Yeşil Muhabbet
Güncelleme Tarihi:
Üç Denizin Öyküsü
Geçen haftanın gündemini üç deniz belirledi. Hazar, Akdeniz ve Karadeniz ile bu muazzam havzanın enerji geleceği İstanbul'daki uluslararası konferansta masaya yatırıldı. 2000'lı yılların star konuları çevre ve enerjinin harmonileri, yol kavşağındaki Türkiye'nin ise süperstar olacağının altı çizildi.
Üç Denizin Öyküsü Enerji Konferansı'nın eşbaşkanlarından Nihat Gökyiğit, Henry Ford Çevre Koruma Ödülü Avrupa Finali için Aachen'e giderken uçakta heyecanla anlattı ve uyardı: ‘‘Türkiye 10 yıl süreyle her yıl 4-5 milyar dolarlık enerji yatırımı yapmak zorunda. Doğal gaz tüketimimiz 2000'in sonunda 20 milyar metreküpe, 2020'de 82 milyar metreküpe çıkacak. Çin, Hindistan'dan sonra yatırımlarda önem açısından dünyada üçüncüyüz. Bundan böyle yeni yatırımlar, projeler daha sık karşınıza çıkacak. Gelişmeleri yakından izlemenizde yarar var. Geçen yıl aynı konferans iki denizi, Hazar ve Karadeniz'i kapsamıştı. Akdeniz'i eklemek kaçınılmaz oldu.’’
‘‘Peki neden üç denizin öyküsü?’’ diye sorduğumda çevre ülkeleri, boru hatları, enerji tercihleriyle ilk bakışta hayli karmaşık gelen bir manzarayı öğretmen titizliğiyle özetledi. Son zamanlardaki oluşumlar şöyle diziliyordu: Mısır, Türkiye'ye doğal gaz satmak istiyor. Projeye İsrail de ilgi duyuyor ve alıcı olarak ortaya çıkıyor. İsrail, Türkiye'den petrol de ithal etmek niyetinde. Türkiye ile Mısır ön anlaşması hazır. Rusya'dan doğal gaz alıyoruz. Ukrayna, Romanya, Bulgaristan üzerinden geliyor. Sekiz milyar metreküplük doğal gaz kapasitemizi 16 milyar metreküpe çıkarmanın alt yapısı hazırlanıyor. Mavi Akım denilen boru hattı Novorossiysk-Samsun hattı, en derin doğal gaz boru hattı olacak. Karadeniz'in 2 bin 100 metresine inecek hattı İtalya ve Rusya inşa edecek. Gürcistan'dan Erzurum'a uzanacak hat gündemde, ancak henüz anlaşma yok.
Türkmenistan gazının Hazar üzerinden Türkiye'ye bağlanmasını, 30 milyar metreküp kapasiteli boru hattını ABD kuvvetle destekliyor. Türkiye'nin yıllık 30 milyon tonluk petrol tüketimi de her yıl yüzde 2-3 artıyor. İran'la enerji görüşmeleri pek hızlı gitmiyor. Irak'la ön anlaşmalar var. 21'nci yüzyılda daha temiz bir enerji olan doğal gaz önem kazansa da petrole talep de artacak. 2005 yılında Hazar petrollerinden 125 milyon tona ulaşacak üretimin dünya pazarlarına sevkiyatı, Boğazlar'dan taşınmasına Ankara'nın itirazı Karadeniz'de yeni terminaller gerektirecek. Bakü-Ceyhan hattı ergeç hayata geçirilecek. Böylece Türkiye, üç denizi birbirine bağlayan boru hatları ve tesislerinin merkezi haline gelecek.
21-23 hazirandaki konferansın finalinde müzik ziyafeti çekildi. Gökyiğit'in kurucularından olduğu Karadeniz Oda Orkestrası, Prof.Saim Akçıl yönetiminde Cemal Reşit Rey'de unutulmaz bir konser verdi. Hazar, Karadeniz ve Akdeniz'in 22 ülkesinden 41 müzisyen, Mozart'ın 40 numaralı senfonisiyle başladı, Ferit Tüzün'ün Esintileri'nin ardından Suriye'den Juan Karajoli'nin ud ile Azerbaycan'dan Adalet Vezirov'un kemençe ile eşlik etmesi çok özel bir renk kattı. Özellikle kemençe ile Hacı Hanmehmedov'un Konçertosu yüreğinizi titretiyor, ısıtıyordu. Müzik, her türlü sorunlara ve engellere rağmen üç denizi kapsayan bölgenin geleceği açısından umut veriyor, bu harmoninin enerji-doğa dengelerine de yansıyacağını fısıldıyordu.