OluÅŸturulma Tarihi: Temmuz 07, 2001 00:00
Türkiye'nin de üyesi bulunduÄŸu Dünya Ticaret Örgütü'nde (WTO) zengin ülkeler, uluslararası ticaretin daha da serbestleÅŸtirilmesi için baskılar yaparken, yoksul ülkeler gıda ithalatının finansmanına yardım istediWTO'nun 69 yoksul ülkesi, tarım ürünleri ve temel mal ve hamaddelerin fiyatlarındaki artışlarla baÅŸedebilmek için gıda ithalatı gıda ihracatını aÅŸan ülkeler için 1.2 milyar dolarlık döner sermaye fonu kurulmasını talep etti. Grup adına konuÅŸan Mısır WTO Tarım Konseyi'nde, bu fonla, net gıda ithalatçısı ve en azgeliÅŸmiÅŸ ülkelere tarımda serbest pazar ekmonomisi reformları sürdürmeleri imkanını vereceÄŸini bildirdi. Yeni fonun WTO, Dünya Bankası ve Uluslararası Para Fonu (IMF) ile kreditör ülkeler ve yardım almaya hak kazanan ülkelerce idare edilmesi önerildi. Bu fonla, kriz zamanlarında gıda güvenliÄŸini korumak için mali piyasalardakinden daha elveriÅŸli ÅŸartlarla finansman temin edilerek, bu kredilerin daha sonra orta vadede ödenmesi teklif edildi. WTO'daki uluslararası ticaret diplomatları ve öneriyi destekleyenler, zengin ülkelerin bu talebi kabul etmeleri halinde, global ticaretin serbestleÅŸtirilmesine iliÅŸkin yeni raund müzakerelerine destek bulacaklarını savundu. Bazı kalkınmakta olan ülkeler yeni raund müzakerelere karşı çıkıyor. Ancak, WTO'deki diplomatlara göre, büyük güçler ve öndegelen tarım ürünleri ihracatçıları, Avrupa BirliÄŸi (AB), ABD, Kanada, Ä°sviçre, Norveç, Yeni Zelanda ve Avustralya, yoksul WTO üyelerinin bu önerisine sıcak bakmadı. YOKSULLAR TAVÄ°Z KOPARTMADA GEÇ KALDI Öneriyi sunan yoksul ülkeler, ticaretin serbestleÅŸtirilmesine dair geniÅŸ kapsamlı global anlaÅŸmanın imzalanıp WTO'nun kurulduÄŸu ticaret bakanlarının 1994'de Fas'ın MarakeÅŸ kentindeki toplantısında, tarım reformunun uygulanmasında kendilerine yardım vaad edildiÄŸini bildirdi. Yoksul ülkelerin çoÄŸu, bu vaad olmasaydı, ÅŸimdilerde WTO'nun serbest ticaret kurallarının ana unsuru ve ana anlaÅŸmanın parçası olan Tarım AnlaÅŸması'nın asla imzalamamış olacaklarını duyurdu. "Bakanlar Kararı" ÅŸeklindeki vaad metninde, "yoksul ülkeler tarım reformunu uygularken, dış kaynaklardan makul ÅŸartlarla yeterli temel gıda malları temin edilir" deniliyordu. Ancak, bu kararın hayata geçirilmesi için 1994'den bu yana tartışmadan baÅŸka ÅŸey yapılamadı. KiÅŸi başına günde ortalama 1 doların altında gelire sahip yoksul ülkelerin toplam nüfusu 1 milyarı aÅŸarak, dünya nüfusunun yaklaşık altıda birine ulaşıyor. BM verilerine göre, en azgeliÅŸmiÅŸ ülkelerde halkın yüzde 39'u, net gıda ithalatçısı ülkelerde ise halkın yüzde 17'si yetersiz besleniyor. Bu ülkelerin tahıl ve hububat ithalatının maliyeti 1993-95 ile 1998-99 döneminde yüzde 10 arttı, bu artışın 1999-2000 ve 2000-2001 dönemine yüzde 3'er olması bekleniyor.Â
button