Yeşil
GÜVENLİK ÖZELLİKLERİ
Renk değiştiren mürekkep: Farklı açılardan bakıldığında altın sarısından yeşile dönüşen renk değiştiren mürekkep.
Emniyet şeridi: Arka yüzde kesik gümüşi çizgilerden oluşur. Banknot ışığa tutulduğunda düz bir hat şeklini alır ve her iki yüzden görülür. Üzerinde ‘TCMB’ harfleri bulunur.
Gizli görüntü: Banknotun yatay konumda, göz hizasında ışığa doğru tutulması halinde görülebilen ‘TC’ harflerinden oluşan gizli görüntü.
Filigran: Ön ve arka yüzde, banknot ışığa tutulduğunda görülebilen, Atatürk portresinin küçüğünden ve 20 sayısından oluşan filigran.
Bütünleşik görüntü: Banknot ışığa tutulduğunda, arka yüzdeki parçayla birbirini tamamlayan Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası amblemi. Ön Taraf Arka Taraf Bütünleşik Hali.
Kabartma baskı: Ön yüzde, parmakla dokunulduğunda hissedilebilen kabartma baskı.
Mikro yazı: Büyüteçle okunabilen, 20 sayılarının içinde ve sağ üst köşedeki 20 sayısının zeminindeki bantta ‘YİRMİYTL’, dünya haritasının enlem ve boylamlarında ‘TCMB’, alt bandın sol üstündeki alanda ‘TÜRKİYE CUMHURİYET MERKEZ BANKASI’ ibaresi.
Ultraviyole ışık altında görülebilen kırmızı ve mavi renkte kılcal lifler,
Ultraviyole ışık altında görülebilen meşale desenleri ve Atatürk’ün imzasının basıldığı özel floresan mürekkep,
Arka yüzün sol üst tarafında siyah, sağ alt tarafında kırmızı renkte basılı ve ultraviyole ışık altında parlayan seri ve sıra numaraları,
Ultraviyole ışık altında parlamayan özel banknot kağıdı.
Eski parayla yenisi 1 yıl kol kola yürüyecek
ÊHalen kullandığımız TL banknot ve madeni paralar ne zamana kadar geçerlidir ve YTL’ye nasıl dönüştürülecek?
- Türk Lirası banknot ve madeni paralar 2005 yılının sonuna kadar geçerlidir. 2005 yılında -1 yıl boyunca- hem Türk Lirası hem de Yeni Türk Lirası banknot ve madeni paralar birlikte tedavül edecek, TL banknot ve madeni paralar 1 Ocak 2006 tarihinden itibaren tedavülden kaldırılacaktır. TL banknotlar 1 Ocak 2006 tarihinden itibaren 10 yıl boyunca (zaman aşımı süresince) Merkez Bankası, Merkez Bankası şubesi bulunmayan yerlerde T.C. Ziraat Bankası tarafından değiştirilecektir.
YTL'ye geçişle birlikte İMKB'de özellikle fiyatı 10 bin liranın altında kalan hisse senetlerinde fiyat takibi konusunda zorlukları ve karışıklıkları önlemek için, mevcut yapıda 1 adet (Bin TL nominal değerli) hisse senedi için gösterilen piyasa fiyatı, yeni yapıda 1 YTL (Bir milyon TL) nominal değerli hisse senedi için gösterilecek.
Mevcut yapıda ‘Bir milyon TL (nominal) = Bin adet = 1 lot’ eşitliğine göre var olan düzenlemeler, yeni yapıda 1 YTL (nominal) = 1 adet = 1 lot eşitliğine uygun olarak değiştirilecek.
Örneğin adedi 7 bin 350 lira olan bir hisse senedinin şu anda bir lot fiyatı 7 milyon 350 bin liraya tekabül ediyor. YTL'ye geçiş ile birlikte '1 lot-bir adet’ olarak esas alınacağı için, bu hissenin fiyatı 7.35 YTL olacak.
Aynı şekilde fiyatı 750 lira olan bir hisse senedinin yılbaşından sonra bir adedi 0.75 YTL'den işlem görecek. Örneğin, 10 lota sahip olan kişi, YTL'ye geçiş ile birlikte 10 adet hisse sahibi olacak.
1 LOT=1 ADET
Yılbaşından itibaren, Borsa'da bugünkü sistemde bin adet olarak kabul edilen hisse senetleri, yeni sistemde 1 adet olarak kabul edilecek.
Yeni dönemde Borsa dahilinde tüm hisse senetleri piyasası pazar ve piyasalarında küsurat işlemlerinin yapılmasına son verilecek ve küsurat işlemleri Borsa dışı lot altı işlemleri kapsamında yürütülecek.
Bu doğrultuda, bin adedin altında hisse senedi sahibi olan yatırımcıların, yılbaşından sonra Borsa dışı lot altı piyasada işlem yapmayı tercih etmemeleri halinde, bu yıl sonu itibariyle hesaplarında mümkün olduğunca bin adedin altında hisse senedi bulundurmamaları gerekiyor.
Takas sürecinde herhangi bir olumsuzluk yaşanmasını önlemek, Borsa üyelerinin yıl sonu işlemlerini sağlıklı bir şekilde yürütmelerine imkan tanıyabilmek amacıyla bu yılın son iki işlem günü olan 30 ve 31 Aralık 2004 tarihlerinde hisse senetleri piyasasında işlem yapılmayacak.
Merkez Bankası: Kur ve faiz olumlu etkilenecek
MERKEZ Bankası Emisyon Genel Müdür Yardımcısı Selahattin Akkaş, Türk Lirası'ndan sıfır atılmasının, döviz kurları veya faizlerin genel düzeyi üzerinde bekleyişleri olumlu yönde etkilemekten başka bir etkisi olmasının beklenmediğini bildirdi.
Akkaş, 30 Haziran itibariyle, piyasada 1.3 milyar adet kupür bulunduğunu belirterek, ‘Eğer paramızdan sıfır atılmasaydı, bugün 50 veya 100 milyon liraları çıkarmamız gerekirdi’ dedi.
Akkaş, dünyadaki en büyük kupürlü banknotun Türkiye'ye ait olmasının, paranın itibarını ortadan kaldırdığını ve vatandaşları psikolojik olarak olumsuz etkilediğini savunurken, bol sıfırlı rakamların çeşitli sorunlar yarattığını ifade etti.
Akkaş, TL'den sıfır atılmasıyla ortaya çıkabilecek fiyat artışlarının süreklilik arz etmesinin beklenmediğini belirtti.
Bugüne kadar dünyada 49 ülkenin parasından sıfır attığını anlatan Akkaş, 2005 Şubat sonu itibariyle, piyasadaki paranın yüzde 90-95'inin YTL olacağını bildirdi.
Borsa endeksi değişmez
YTL'ye geçişle birlikte birim fiyatlar değişince endeks hesaplama formülünde gerekli değişiklikler yapılarak endeks değerinde şu andaki basamak sayısının korunması sağlanacak. Dolayısıyla 2005 yılının ilk seansında endeks, herhangi bir farklılık olmaksızın 2004 yılının son seansında kapandığı değerden açılacak.
YTL psikolojik olarak 'yavaşlama' yaratabilir
YAPI Kredi Bankası Baş ekonomisti Ahmet Çimenoğlu, psikolojik etkilerden dolayı Yeni Türk Lirası'nın (YTL) tüketimde sınırlı ve geçici bir yavaşlamaya neden olabileceğini söyledi.
Çimenoğlu, Türk Lirası'nın (TL) dünyada hiç yenilenmeden bugüne kadar gelebilen en eski bir kaç para biriminden biri olduğunu kaydederek, ‘TL bu bakımdan aslında nostaljik değer taşıyor’ dedi. Enflasyonun düşmesi ve bunun kalıcı olacağının piyasalar tarafından algılanmasının paradan sıfır atılması için 2 önemli şart olduğunu kaydeden Çimenoğlu, şöyle konuştu:
‘Bizce, 2005'te paradan sıfır atılması ekonomik açıdan uygunsuz olmamakla birlikte, enflasyondaki düşüşün kalıcı olduğu görüşünün yerleşmesi açısından bir yıl sonra olsaydı daha iyi olabilirdi. Çünkü enflasyon kalıcı olmadan paradan sıfır atılmasının olumsuzluklarını Brezilya ve Arjantin örneklerinde gördük. Bu ülkelerde bu kalıcılık sağlanamadığından 4-5 kez paradan sıfır atılmıştır.’
Çimenoğlu, YTL'ye geçişin AB ülkelerindeki Euro'ya geçişle aynı şey olmadığını, Türkiye'de kur dönüşümü gibi bir sorun yaşanmadığından yeni para biriminin enflasyonist etkisinin çok sınırlı kalacağını söyledi.
Yuvarlamadan kaynaklanan çok düşük oranlı enflasyonist etkinin çok sınırlı olacağını ve bunun bir kaç ay sürmesini beklediklerini ifade eden Çimenoğlu, ‘Ancak vatandaşlarımızın YTL'ye geçişle ilgili bilgisi çok az. Bu Merkez Bankası araştırmasında da ortaya çıktı. Dolayısıyla satın almalarda bir tedirginlik yaşanabilir. YTL psikolojik etkilerden dolayı tüketimde sınırlı ve geçici bir yavaşlamaya neden olabilir. Bu da tüketimi bir miktar erteleyebilir’ diye konuştu.
Hem káğıt hem madeni olan tek para 1 YTL
YTL banknot ve madeni paralar hangi kupürlerden oluşacak?
YTL banknotlar: 1, 5, 10, 20, 50 ve 100 YTL, Madeni paralar: 1, 5, 10, 25, 50 Yeni Kuruş ve 1 Yeni Lira’dan oluşacak. Türkiye dışında diğer birçok ülkede bazı kupürler, hem banknot hem de madeni para olarak tedavül etmektedir Ülkemizde de 1 YTL aynı şekilde hem banknot hem de madeni para olarak tedavül edecektir.
Yılbaşını beklemenin nedeni muhasebe kolaylığı
Uygulama neden 2005 yılında?
- Ülkemizde, uygulanmakta olan istikrar programının enflasyon üzerindeki olumlu etkilerinin somut bir şekilde ortaya çıkması ve gerçekleşmesi beklenen tek haneli enflasyona geçiş sürecinde bekleyişlerin yönlendirilmesi bakımından en uygun tarihin 2005 yılının başı olduğuna karar verilmiştir. Ayrıca, defter tutma zorunluluğu olan gerçek ve tüzel kişilere dönem ortasında ara hesap vaziyeti çıkarma ve ikili kayıt tutma yükü getirmemek için paradan sıfır atma uygulamasına geçişte mali yılbaşı tercih edilmiştir.
FİZİKİ ÖZELLİKLERİ
Boyutları : 76 x 162 mmHakim Rengi : Yeşil
GÜVENLİK ÖZELLİKLERİ
Renk değiştiren mürekkep: Farklı açılardan bakıldığında altın sarısından yeşile dönüşen renk değiştiren mürekkep.
Emniyet şeridi: Arka yüzde kesik gümüşi çizgilerden oluşur. Banknot ışığa tutulduğunda düz bir hat şeklini alır ve her iki yüzden görülür. Üzerinde ‘TCMB’ harfleri bulunur.
Gizli görüntü: Banknotun yatay konumda, göz hizasında ışığa doğru tutulması halinde görülebilen ‘TC’ harflerinden oluşan gizli görüntü.
Filigran: Ön ve arka yüzde, banknot ışığa tutulduğunda görülebilen, Atatürk portresinin küçüğünden ve 20 sayısından oluşan filigran.
Bütünleşik görüntü: Banknot ışığa tutulduğunda, arka yüzdeki parçayla birbirini tamamlayan Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası amblemi. Ön Taraf Arka Taraf Bütünleşik Hali.
Kabartma baskı: Ön yüzde, parmakla dokunulduğunda hissedilebilen kabartma baskı.
Mikro yazı: Büyüteçle okunabilen, 20 sayılarının içinde ve sağ üst köşedeki 20 sayısının zeminindeki bantta ‘YİRMİYTL’, dünya haritasının enlem ve boylamlarında ‘TCMB’, alt bandın sol üstündeki alanda ‘TÜRKİYE CUMHURİYET MERKEZ BANKASI’ ibaresi.
Ultraviyole ışık altında görülebilen kırmızı ve mavi renkte kılcal lifler,
Ultraviyole ışık altında görülebilen meşale desenleri ve Atatürk’ün imzasının basıldığı özel floresan mürekkep,
Arka yüzün sol üst tarafında siyah, sağ alt tarafında kırmızı renkte basılı ve ultraviyole ışık altında parlayan seri ve sıra numaraları,
Ultraviyole ışık altında parlamayan özel banknot kağıdı.
Eski parayla yenisi 1 yıl kol kola yürüyecek
ÊHalen kullandığımız TL banknot ve madeni paralar ne zamana kadar geçerlidir ve YTL’ye nasıl dönüştürülecek?
- Türk Lirası banknot ve madeni paralar 2005 yılının sonuna kadar geçerlidir. 2005 yılında -1 yıl boyunca- hem Türk Lirası hem de Yeni Türk Lirası banknot ve madeni paralar birlikte tedavül edecek, TL banknot ve madeni paralar 1 Ocak 2006 tarihinden itibaren tedavülden kaldırılacaktır. TL banknotlar 1 Ocak 2006 tarihinden itibaren 10 yıl boyunca (zaman aşımı süresince) Merkez Bankası, Merkez Bankası şubesi bulunmayan yerlerde T.C. Ziraat Bankası tarafından değiştirilecektir.