Yıllık enflasyon 6.15’e indi fabrikadaki fiyatlar döviz gazıyla zirvede pusuya yattı

EYLÜL ayında yıllık enflasyonun tüketici fiyatlarıyla gerilerken, üretici fiyatlarıyla rekor kırdı. Tüketici fiyat endeksine göre (TÜFE) geçen ay enflasyon yüzde 0.75, üretici fiyat endeksine (ÜFE) göre de yüzde 1.55 arttı. Giyim fiyatlarının düştüğü, eğitim giderlerinin arttığı eylül ayında yıllık enflasyon, TÜFE’de yüzde 6.15’e düşerken, ÜFE’de yüzde 12.15’e yükseldi.
ÜFE 34 ayın zirvesinde
Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK), eylül ayına ilişkin enflasyon endekslerine göre, aylık bazda artış eğilimini sürdüren TÜFE, yıllık bazda ise 3 ayın en düşük seviyesine indi. Bir önceki aya göre 0.50 puann gerileyen TÜFE, geçen yılın aynı ayına göre ise 3.09 puan geriledi. Ancak yıllık ÜFE, yüzde 12.15’lik oranla, son 34 en ayın en yüksek düzeyine ulaştı. Döviz kurunun etkisiyle beklentilerin ÜFE’de beklentilerin üzerine çıkar artış, “Kur böyle giderse, enflasyon TÜFE fiyatlarıyla da yükselir” yorumlarına neden oldu. Geçen yılın son ayına da göre de TÜFE yüzde 4.53, ÜFE de yüzde 9.72 arttı. Yıl sonu hedefini aşacak
Merkez Bankası Para Politikası Kurulu toplantı özetinde enflasyonun Eylül ayında işlenmemiş gıda fiyatlarından kaynaklanan baz etkisiyle düşeceği, ancak döviz kurunun gecikmeli etkilerine bağlı olarak 2011 yıl sonunda hedefin belirgin olarak üzerinde kalabileceğine dikkat çekilmişti. Merkez Bankası Başkanı Erdem Başçı, bu yıl yüzde 5.5 olan enflasyon hedefinin üzerine çıkılacağını belirtmişti.  Eylülde ana harcama grupları itibariyle bir ay önceye göre en yüksek artış yüzde 2.78 ile çeşitli mal ve hizmetler grubunda yaşandı. Yıllık bazda da en yüksek artış 20.19 ile çeşitli mal ve hizmetler grubunda gerçekleşti. Bu durum altın fiyatlarındaki yükselişin bir yansıması oldu. Yıllık bazdaki artışlarda yüzde 14.10 ile ulaştırma, yüzde 8.61’lik oranla da ev eşyası en çok artanlar arasında yer aldı.
Giyim ayakkabı
Aylık TÜFE endeksinde ulaştırmada yüzde 1.92, eğitimde yüzde 1.79, lokanta ve otellerde yüzde 1.10, gıda ve alkolsüz içeceklerde yüzde 0.99, ev eşyasında yüzde 0.92, konutta yüzde 0.63, eğlence ve kültürde yüzde 0.43, haberleşmede yüzde 0.18, alkollü içecekler ve tütünde yüzde 0.11, sağlıkta yüzde 0.03 artış yaşandı. Ancak giyim ve ayakkabıda yüzde 3.24 düşüş gerçekleşti. Yıllık bazda ise giyim ve ayakkabıdaki artış yüzde 6.29’u, eğitimdeki ise yüzde 6.24’ü buldu.

Ağrı, Kars Ardahan ve Iğdır pahalılık şampiyonu

26 bölge içinde TÜFE’nin aylık bazda en yüksek artış gösterdiği bölge yüzde 1.46 ile Ağrı, Kars, Iğdır, Ardahan oldu. Geçen yılın aynı ayına göre en yüksek artış yüzde 8.49 ile Erzurum, Erzincan ve Bayburt’ta yaşandı.

Zam şampiyonu yumurta

EYLÜL ayının zam şampiyonu yüzde 16.22’lik artışla yumurta oldu. Yumurtayı yüzde 10.78’le baharat, yüzde 9.44’le şehirlerarası tren ücreti, yüzde 8.93’le fındık içi, yüzde 7.66’yla özel üniversite ücreti, yüzde 7.60 ile leblebi takip etti. Fiyatı en çok düşen ürün yüzde 22.76’yla karpuz oldu.

TL’deki değer kaybı ‘çekirdek’i yükseltti

ÖZEL kapsamlı TÜFE göstergelerine bakıldığında ‘çekirdek enflasyon’ yerine açıklanan mevsimlik ürünler hariç özel kapsamlı TÜFE’de, eylül ayında yüzde 1.29 artış yaşandı. İşlenmemiş gıda ürünleri hariç enflasyon yüzde 0.78 oranında, enerji hariç enflasyonda yüzde 0.75 oranında artış görüldü. Ancak yıllık bazda bu oranların sırasıyla yüzde 7.42’ye ve yüzde 6.96’a yükseldi. Böylece çekirdek enflasyon, uzunca aradan sonra yüzde 6.15’lik TÜFE’nin üzerine çıktı. Çekirdek enflasyonda bir
miktar yükseliş beklense de TL’deki değer kaybıyla birlikte
oran beklentilerin
üzerine çıktı.

Elektrik ve doğalgaz zammı ekimde yansıyacak

EYLÜL ayının son haftasında yapılan elektrik ve doğalgaz zamları henüz enflasyona yansımadı. Elektrik ve doğalgaz fiyatlarına 1 Ekim’den geçerli olmak üzere yapılan zammın ekim enflasyonunu bir miktar yükseltmesi bekleniyor. Merkez Bankası’nın enflasyonun yılsonuna doğru yükseleceği mesajları ile piyasa ve şirketler, tahminlerini bu yönde yüzde 7.5’e doğru revize etti. Ancak ÜFE ile TÜFE arasındaki farkın açılması yakından izleniyor.