Yılın 9 ayında konut satışı geçen yıla göre yüzde 34.2 arttı; 1.1 milyon kişi ev sahibi oldu
Güncelleme Tarihi:
Konut kredi faizindeki artış nedeniyle eylül ayında satışlar bir önceki aya göre yüzde 19.75, geçen yılın aynı ayına göre de yüzde 6.9 azaldı ve 136 bin 744 oldu. Yılın 9 ayında ise yaşanan tüm olumsuzluklara rağmen ülke genelinde yüzde 34.2 artışla 1 milyon 161 bin 278 konut satıldı.
Konut satışında kredi faizinin ne kadar belirleyici olduğu eylül satışlarıyla bir kez daha görüldü. Vatandaş için psikolojik sınır kabul edilen yüzde 1’in üzerine çıkılınca satışlardaki yukarı yönlü hareketlilik durdu. Koronavirüsün etkisiyle nisan ve mayıs aylarında dip yapan konut satışları, haziran ayında kamu bankalarının konut kredi faizini tarihin en düşük seviyesine çekmesiyle yükselişe geçmişti. Haziran ayında 190 bine ulaşan aylık satış, temmuzda 229 binle rekor kırmış, ağustos ayında da 170 bin 408 satışla tüm zamanların en yüksek ağustos ayı satışı gerçekleşmişti. Eylül ayında ise Türkiye genelinde konut satışları bir önceki aya göre yüzde 19.75, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 6.9 düştü. Ülke genelinde 136 bin 744 kişi eylül ayında ev sahibi oldu.
KREDİLİ ALIM GERİLEDİ
Haziran ayında yüzde 0.64’e kadar gerileyen faiz bugün 1.19-1.74 aralığında değişiyor. Kamu bankalarının uyguladığı düşük faiz kampanyasıyla haziranda 101 bin 504, temmuzda 130 bin 721, ağustosta ise 76 bin 19 konut kredili satılmıştı. Eylülde ise kredili konut satışı bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 38.5 azalış göstererek 35 bin 576 oldu. Toplam konut satışları içinde kredili satışların payı yüzde 26 olarak gerçekleşti. Krediden uzaklaşan tüketici alternatif ödeme türlerine yöneldi. Peşin, senet gibi diğer konut satış türleri eylül ayında bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 13.6 artarak 101 bin 168’e çıktı.
İKİNCİ EL ÖNDE
Yaşanan gerilemeden en fazla sıfır konut piyasası etkilendi. Türkiye genelinde ilk defa satılan konut sayısı eylül ayında bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 19.5 azalarak 41 bin 376 oldu. Toplam konut satışları içinde ilk satışın payı yüzde 30.3 olarak ölçüldü. İkinci el konut satışları ise bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 0.1 azalış göstererek 95 bin 368’e geriledi.
SALGINA RAĞMEN ARTTI
Yılın 9 ayına baktığımızda ise küresel salgın koronavirüse rağmen geçen yıldan daha iyi bir tablo ile karşılaşıyoruz. Ocak-eylül döneminde bir öndeki yılın aynı dönemine göre yüzde 34.2 artışla 1 milyon 161 bin 278 konut satıldı. Yılın 9 ayında banka kredili konut satışı yüzde 170.7 artarak 508 bin 690 oldu. Bu dönemde ilk defa satılan konutlar yüzde 6.6 artarak 359 bin 208 olurken, ikinci el konut satışları da yüzde 51.8 artarak 802 bin 70 olarak gerçekleşti.
‘ÖZEL BANKALAR DESTEK VERMELİ’
“Düşük faiz nedeniyle artan konut satışları, yüksek faiz nedeniyle düşüş gösteriyor” diyen İstanbul İnşaatçılar Derneği (İNDER) Başkanı Nazmi Durbakayım, “Devletin kamu bankaları öncülüğünde başlattığı olumlu süreç, özel finans kurumlarının destek vermemesi nedeniyle etkisini yitirmeye başladı. Kamu bankalarının yalnız kalmasına ve faizlerinin tekrar yükselme eğilimi göstermesine bağlı olarak konut satışları eylül ayında yüzde 6.9 oranında daraldı” ifadelerini kullandı. Gayrimenkul sektörünün sıfır konutlara özel bir destek beklediğini ifade eden Durbakayım, “Birinci el konut satışının artması inşaat sektörüne aktarılmak istenen can suyunun gerçek hedefine ulaşması anlamını taşıyor. Birinci el konut satışı olarak sektöre aktarılan krediler; inşaat firmalarının banka kredilerinin kapatılmasında, yaklaşık 250 yan sektörden kullanılan mal ve hizmet alımında, konut üretiminde istihdam edilen çalışanlara aktarılıyor ve vergi gelirlerini artırıyor. Çarkların dönmesi için, kamu bankaları vasıtasıyla devletin yaktığı kıvılcımı, aleve dönüştürmek için özel bankalar ve firmaların da destek vermesi gerekir” diye konuştu.
YABANCIDA YILIN ZİRVESİ
Koronavirüsün ülkemizde görüldüğü mart ayında gerilemeye başlayan ve nisanda 790 adetlik satışla son 7 yılın en düşük seviyesini gören yabancıya konut satışları, mayısta yükselişe geçti. Üst üste 5 ay artış gösteren yabancıya konut satışı, eylül ayında 5 bin 269 adetle yılın zirvesini gördü. Eylülde yabancıya konut satışı geçen yılın aynı ayına kıyasla yüzde 26.1, bir önceki aya göre yüzde 35.3 arttı. İstanbul’da, bu yılın 9 ayında toplam 11 bin 966 konut yabancıların oldu. Yabancılar 9 aylık dönemde Antalya’dan 5 bin 125, Ankara’dan 1829, Bursa’dan 882 ve Yalova’dan 821 konut satın aldı. Yılın ilk üç çeyreğinde liderliği 4 bin 716 konutla İranlılar sürdürdü. Söz konusu dönemde Iraklılar 4 bin 165, Ruslar 1895, Afganlar 1277 ve Azeriler 711 konutun sahibi oldu. Eylül ayında ise Türkiye’den en fazla ev alanlar İran, Irak, Rusya, Kuveyt ve Kazakistan vatandaşları oldu.
